42 resultaten.
Zijn er buitenaardse beschavingen?
verhaal
3.8 met 16 stemmen 3.166 Het blijft een fascinerende vraag: zou het ontstaan van intelligent (zelfbewust) leven op aarde een unieke gebeurtenis zijn geweest of is het waarschijnlijk dat elders in het heelal vergelijkbare levensvormen zijn ontstaan?
Twee argumenten die voor het laatste pleiten zijn:
1. Het verschil...
Godsbeelden
verhaal
2.6 met 27 stemmen 3.110 Geloofsopvattingen komen voort uit het denken van mensen over hun oorsprong en bestemming en over de zin van hun bestaan. Achter de zintuiglijk waarneembare schepping werd een niet zintuiglijk waarneembare schepper geprojecteerd. Meningsverschillen ontstonden bij de invulling van het begrip...
HALLO, IS DAAR IEMAND? - Overpeinzing over kosmische communicatie
verhaal
3.0 met 22 stemmen 1.972 Als het, zoals sommigen menen, op grond van kansberekening niet uitgesloten is – misschien zelfs zeer aannemelijk – dat elders in het heelal intelligent leven bestaat, hoe groot is dan de kans dat wij daar ooit mee in contact zullen komen? Wij tasten al jaren met radiotelescopen het heelal af...
Causaliteit en de theorie van de handelende persoon
verhaal
3.5 met 12 stemmen 1.460 U zit op een avond thuis op uw comfortabele bank naar een tv-programma te kijken. Direct na afloop komt er reclame voor knabbelnootjes op het scherm. Ach ja, denkt u bij uzelf, een handje nootjes, dat is nou precies waar ik trek in heb. Maar ja, toen u vanmorgen voor de spiegel stond, had u zich...
Suprapersonalisatie
verhaal
1.6 met 13 stemmen 1.402 Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie van eenvoudige naar complexere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen. De evolutie is een geschiedenis van vallen en opstaan; het...
Reïncarnatie
verhaal
1.8 met 16 stemmen 1.371 De veronderstelling dat de individuele menselijke ziel (wat men zich daarbij ook voorstelt) na de dood terugkeert in een ander lichaam, wortelt waarschijnlijk in dezelfde behoefte als die waaruit het christelijke geloof in de "wederopstanding des vleses" is voortgekomen: overleven!
In wat hier...
Waarheen zijn we onderweg? (5-slot)
verhaal
3.3 met 9 stemmen 1.265 In de voorafgaande delen van dit essay heb ik een poging gedaan aannemelijk te maken dat alle ontwikkelingen op de wereld causaal bepaald zijn, dat ze een richting hebben en dat er een stuwende kracht in die richting werkt. Volgens het werkschema dat ik mezelf in deel 1 oplegde, zou ik nu moeten...
Schuld, boete, verzoening
verhaal
0.3 met 7 stemmen 1.246 In de leer van de christelijke kerk is de zin van lijden en dood van Jezus de verzoening van de mens met God. Veelal wordt dat geplaatst in een nogal formeel kader. De mens heeft - aldus de redenering – uit vrije wil Gods gebod overtreden. Daarop stond als sanctie dood en verdoemenis. Die prijs...
Het grote ontwaken
verhaal
2.5 met 14 stemmen 1.223 Als we ervan uitgaan dat alle ontwikkelingen op onze planeet zich in oorzakelijk verband voltrekken, dan dringt de voor de hand liggende vraag zich op, waarop die ontwikkelingen op den duur zullen uitlopen. Ik realiseer mij dat het een hachelijke en bijna per definitie speculatieve onderneming is...
WIE BESTUURT EIGENLIJK “MIJN” BREIN?
verhaal
4.3 met 6 stemmen 1.221 Weinig mensen zullen bestrijden dat alles wat er gebeurt altijd ergens door veroorzaakt wordt. Ook al weten we niet altijd precies waardoor en hoe bepaalde gebeurtenissen veroorzaakt worden, we zijn er niettemin van overtuigd dat er niets gebeurt zonder dat er iets aan vooraf gaat waardóór het...
