De "Dreigroschenoper" van Kurt Weill II
Wanneer Kurt Weill de literator Bertold Brecht ontmoet, heeft hij niet alleen de man naar zijn hart gevonden, maar is dat ook het begin van een langdurige en bizonder gelukkige artistieke samenwerking.
Al in zijn jonge jaren is Brecht een uiterst kritisch theatermaker. De Eerste Wereldoorlog is een traumatische ervaring voor hem; invloeden van recht en onrecht die hij nooit meer kwijt zal raken. In zijn theaterwerk wil Brecht mensen laten nadenken en bewust maken van menselijke en maatschappelijke verhoudingen. Zijn stelling is dat mensen de maatschappij waarin zij leven zelf maken en dus ook zelf kunnen veranderen.
De samenwerking tussen Weill en Brecht culmineert in de in 1928 gecomponeerde "Dreigroschenoper". Het stuk is geconcipieerd naar een oud gegeven, de oud-Engelse "Beggarsopera" van John Gay. Het is een stuk waarin het leven van de toenmalige Britse adel en geestelijkheid op de korrel werd genomen.
Weills opera doet op eclatante wijze van zich spreken. Een deel van het publiek voelt zich gechoqueerd en tentoongesteld. Weills muziek in deze opera bestaat uit allerhande populaire deuntjes. Het zijn jazz, volksliedjes van een bedenkelijk allooi, cabaret en amusementsmelodieén, een "collage" van allerlei straatmuziek, door Weill met meesterhand tot een muzikaal geheel samengebracht.
De inhoud van de "Dreigroschenoper" kan worden verklaard door het verschijnsel dat halve waarheden als absolute, uit hun verband gerukte, hele waarheden worden opgedist. Het is het duistere leven van kwaadsprekerij en roddel. De in de opera opgevoerde schurken Peachum en Macheath worden op deze manier in staat gesteld hun kwalijke praktijken uit te oefenen, onwaar en vooral misleidend.
Zij brengen anderen tot wanhoop en vertwijfeling, maar verschuilen zichzelf achter het geaccepteerde vooroordeel,
achter de modische mening en legaliseren op deze wijze
hun verderfelijke invloed.
Weills "Dreigroschenoper" is een aanklacht tegen de gevestigde orde en mening, geaccentueerd door de felheid waarmee Brecht en Weill dat thema vorm geven. Steeds weer overrompelen Weills toepassing van ostinate ritme's, de verbluffende eenvoud van van de melodieën en het gebruik van de elf instrumenten van het jazzorkest.
Met de "Dreigroschenoper" heeft Weill zeker het hoogtepunt in zijn artistieke oeuvre bereikt. Andere werken op hoogwaardig niveau zijn "Aufstieg und Fall der Stad Mahagonny", de schoolopera "Der Jasager" en "Die sieben Todsünden der Kleinbürger".
Met dit soort werken is een genre geschapen dat Weill met meesterhand beoefende en dat als volstrekt uniek in de muziekgeschiedenis te boek staat. Zijn maatschappelijke en politieke engagementen zijn ook nu nog levend.
planet.nlGeplaatst in de categorie: muziek
Brecht
303
Geef je reactie op deze inzending: