Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Algemene beschouwing van een pure atheïst

Ik ben een atheïst. Dit komt uit het Grieks en betekent: zonder God. Ter verduidelijking, ik ben niet tegen god of religie. Dat zou gelijk staan als een wrok koesteren tegen Zeus of Ra volgens mijn eigen maatstaven. In feite is een Christen in de ogen van een oudere beschaving ook een Atheïst op één God na (1).

Vandaag de dag woedt er vooral een discussie tussen theïsten die één van de drie grote monotheïstische godsdiensten aanhangen en atheïsten (ik veeg ze voor het gemak even onder één noemer). Het karakter van de discussie neemt maar al te vaak monsterlijke en onredelijke vormen aan die allesbehalve bevredigend is voor de ander. Het gevolg kan onbeduidend zijn maar in machtige kringen kan het rampzalige effecten hebben. Noem mij één groep die in het verleden niet vervolgd is vanwege zijn geloof. Het is mens eigen om zijn mening in meer of mindere mate op te dringen aan de ander. Denk aan de straatevangelist en denk aan de vele pseudowetenschappers die met "wikipediawijsheid" de godsdienst van een individu of groep bekritiseren. Echter heeft slechts een enkeling de ware gave mogen ontvangen van moedertje natuur namelijk: luisteren.

Goed, ik vertel je waar ik mij bij aansluit. En op voorhand kan ik je al vertellen dat ik niets zeker weet maar de denkbeelden en visies die ik volg geven argumenten die ik steekhoudender vind dan de alternatieven. Ik heb de laatste jaren veel geluisterd (gelezen) en uiteindelijk mijn mening gevormd.

Het heelal is 13,7 jaar geleden ontstaan met de zogenaamde “Big bang” vanuit een singulariteit met een oneindige dichtheid. Tegelijkertijd is de ruimte en de tijd ontstaan(2). Ik ga hier niet dieper op in, maar laat ik je vertellen dat het mij jaren heeft gekost om de literatuur hierover mij op basisniveau eigen te maken. Voor de leken, net als ik, kan ik het boek: het heelal van Stephan Hawking aanbevelen. Zeer toegankelijk!

4,5 miljard jaar geleden is onze aarde ontstaan uit gas en stof dat ons zonnestelsel toen nog was. Het ontstaan van de mens liet nog op zich wachten totdat de gemeenschappelijke voorouder van ons en de orang-oetang zo’n 16 miljoen jaar geleden ten tonele verscheen. Ik sla voor de leesbaarheid alles daarvoor even over. Maar een hele leuke website hierover vind je bij mijn bronvermeldingen(3).

De mens is een product van de biologische evolutie; de verandering in de eigenschappen in een populatie van organismen, die uitstijgt boven de levensduur van een individu(4). Heeft evolutie een antwoord op alle vraagstukken rondom de herkomst van de verschillende soorten? Nee, bij lange na niet, maar het is een theorie in wording. Zelfs op dit moment worden er puzzelstukjes aan toegevoegd. Ik vind het alleen te makkelijk om de gaten in de theorie op te vullen met een ‘intelligente ontwerper’ en het daarbij te laten.

Het staken van de zoektocht naar bewijs en datgene wat de wetenschap nog niet kan verklaren afdoen als het bestaansrecht van god is een belediging voor je eigen kinderlijke nieuwsgierigheid.

Om zichzelf een plaats te geven in het leven gaven zij, de eerste intelligente apen of mensen, daar waar ze geen verklaring konden geven voor de manifestatie van de natuur, een bovennatuurlijke verklaring. Dat varieerde van rotstekeningen tot het geloof in bosgeesten. Later werd het gecompliceerder en gingen deze mythen een eigen leven leiden. Dat leidde uiteindelijk tot godsdiensten met meerdere goden en uiteindelijk tot het huidige regerende monotheïsme (Christendom en Islam) en het hindoeïsme. (daarmee heb je ongeveer 95% van alle gelovigen te pakken). Als je de ironie ervan inziet kun je zeggen dat het gros van de mensen zich onderwerpt aan zijn eigen verzinsel.

Sinds de opkomst van de wetenschap, ongeveer ten tijde van de Verlichting, ofwel Renaissance, begon de letterlijke interpretatie van religieuze teksten terrein te verliezen. En hoewel het geloof bleef bestaan, werd het steeds meer heroverwogen. Vandaag de dag geven veel mensen een persoonlijke invulling aan hun geloof, waarin zij wetenschappelijke verklaringen, zoals evolutie, een plaats geven naast hun religieuze denkbeelden. Alhoewel de laatste tijd een opleving te zien is, vooral in Amerika, waar het creationisme een opmars beleefd. Gelukkig is dit niet besteedt aan de meer belezen en intelligente gelovige.

