Hélène Swarth: Sterren

Sterren

O de heilige onsterflijke sterren, hoog boven mijn
sterfelijk hoofd,
Waar 't geloof met zijn kindervertrouwen mij een
hemel eens had beloofd,
Als deze ogen zich sluiten voor eeuwig en dit lijf
wordt ten grave gebracht,
O de stille onbegrijplijke sterren! o 't mysterieënheir
van de nacht!

Lief, de dag is zo druk en zo nuchter, zo voor 't
kleine en voor 't stofflijke alleen,
En de mensen verloochnen hun ziel en naar 't
eeuwige leven vraagt geen.
Kom met mij waar de heilige nacht met haar ogen
van sterren wenkt,
Waar een adem van liefde ons omzweeft en de Hoop
met haar beker ons drenkt.

Lief, eens zullen wij sterven, wij beiden, wij samen
of ieder alleen,
En het graf is zo diep en de hemel zo hoog en of
God leeft weet geen.
En 'k heb niets dan de stem van mijn hart, die mij
't eeuwige leven belooft,
En de heilige onsterflijke sterren, hoog boven mijn
sterfelijk hoofd.

Stephanie Hélène Swarth werd geboren in 1859 te Amsterdam.
Ze was de jongste dochter van Eduard Swarth en Maria Jacoba Heijblom, die in totaal negen kinderen hadden.
Haar vader was koopman, consul van Portugal en bankier te Brussel.
In Brussel groeide zij op en zij woonde tot haar trouwerij in Mechelen. Ze werd Franstalig opgevoed, rond haar twaalfde schreef ze al Franse gedichten.
Toen ze veertien was kreeg ze een bedankbrief van Victor Hugo, aan wie ze een gedicht had gestuurd.

In 1869 verhuisden ze naar Amsterdam, omdat haar moeder heimwee had. Met haar moeder had ze een zeer slechte relatie, want die was liefdeloos en kil jegens haar.
Twee jaar later verhuisden ze weer naar Brussel.

In 1879 verscheen haar poëziedebuut 'Fleurs du rêve', in Parijs uitgegeven. Uiteindelijk verschenen er meer dan dertig dichtbundels en twintig verhalenbundels plus enkele uitstekende vertalingen. Zij schreef aanvankelijk Franse gedichten, maar doordat een Vlaamse letterkundige haar overhaalde om in het Nederlands te gaan schrijven, ging zij dat daadwerkelijk ook doen. Zo verscheen in 1884 als eerste Nederlandse dichtbundel 'Eenzame bloemen'.
Haar thema's waren vaak haar eenzaamheid en troosteloosheid, haar wanhoop, haar zielsverdrietig-zijn.
Zij bleef ongelukkig in de liefde. Ze was als jonge vrouw verliefd geweest op Max Waller, die slechts 29 werd, de Belgische Perk. Ze hadden een korte romance gehad, maar hij heeft haar daarna schofterig gekleineerd, terwijl zij hem trouw bleef.
In 1890 werd haar verloving met de literator Van der Mey verbroken.
In 1894 trouwde ze met de Nederlandse schrijver Frits Lapidoth, wat een zeer ongelukkige periode in haar leven was, maar wat gek genoeg wel 16 jaar geduurd heeft, terwijl Frits een stevige hoerenloper was en zij veel menselijke steun te kort kwam.

Haar poëzie werd sterk omarmd door Willem Kloos, ook omdat het veel op zijn eigen werk leek. Hij noemde haar 'Het zingende Hart van Holland'.
Er volgden vele publicaties in 'De Nieuwe Gids' en zij bleef schrijven tot op late leeftijd. Haar werk evenaart het werk van de andere Tachtigers, tot welke groep zij behoort.
Zij heeft een zuivere uitdrukkingsvorm, vorm en inhoud zijn harmonieus en het geheel ademt een kosmisch-religieuze sfeer uit.

Ze was een ronduit knappe, integere, fiere en onbegrepen vrouw. Ze beweerde dat Kloos een relatie met een ander had verbroken, zodra hij met haar contact had. Op afstand was er tussen hen zeker iets van verliefdheid geweest, maar over dichterbij durf ik niets te beweren. Misschien fantaseerde zij het een en ander vanuit haar chronische depressie en onbereikbaarheid.
Frederik van Eeden had haar zeer kwetsend 'Het herkauwende hart' genoemd, wat beneden peil was en zo ik weet een projectie van megaformaat.
Ik denk dat sommige collega's geen raad wisten met haar grote hoeveelheid gevoeligheden, haar vrouwelijke, intuïtieve diepgang en simpelweg het feit dat zij een vrouw was, die aan hen kon tippen en zelfs overstijgen. Ze werd door enkele jaloerse kopstukken bot en gemeen opzijgeschoven. Daardoor werd ze vergeten en onterecht geminacht.

Ze stierf in 1941 te Velp, geheel onrechtvaardig volstrekt vergeten, in eenzame ouderdom. Het klagen over haar eenzaamheid en troosteloosheid was geen pose geweest, maar bittere werkelijkheid.
Sommige sterren kunnen de mensen niet waarnemen.

Hélène Swarth Sterre Sterren

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.6 met 7 stemmen 1.005