Een bovenbewustzijn (2)
verhaal
0.7 met 18 stemmen 1.168 Natuurlijk is het schimmige gebied van het paranormale een uitgezocht werkterrein voor bedriegers en charlatans. Maar dat is nog geen excuus om alles wat niet of nog niet verklaarbaar is, meteen maar als bedrog te bestempelen. Met zinsbegoocheling ligt het even anders. Het kan natuurlijk wel...
Coïncidentie
verhaal
2.0 met 14 stemmen 1.137 Schopenhauer definieerde coïncidentie als "het gelijktijdig plaatsvinden van causaal niet met elkaar verbonden gebeurtenissen". Op die definitie valt m.i. wel iets af te dingen. Dat zou zélfs het geval zijn als de definitie gesproken had van niet réchtstreeks met elkaar verbonden...
Zondebesef en schuldgevoel
verhaal
3.6 met 17 stemmen 1.089 Artikel 10 van de Apostolische geloofsbelijdenis heeft betrekking op de "vergeving der zonden". Zondebesef en schuldgevoel plegen hand in hand te gaan. Maar wat houden die begrippen in? Zonde jegens wie? Schuld wegens wat? Wie vergeeft?
Zonde is, zegt mijn woordenboek, iedere vrijwillige...
Geen wonder!
verhaal
2.1 met 10 stemmen 1.082 "Heeft bidden zin?" Het is vele jaren geleden, dat ik me dit begon af te vragen. Gebedsverhoring zou logischerwijze betekenen, dat daardoor iets zou veranderen in de natuurlijke gang van zaken. Immers, als datgene waarom gebeden werd, tóch gebeurd zou zijn, dan was het niet nodig geweest erom te...
De continuïteit van het leven (1)
verhaal
1.1 met 18 stemmen 1.057 Als er ergens sprake is geweest van wensdenken, dan wel met betrekking tot het al dan niet voortbestaan van de mens na de dood. Iedere godsdienst heeft er een mening over en alleen al het gebrek aan eenstemmigheid zou te denken moeten geven over het realiteitsgehalte van elk van die meningen van...
Waarheen zijn we onderweg? (1)
verhaal
4.0 met 5 stemmen 1.037 Veel mensen hebben een intuïtieve afkeer van de gedachte dat het bestaan onderworpen zou zijn aan strikte causaliteit en/of finaliteit. Beide immers lijken als uiterste consequentie te hebben dat er geen plaats meer is voor een "vrije wil". Strikte causaliteit (elk verschijnsel wordt bepaald...
Waarheen zijn we onderweg? (4)
verhaal
3.9 met 8 stemmen 1.005 Aflevering 3 van dit essay eindigde met de veronderstelling (op grond van bepaalde waarnemingen) dat de evolutie gericht is op de vorming van steeds complexere gehelen die meer zijn dan de som van de delen. Met andere woorden: er zijn gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de ontwikkelingen van...
Determinisme, een steriele wereldbeschouwing?
verhaal
2.8 met 12 stemmen 1.004 Even een kleine gedachte-exercitie.
Stel: iemand zit dringend om geld verlegen. Op een nacht droomt hij heel levendig dat hij in de sigarenwinkel bij hem op de hoek een staatslot koopt en dat daarop een paar dagen later de hoofdprijs valt. Aangezien hij vaker voorspellende dromen heeft gehad en...
Waarheen zijn we onderweg? (2)
verhaal
3.1 met 10 stemmen 963 De eerste opgave die we ons in de vorige inzending stelden, was aannemelijk te maken dat alle ontwikkelingen causaal bepaald zijn. Een tamelijk absurde opgave eigenlijk. Het gehele bouwwerk van wetenschap en technologie, al het menselijk denken en handelen is gefundeerd op de hechte samenhang van...
Een levenwekkend woord
verhaal
1.4 met 11 stemmen 945 Het eerste hoofdstuk van het nieuw-testamentische bijbelboek Johannes duidt "God" aan als "het Woord": "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord wás God. Dit was in den beginne bij God. Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder dit is geen ding geworden dat...
