Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Een palet vol emoties

(voor Mark Rothko (1903 - 1970))

Je bent geboren als Marcus Rothkowitz in het Russische Dvinsk, waar je vader Jacob een secure apotheker was, die intellectueel zeer onderlegd was, terwijl je moeder Kate zorgde voor cosher eten en een gezellige sfeer. Op je vijfde ging je als enige van de kinderen naar een Joodse school, waar je Jiddisch en Hebreeuws leerde, op je zevende Misjna en later de Talmoed. Je was als kind heel bang voor de mensen met antisemitistische haatgevoelens, want daar liepen er wereldwijd nogal wat van rond. Je vader leerde je om vooral jezelf te blijven en met goede intenties in de wereld te staan, want het is aan Jahweh om zo nodig te oordelen en niet aan kortzichtige raddraaiers. Op je tiende ging je naar Portland in Amerika, waar je vader al een bestaan als kledingmaker had opgebouwd, zodat de kust veilig was. Jij mocht kranten verkopen in het kledingbedrijf van je oom, waar de arbeiders dankbaar gebruik van maakten. Je zat op de Lincoln High School, waar je op je zeventiende cum laude slaagde, waardoor je makkelijk werd aangenomen op de Yale-universiteit in New Haven. Je vond het daar veel te bekrompen en burgerlijk, zodat je na twee jaar gestopt bent en in New York in de kledinghandel bent gerold. Je familie tevreden, jij veel minder. Je ging naar de New School of Design, waar je les kreeg van de zeer bevlogen, Armeense kunstschilder Arshile Gorky, die in de veertig, zwaar depressief, helaas een einde aan zijn leven maakte. Hopelijk heeft hij je niet besmet. Aan de Art Students League of New York kreeg je een poosje schilderles van Max Weber, die je leerde dat kunst de expressie is van spirituele emoties, waardoor je visioen van kleurcombinaties vormen begon aan te nemen. Je zag ineens het af te leggen traject voor ogen, je hoefde er alleen nog maar in te duiken. Van je zesentwintigste tot je negenenveertigste was je leraar aan de Center Academy in Brooklyn, waarbij je ook beeldhouwlessen gaf. Op je dertigste had je je eerste solo-expositie in het Portland Art Museum. Je raakte onder de indruk van Milton Avery en diens schildervrouw Sally, die wat jou betrof helaas getrouwd was, wát een doorleefde elegantie!, maar beiden stimuleerden je ingeslagen weg, die boven de tradities stond, maar geworteld was in de meest diepzinnige filosofieën. Op je negenentwintigste trouwde je met Edith Sachar, een integere sieradenontwerpster, maar je familie kwam niet opdagen, omdat die walgde van je miserabele kunstenaarsbestaan, wat maar amper wat opleverde. Je stak hen met je zogenaamde werk in hun burgerlijke eerzaamheid. Je richtte samen met negen anderen 'De Tien' op, een abstract-expressionistische kunstenaarsgroep, te weten: Adolphe Gottlieb, Barnett Newman, John Graham, Louis Schanker, Joseph Solman, Ilya Bolotowsky, Ben-Zion, Lou Harris en Ralph Rosenborg. Jullie gingen vaak met elkaar op vakantie, waarbij er in de avonden verwoed geschermutseld werd over jullie kunstdenkbeelden. Vijf jaar later zijn Edith en jij gescheiden, zij had financieel succes en jij niet, maar later kwam de verzoening en omdat er ook een nazi-aanhang in Amerika was, kwamen je oerangsten weer bovendrijven, maar Edith wist je teder te beschermen, tot zolang het duurde, want de tweede scheiding was wel definitief en een zware depressie vergalde je bestaan. Inmiddels ging je voor de totale abstractie en dat heb je nooit meer losgelaten, een zeer eigenzinnig oeuvre, waarin je schijnbaar niet aanwezig bent, maar in wezen juist uiterst intiem aanwezig, want met elke verfstreek plantte je je zielenroerselen in het doek, als een mysticus in vervoering. In het laatste oorlogsjaar trouwde je met Mary Ellen Beistle, die je als een vrij fladderende beschermengel ondersteund en gestimuleerd heeft. Je ging rustig voort met je intieme spiritualiteit, die geen beïnvloeding duldde, die puur met kleuren en vormen werkte. Hogere machten stroomden door jouw schilderarm. In Italië knielde je in aanbidding neer voor de fresco's van Fra Angelico en je struinde vijf maanden de Europese musea af. Newman ontpopte zich van trouwe vriend tot meedogenloze vijand, die je jaloers betichtte van populaire kunstbedrijving, alleen omdat jij zoveel successen boekte en hij veel minder. Die jaloezie maakte je depressief en je ging inderdaad twijfelen aan de kopers van je schilderijen, kochten ze omdat je in de mode was? Keken ze niet verder? Jullie dochter Kathy Lynn werd geboren en je reisde naar Venetië en Pompeii, ook naar Amsterdam, waar Mondriaan bewonderde, de avant-garde-brug tussen Europa en Amerika. Op je zestigste werd jullie zoon Christopher geboren en je was leraar in New York en San Francisco, terwijl je veertien, spirituele schilderijen voor de kapel van de Universiteit van St. Thomas in Houston maakte. Je werd impotent door een aorta-vaatwandbeschadiging, wat je huwelijk lelijk beschadigde, en ondanks de waarschuwingen ging je blindelings en destructief door met je zware alcoholgebruik, je tabakspufferij en je slechte eetgewoonten. Je schilderijen werden steeds somberder qua kleur en zwart ging op den duur met je aan de haal, de anti-depressiva werkte niet meer, in combinatie met Jack Daniëls averechtse uitwerkingen, de Holocaust trapte nog voortdurend met onderdrukkende nazi-laarzen op je vermalen ziel, je hebt je niet eens verzet tegen de scheiding met Ellen, want je was als persoon volledig uitgerangeerd, leeg gepikt, achtergelaten. Je nam een overdosis antidepressiva, misschien hielp dat, maar dat was niet je intentie, want nadien nam je enkele stevige slokken whisky, je kuste een kwast, je schommelde al, de kwast viel, je verruilde je atelier voor de keuken, waar je met een scherp steakmes je polsen hebt doorgesneden, heel snel en effectief, je keek nog wat naar het wegstromende bloed, terwijl je op de keukenvloer ineenstortte, met nog even de gedachte aan een laatste schilderij met enkel rode tinten en hele dunne, zwarte lijnen om toch je overwinning te vieren, ondanks het schijnbare tragedie. In 2008 ben je herbegraven in de Kensico begraafplaats te New York, samen met de overblijfselen van je meest dierbare vrouw, Ellen, die innerlijk trouw bleef.

Schrijver: Joanan Rutgers, 5 februari 2012


Geplaatst in de categorie: literatuur

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 3.166



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)