Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De Orgelsymfonie van Camille Saint-Saëns

(vervolg)

De vijf Symfonieën zijn ontstaan gedurende een lange tijdsperiode.
De eerste in 1850, de laatste in 1886. De eerste twee symfonieën zijn geheel vergeten, een Symfonie in A en een Symfonie in F, die de bijnaam "Una Roma" kreeg.

De eerste "officiële" symfonie ontstond in 1853 en werd in 1855 uitgevoerd. Ook deze symfonie, opus 2 in Es, is aan de vergetelheid prijsgegeven en wordt niet meer gehoord.
Resten de Tweede Symfonie in A opus 55, gecomponeerd in 1859 en gepubliceerd in 1878, en de Derde, de zogenaamde "Orgelsymfonie" gecomponeerd en gepubliceerd in 1886.
27 jaar scheiden de Tweede van de Derde, en van het vijftal dat Saint-Saëns componeerde heeft alleen de Derde, opgedragen aan Franz Liszt, internationale erkenning gekregen. De Derde zou ook de laatste blijven hoewel Saint-Saëns nog ruim 30 jaar te leven had.

De eerste uitvoering van Saint-Saëns' Orgelsymfonie vond plaats in Londen door het Londens Filharmonisch Orkest onder leiding van de componist. Het was een première die heel veel succes oogstte. Het stuk bevat veel nieuwe compositorische verwerkingstechnieken en neemt bovendien alle instrumentalemogelijkheden mee die in het midden van de 19e eeuw tot ontwikkeling waren gekomen.

Dat betreft een omvangrijke blazersbezetting, de toepassing van het orgel als orkestinstrument en een partij voor piano à quatre-mains.
Al deze instrumentale uitbreidingen zijn bedoeld als intensifering van het orkestrale koloriet, en juist daarin ligt een grote kracht in Saint-Saëns' muziek.
Uiterlijk is de Derde Symfonie tweedelig geconcipieerd; toch zijn in die tweedeligheid alle gegevens van een grote symfonie betrokken.

Saint-Saéns' Derde Symfonie is zeker op te vatten als één van de rijpste werken van de componist. Interessant daarbij is te constateren hoe gewaagd Saint-Saéns voor zijn tijd omgaat met harmoniek!
Al in 1879 had Saint-Saëns een artikel gepubliceerd in het tijdschrift "Nouvelle Revue" over de te verwachten ontwikkelingen in het componeren van de toekomst. Een zinsnede daarin is van historische betekenis: "De tonaliteit van vandaag ligt op sterven. Deze zal zich buitengewoon ontwikkelen, evenals het ritme, tot nu toe nauwelijks benut. Uit het vernieuwde samengaan van deze elementen zal een nieuwe muziek worden geboren".
Deze profetische woorden zijn zeker in vervulling gegaan en Saint-Saëns heeft die nieuwe ontwikkelingen nog voor een groot deel meegemaakt.

Het is eerder geschreven: als componist is Saint-Saëns geen profeet. Hij blijft geïnspireerd door het klassisisme en wordt nooit het slachtoffer van enig systeem of modische speculatie. Zijn muziek blijft oorspronkelijk en eerlijk.
En juist daarin ligt de kracht van zijn oeuvre en specifiek in de Orgelsymfonie.

Schrijver: Wim Brandse, 24 januari 2009


Geplaatst in de categorie: muziek

3.6 met 5 stemmen 199



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)