M.i. zullen de huidige religies, net als veel religies voor hen, de evolutie niet ontlopen en uiteindelijk te boek staan als cultuurverschijnselen. Maar wat daarvoor in de plaats komt is de grote vraag. Laat ik afsluiten met een statement: ik ben niet tegen geloof, ik ben tegen mensen die het geloof misbruiken in het nadeel van hen die afhankelijk zijn van goede bedoelingen.

Qua kennis sta ik natuurlijk comfortabel op de schouders van reuzen. Maar dat weerhoudt mij er niet van dit naar voren te brengen als ik daar de behoefte aan heb. En mocht je op of aanmerkingen hebben dan verneem ik ze zeer graag, ik beloof je dat ik luister voordat ik repliek geef.

Met vriendelijke groet,

Maarten

bronnen

(1) favoriete uitspraak van veel atheïsten, helaas kan ik de bron niet vinden, mocht iemand deze vinden of weten dan hoor ik het graag.
(2) Hawking, Stephen, Het Heelal, Bert Bakker, 1988
(3) Evolution 101: From Soup to Cells - the Origin of Life
(4) Douglas J. Futuyma in Evolutionary Biology, Sinauer Associates 1986 (vrij vertaald)

Schrijver: Maarten, 15 december 2011


Geplaatst in de categorie: religie

4.5 met 2 stemmen 218



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Maarten
Datum:
18 december 2011
Daar kan ik mij wel in vinden, in mijn stuk ben ik er ook niet diep op ingegaan. Ik zeg in mijn tekst ook niet dat ze de vraagtekens enkel en alleen met goden opvullen. Ze verklaarden de wereld op een hoop manieren. Toch is de onzichtbare werkelijkheid, wat je in je reactie benoemt, een manier om het onverklaarbare te verklaren bij gebrek aan diepgaande (wetenschappelijke) kennis.

Zo zie je ook dat de antropomorfe Goden in het verleden (denk aan Goden met menselijke emoties, kinderen en lichamen) zijn overgegaan in het pure bovennatuurlijke. Dat is te wijten aan onze geestelijke ontwikkeling en ons inzicht die de oude mythen logisch weerleggen. Ook het Christendom ontkomt hier niet aan. Waar veel mensen vroeger de Bijbel voor letterlijk namen, accepteren ze nu dat er veel symboliek in zit. Uiteindelijk komt denk ik, de geloofwaardigheid in het geding wanneer er zoveel water bij de wijn (typerende uitdrukking) wordt gedaan.

Wel interessant om over door te praten.
Naam:
Hendrik Klaassens
Datum:
15 december 2011
Email:
klaassens38zonnet.nl
Beste Maarten, heel erg bedankt voor deze beschouwing over religie en atheïsme n.a.v. onze discussie onder column 393. Graag wil ik er een voorlopige reactie op geven.
Zo onderschrijf ik je visie op de ontwikkeling van aarde en kosmos. Wél heb ik een andere opvatting over het ontstaan van religies. Zo schrijf je dat religie in feite een poging is om een verklaring te geven voor natuurverschijnselen waar men langs natuurlijke weg geen verklaring voor kan bedenken.

Dat zie ik toch anders. Ik geloof niet dat de allereerste mensen eerst lang nadachten over de natuur (zon, maan, weer, seizoenswisselingen e.d.), om vervolgens, toen ze daar niet uitkwamen, een aantal goden te bedenken die de leemten in hun kennis konden opvullen. Oude volkeren hadden een andere manier van denken en ervaren dan wij. Dat is tenminste wat ik uit literatuur daarover opmaak. Zij leefden in feite op twee niveaus tegelijk. Naast de gewone, alledaagse wereld stonden ze in hun belevingswereld ook in verbinding met een onzichtbare werkelijkheid die zich manifesteerde in de natuur en in gebeurtenissen in hun alledaagse leven. In zekere zin geldt dat ook voor de latere, monotheïstische religies. Graag geef ik in een beschouwing weer hoe ik daar tegenaan kijk. Jouw heldere beschouwing is een prima basis voor een respectvolle gedachtenwisseling. Bedankt hiervoor!

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)