Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Debussy vs Grieg, een wonderlijk incident (2)

Aan zijn Nederlandse vriend Julius Röntgen schrijft Grieg over zijn belevenisen in Parijs en dan natuurlijk vooral over het bewuste concert.
"Ik werd ontvangen met gefluit, gesis, gestamp en geschreeuw; ik heb nog nooit zoiets beleefd. Gelukkig begint mijn ouverture "Im Herbst" met een fortissimo en is daardoor gered. De ergte schreeuwers waren inmiddels de zaal uitgewerkt, waardoor de rest van het programma zonder al teveel incidenten verliep. Tenslotte brak een storm van bijval los! Maar je had de kranten na afloop moeten lezen!
Vooral de woede over het succes heeft de meeste critici dwars gezeten, over mijn muziek werd nauwelijks geschreven. Er was één uitzondering:
Gabriël Fauré in de Figaro, voor de rest was alles gemeen".

Grieg schrijft verder dat hij blij is er goed van afgekomen te zijn en dat hij in het bezit is van slechts één recensie, die van Claude Debussy in "Gil Blas".

Wie van de inhoud van deze recensie kennis neemt kan niet anders concluderen dan dat Debussy's geschrijf zonder meer rancuneus en erger nog: kwetsend voor Grieg is. Al onmiddellijk begint Debussy met bijtende opmerkingen over Griegs houding tijdens het Dreyfuss-proces. Een kleine bloemlezing is interessant om te citeren. Het bewijst tevens hoe politieke strubbelingen kunnen leiden tot ongemanierde verwijten, en hoe muziek daarbij ingezet kan worden als een steen des aanstoots.
Debussy:
"Monsieur E. Grieg is die Scandinavische componist die zo weinig vriendelijk was tijdens "L'affaire"... In zijn antwoordbrief van Colonne om zijn orkest te komen dirigeren verklaarde Grieg opgewonden geen voet meer in een land te willen zetten waar men zo slecht begreep wat vrijheid was. Frankrijk moest het dus maar zonder de heer Grieg doen, maar het scheen dat de heer Grieg Frankrijk niet goed kon missen want nú wil hij wél over gevoelens en grenzen heen stappen om dit Franse orkest te leiden, eertijds voorwerp van zijn Noorse minachting. Het aantal Noren dat trouw de Colonneconcerten bezoekt was tot het drievoudige gestegen. Nog nooit was het ons gegeven zoveel rode haren en extravagante hoeden te mogen aanschouwen, trouwens - de mode in Christiana lijkt mij enigszins aan de achterlijke kant".

Dan komt Debussy tot zijn bekende, hoogst originele portret van de componist dat nooit door een fotograaf verbeterd zal worden:
"van opzij gezien doet hij denken aan een geniale fotograaf,
lijkt hij vanwege zijn haardos op die planten die men zonnebloemen noemt, die gewaardeerd worden door papegaaien en die men kan aantreffen in de tuintjes van provinciale stationnetjes".

Hier wil ik de bloemrijke taal van Debussy over Grieg maar bij laten. Wel wil ik eraan toevoegen dat dergelijke muziekjournalistieke taal in die tijd geen uitzondeing was.

Hugo Wolf over Brahms: "in één bekkenslag van Liszt ligt
meer emotie besloten dan in het gehele oeuvre van Brähms".
Dergelijke hatelijke en vooral ongenunceere journalistieke atoombommen worden gelukkig vandaag niet meer gelanceerd, en dat is maar goed ook.

Alle spelers in dit drama zijn er niet meer! Er is niets meer na te vragen om te weten te komen of ze elkaar nog de hand hebben gedrukt. Ik denk het niet. Ik ben ook helemaal niet mistroostig over dit voorval, want waar er twee ruzie hebben, hebben er twee schuld!
Ik hoop dat Debussy daarna een mooi "Image" zal hebben gemaakt en Grieg een fraai "lyrisch Stück".
En dat ze beiden alles vergeten hebben, zoals wij dat ook moeten doen!

Schrijver: Wim Brandse, 18 december 2009


Geplaatst in de categorie: muziek

4.0 met 2 stemmen 172



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)