Constantijn Huygens: Aen Sterre

'Khebb tongen t'mijn' verdoen: 'khebb dorpen min dan Steden
Ten uytvoer van mijn' saek beleefdelick bereidt;
'Khebb vrienden, in getal, als 'tsand ten over leit,
In aensien, menighmael meer waerd dan mijn' gebeden;
'Khebb, hadden't andere, sij wisten't te besteden
Ten plaester yeder een van sijn' afsienlickheid;
Maer, ô mijn laeste keur van nu in eeuwigheid,
Voor haar gemeene gonst verkies' ick verr uw Reden;
Uw' reden, en alleen uw' reden soeck ick aen;
Verbiedt ghij mij die door om t'uwent in te gaen,
'T sal noyt mijn' trachting zijn van sijdweghs in te delven.
Neen, Sterre, 'kben jalours van wat u eigen is,
En wie wat met u deeldt maeckt dat ick 'tmijne miss,
Soo soeck ick u alleen te dancken voor uw selven.

Constantijn Huygens werd geboren in 1596 aan de Nobelstraat te Den Haag. Hij was de tweede zoon van Christiaan Huygens en Suzanna Hoefnagel naast vier dochters.
Zijn vader was secretaris van de Raad van State en zijn moeder kwam uit Antwerpen.
Hij kreeg een strikte opvoeding, voornamelijk privé-lessen thuis. Hij bleek al gauw een begaafd kind te zijn en samen met zijn broer Maurits kreeg hij vanaf zijn vijfde muzieklessen, zanglessen en noten lezen. Kregen hun zussen dat dan niet? Best mogelijk in die vrouwonvriendelijke tijd.
Hij bespeelde maar liefst vier instrumenten en hij blonk uit in het luitspel, later trad hij daarmee op.
Tevens had hij een talenknobbel voor Frans, Latijn, Grieks, Italiaans en Engels.
Je talenten ontplooien was een typische, calvinistische opdracht, zo deed de jongeheer ook aan tekenen, boetseren, schermen en paardrijden. Kortom, een zeer elitair milieu.
Zijn zussen heetten Elisabeth, Catharina, Geertruyd en Constantia. De eerste werd slechts 14, de tweede slechts 17.

Toen hij elf was maakte hij al Latijnse versjes.
Pas toen hij 18 was schreef hij zijn eerste Nederlandse gedicht, een ode voor het boerenbestaan, dat is niet zo gek, want later had hij de natuur en de rust als tegenpool in zijn drukke leven hard nodig.

In 1615 had hij een liefdesaffaire met Dorothea van Dorp, maar zij koos een jaar later voor een ander, wel werden ze later weer goed bevriend.
In 1616 doet hij een jaar rechtenstudie te Leiden, meer voor de vorm en het leggen van belangrijke contacten. Daarna verbleef hij een zomer in Londen.
In 1617 verscheen zijn eerste gedicht in druk over Maurits van Nassau jr., die gestorven was.
Ook wisselde hij gedichten uit met Anna Roemers Visscher en P.C. Hooft. Tussen de laatste en hem ontstond een felle concurrentiestrijd. Beïnvloed door Cats ging hij in het Nederlands schrijven. In 1621 stuurde hij Cats een ode over Den Haag, hij woonde toen aan het Voorhout, tres chic!

In 1620 als secretaris (in de voetsporen van zijn vader) van een ambassadeur naar Venetië en later in diezelfde functie bij anderen naar Engeland. Hij moet daar indruk hebben gemaakt, want in 1622 werd hij er door koning James I tot ridder geslagen.
In 1624 verscheen 'Stede-stemmen en dorpen', over de moedige heldendaden van de Hollanders tegen de Spaanse vijanden.
In 1625 verscheen 'Otiva of Ledige Uren', een verzamelwerk.

In 1627 trouwde hij met zijn lieftallige nichtje Susanne van Baerle (Sterre!) en samen kregen zij vijf kinderen: Constantijn jr., Christiaan, Lodewijk, Philip en Susanna.
In 1630 assisteerde hij de Oranjes in het beheer van hun goederen. Hij verdiende daar goed aan en kocht daarmee het adellijk goed Zuilichem. En passant werd hij tot ridder in de Orde van Saint-Michel benoemd.
In 1637 stierf zijn zeer geliefde vrouw en was hij maandenlang verdrietig en niet in staat om te werken.
Datzelfde jaar kreeg hij van de Prins een stuk grond aan de noordzijde van het Binnenhof (nu Plein), waar hij een groot huis liet bouwen, naast het Mauritshuis, dat toen ook gebouwd werd. Zijn status was gelijk aan de status van de Oranjes. Hij had contacten met Descartes, Spinoza en Rembrandt van Rijn, wiens ontdekker hij was. Van Willem II kreeg hij uit pure bewondering het adellijk goed Zeelhem erbij. In 1642 liet hij in Voorburg 'Hofwijck' bouwen, een riante plek om te ontspannen na zijn politieke zwoegen.

Naast dichter was hij ook componist, hij vond de muziekkunst dan ook meer waard dan de letterkunde, wat ik beaam, daar de schepping door klank geformeerd is. Muziek gaat veel dieper dan woorden.
In datzelfde jaar stierf zijn broer, diepe rouw volgde.
In 1645 gingen twee van zijn zoons in Leiden studeren.
In 1653 was hij het die de huidige Scheveningse weg ontworpen had.
In 1657 stierf Philip.
In 1658 verscheen de eerste druk van 'Korenbloemen', een verzameling Nederlandse gedichten.
In 1672 verjoeg de Prins van Oranje vele vijandelijke machten uit Holland. In 1676 was hij als vertegenwoordiger van de Oranjes aanwezig bij de begrafenis van Michiel de Ruyter. Hij had toen ook de titel van president van de prinselijke Domeinraad. Hij heeft nog wat geflirt met twee klavecinisten en andere artistiek begaafde vrouwen, maar meer niet. Hij bleef zijn Sterre trouw, ook al was hij reeds weduwnaar vanaf zijn 41-ste. Hij behoorde tot de allerrijksten van ons koninkrijk, maar laat u daar niet door verblinden, hij was ook zeker één van de allerrijksten van geest die onze vaderlandse geschiedenis rijk is geweest.

Constantijn Huygens Sterre

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.2 met 5 stemmen 4.136