Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

gesloten huis

(zelfportret met ouders) van Nicolaas Matsier (boekbespreking)

“Onze ouders zijn de muur tussen onszelf en de dood. Als zij wegvallen voelen wij ons kwetsbaarder, omdat we dan zelf voorop lopen”. In een autobiografische roman schetst Nicolaas Matsier (Tjit Reinsma, 1945) het ontruimen van het ouderlijk huis na het overlijden van zijn moeder. Daarbij komen herinneringen boven van een jongen uit een klassiek gezin, dat in het verleden echter ook al werd getroffen door vroegtijdig verlies van een kind. De confrontatie met de dood was hem dus niet vreemd, maar krijgt nu zijn finale beslag in het wegvallen van de laatste ouder.

Alledaagse voorwerpen uit het huis van zijn moeder maken herinneringen los met overpeinzingen rond de betekenis van ouders en kinderen. Op verbluffende wijze laat hij zien, wat een simpel stofmandje zoal kan oproepen. Een geniale benadering, omdat het boek daarmee luchtig blijft ondanks het autobiografische karakter en onderwerpen zoals rouwverwerking. Bovendien houdt hij wel van zelfspot en observeert hij zichzelf met een knipoog, waardoor hij toch diep kan gaan zonder te vervallen in zelfbeklag en gejammer. Het riekt ernaar dat Matsier met dit boek de balans heeft willen opmaken, nadat hij zich een wees mocht gaan noemen.

Fascinerend zijn vooral de verschillen die hij ziet tussen de naoorlogse jaren van zijn jeugd en de moderne tijd. Daarbij houdt hij de onderwerpen klein met veel gevoel voor detail en gelukkig bedient hij zich nergens van de gemeenplaats dat het vroeger beter was. En zijn vlotte, komische stijl voorkomt zeker de smaak van een ouwe-lullenboek.

Als uitgangspunt kiest hij steeds de meest onbenullige voorwerpen uit het ouderlijk huis met de allure van een boodschappentas. Maar hij noemt ze wel in één adem met ingrijpende en traumatische ervaringen, die daardoor worden teruggebracht tot zaken die gewoon bij het leven horen. Gerrit Komrij verwoordt dat heel toepasselijk in de flaptekst: “Matsier zou over een sigarenbandje een adembenemend verhaal kunnen schrijven en over drie sigarenbandjes een thriller”. Inderdaad, Matsier is in staat tot een bestseller over de kleur van het toiletpapier; zijn gedachtensprongen zijn verrassend en bijzonder geestig, relativerend en waar nodig toch indringend en ontroerend.

Zoals gewoonlijk kreeg ik ook dit boek bij toeval in handen. De herkenning echter was meer dan overtuigend; een generatiegenoot, het opgroeien in Den Haag tot en met hetzelfde kleine gymnasium, het al vroeg ontvallen van gezinsleden en met mijn schoonvader het wegbrengen van de allerlaatste ouder, kort voor het lezen van dit boek. Hoe toevallig wil je het hebben?

Gesloten huis is een plezierig en uitermate herkenbaar boek. Geen wereldbeschouwing, maar juist heel dicht bij huis de omgang van Matsier met het leven in al zijn facetten, inclusief de dood.

Schrijver: Max R. Hubeek, 20 september 2010


Geplaatst in de categorie: literatuur

4.3 met 3 stemmen 263



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
J. de Groot
Datum:
20 september 2010
Email:
joke190411telfort.nl
Eens was er een zanggroep (Harmony?) met het liedje..
't Zijn de kleine dingen die het doen, die het doen
zijn de kleine dingen die het doen.
En zo is dat nog steeds.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)