Over de transcendentie van het Opperwezen
verhaal
1.8 met 12 stemmen 927 Uit wat bijbelauteurs in het Oude en Nieuwe Testament over God hebben gezegd, valt geen eenduidig godsbeeld af te leiden. Soms is er sprake van een menselijke gedaante, soms ook van een engel of van een stem of van een vuur of van nachtmerrieachtige droombeelden. Ook vinden we uiterst abstracte...
De aard van het kwaad
verhaal
4.7 met 6 stemmen 893 In de godsdienstfilosofie is wel onderscheid gemaakt tussen natuurlijk en moreel kwaad. Het natuurlijke kwaad (bij voorbeeld in de vorm van een natuurramp) zou dan samenhangen met de natuurlijke orde, met het proces van de wereld in wording. Het morele kwaad zou door de mens worden aangericht. Is...
Holisme in organismen en organisaties
verhaal
1.9 met 15 stemmen 887 "Holisme" is afgeleid van het Griekse woord "holos", dat "heel" betekent. Eén van de definities luidt: "holisme is een wetenschaps-theoretisch standpunt in de biologie, volgens hetwelk de delen moeten worden verklaard of begrepen uit het geheel."
Een andere begripsomschrijving is:...
Transformatie
verhaal
1.2 met 4 stemmen 884 Valt er hoop voor de toekomst te putten uit de huidige toestand van de menselijke samenleving? Een merkwaardige vraag, zult u wellicht denken. Je kunt beter vragen of er nog hoop voor de toekomst is ondánks de huidige toestand. Toch houd ik het nog maar even bij de eerste vraag.
In een voorgaand...
WAAR LEVEN WE EIGENLIJK VOOR?
verhaal
4.2 met 4 stemmen 877 We worden geboren, we leven, we sterven. Sommigen van ons hebben een rijk en gelukkig leven. Anderen hebben een leven vol zorgen, moeite en verdriet. Wat is de zin van ons bestaan? Waar leven we voor? Dat is moeilijke vraag. Zelfs hooggestemde antwoorden zoals “voor mijn kinderen” of “voor...
Hoe verantwoordelijk zijn we eigenlijk?
verhaal
2.6 met 9 stemmen 876 "Mens, erger je niet!", zou een passend motto zijn voor een essay over strikte causaliteit, waarin de "vrije wil" wordt ontkent, aangezien ook hersenprocessen verlopen volgens de wetten van oorzaak en gevolg. Maar ook al is er geen speld tussen te krijgen, de theorie van het determinisme is en...
Onveroorzaakt of onvoorspelbaar?
verhaal
2.5 met 6 stemmen 875 De meest fundamentele kritiek op het determinisme (berustend op het causaliteitsbeginsel) komt van de zijde van de kwantumfysica. Die kritiek komt - kort gezegd - voort uit de waarneming dat de wetmatigheden in de macrofysica (de natuurkunde van voor het blote oog waarneembare verschijnselen) niet...
De continuïteit van het leven (3)
verhaal
0.3 met 10 stemmen 864 Het individualistische denken heeft niet genoeg aan het geloof in een eeuwig leven zonder meer. Nee, er is een individuéél voortbestaan na de dood. Hoe belangrijk (en troostrijk!) dit geloof voor veel mensen is, laat zich aflezen in overlijdensadvertenties in dagbladen met een kerkelijk...
IK DENK, DUS IK BEN! MAAR WIE BEN IK?
verhaal
2.7 met 7 stemmen 851 Er is iets merkwaardigs aan de hand met de manier waarop mensen doorgaans zichzelf beschouwen. Dat blijkt uit de manier waarop wij over onszelf plegen te denken en te spreken. Het zal u wel net zo gaan als mij: ik heb het dan bijvoorbeeld over “mijn ledematen, mijn organen, mijn lichaam, mijn...
OP WEG NAAR DE HEMEL?
verhaal
3.7 met 6 stemmen 851 Aan gelovigen van vele godsdiensten wordt een individueel, lichamelijk voortbestaan na de dood in het vooruitzicht gesteld. Wie "het beloofde land" (een betere wereld) verwacht, kan en hoeft (blijkbaar) geen genoegen te nemen met de gedachte dat dit doel bereikt en de belofte verkregen kan worden...