Leo Vroman: Psalm 1
Psalm 1
Systeem! Gij spitst geen oog of baard
en draagt geen slepend kleed;
hij die in u een mens ontwaart
misvormt u naar zijn eigen aard
waar hij ook niets van weet.
Systeem, ik noem u dus geen God,
geen Heer of ander Woord
waarvan men gave en gebod
en wraak wacht en tot wiens genot
men volkeren vermoordt.
Systeem! Lijf dat op niets gelijkt,
aard van ons hier en nu,
ik voel mij diep door U bereikt
en als daardoor mijn tijd verstrijkt
ben ik nog meer van U.
Leo Vroman is geboren in 1915 te Gouda, aan de Krugerlaan 87.
Zijn Joodse ouders waren beiden leraar op de Rijks-HBS aan de Burgemeester Martenssingel, dat nu het Leo Vroman College heet.
Leo heeft heel wat op en neer gelopen door die straat om de HBS te doorlopen. Achter de statige Krugerlaanhuizen waren toen nog gewoon weilanden, daar liep Leo al de diertjes te bestuderen.
Van 1932 tot 1940 studeerde hij biologie te Utrecht. Hij ontmoette daar o.a. Kees Stip en Anton Koolhaas.
Hij vluchtte op 14 mei 1940 naar Engeland en later ging hij verder naar Nederlands-Indië, waar hij in Batavia zijn studie biologie voltooide. Helaas namen de oorlogszuchtige Japanners hem gevangen en verbleef hij in verschillende kampen, waar bikkelharde wreedheid werd botgevierd op de ondervoede gevangenen.
Na 1945 zat hij een tijd bij zijn oom in New York, waar hij werkte als wetenschappelijk onderzoeker aangaande de bloedstolling.
In zijn vakgebied is nog steeds sprake van het zogenaamde Vroman-effect.
In 1946 was zijn poëziedebuut 'Gedichten'.
Hij trouwde in 1947 met de antropologe en dichteres Tineke Sanders, hij was sinds 1938 al verloofd met haar, maar door de oorlog raakten ze elkaar lange tijd kwijt.
Sinds 1947 woont hij officieel in Amerika en met Tineke kreeg hij twee dochters, Geraldine (1950) en Peggy Ann (1952).
Hij publiceerde al bijna 50 bundels en in 1964 was de P.C. Hooft-prijs voor hem.
Hij was zijn hele leven fysioloog. Zijn werk is speels, surrealistisch en vaak grappig qua stijl.
Hij ontving het eredoctoraat in de Letteren aan de Rijksuniversiteit van Groningen.
Ik heb me jaren geleden nog ingezet voor een standbeeld van hem hier ergens in Gouda, via kranten en radio, maar dat was een brug te ver, meestal gebeurt zoiets postuum en dat is het nou ook weer niet waard.
Ze bouwen nu een nieuw gemeentehuis naast het station. Ik hoop dat ze ereburger van Gouda Leo Vroman ooit een mooi beeld aldaar willen geven, een ereplek met veel bekijks, want dat heeft hij t.z.t. zeker verdiend. Maar zonder mijn beeldfixatie redt zijn toekomstige nagedachtenis het ook wel.
Leo dicht trouwens ook in het Engels, hoeveel succes hij daarmee heeft, weet ik niet. Hij geldt als een van de grootste na-oorlogse dichters, die in iedere Nederlandse les wel behandeld wordt.
Momenteel bewoont hij samen met Tineke een luxe flat, waar desnoods verzorging aanwezig is; hij heeft daar een supersonische computer, waar hij nieuwsgierig als altijd van alles op uitprobeert. Zijn karakteristieke profiel zal een vreugde voor een beeldhouwer opleveren. O jee, daar ga ik weer...
Geplaatst in de categorie: literatuur
Leo Vroman
846
Geef je reactie op deze inzending: