Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Vanuit de binnenkamers

(voor Theo van Doesburg (1883 - 1931))

Je bent geboren als Christian Emil Marie Küpper in Utrecht.
Je vader Wilhelm was een fotograaf, maar een jaar na jouw geboorte ging zijn foto-atelier failliet, waardoor hij er als een bange haas vandoor ging en alleen naar Duitsland terugkeerde.
Jouw moeder Henrietta Margadant kreeg niet lang daarna een innige relatie met Theodorus Doesburg, een horlogemaker uit Amsterdam. Dit klikte zo goed dat zij en haar zeven kinderen, van wie jij de jongste was, bij heer Theodorus introkken. Je werd onhandelbaar en obstinaat en je wilde alleen nog maar lezen, voor de rest interesseerde je het geen bal, waardoor het lerarenkorps je voorgoed van school heeft gestuurd. 'Je wilt toch geen armzalige putjesschepper worden!', kraaide je stiefvader, die op je tiende met je moeder was getrouwd, dus meer zeggenschap dacht te hebben. 'Ach, laat hem toch!', zei je moeder, 'er zal heus wel iets op zijn pad komen!'.

En inderdaad, een buurvrouw kwam met het idee om naar de School voor Vocale en Dramatische Kunst te gaan, die bestond sinds kort aan de Vondelstraat 72 en zij kende de eigenares Cateau Esser, een concertzangeres en zangpedagoge, die bijzonder aimabel was. Jij vond het allemaal wel best en je ging aan zang en toneel doen, wie weet wat het opleverde. Cateau was vijfentwintig jaar ouder, maar ze kon je wel doen blozen, want ze zat nog steeds goed in haar lekkere vel. Toch bleef je maar korte tijd bij haar, want je had toch veel meer met de schilderkunst. Op je negentiende kreeg je schilderles van Adri Grootens, maar daarna heb je jezelf ontwikkeld.
Op je vijfentwintigste had je je eerste expositie in Den Haag en je gaf tekenlessen aan Johanna Pieneman, die je heimelijk begeerde, maar je was nog te verlegen om stappen te ondernemen. Kandinsky boorde in je kunstenaarsziel naar goudaders. Om een of andere brave reden werd je officieel gereformeerd, maar zodoende kwam je ook in contact met de goedgelovige dichteres Agnita Feis, die twee jaar ouder was, mollig en bijna mannelijk. Je tekende haar, terwijl ze vroom in de bijbel loerde. Je was eenentwintig toen je voor haar een liefdesgedicht hebt geschreven, wat bezielde je toch?
Op je zevenentwintigste trouwde je met haar, maar het bleef voornamelijk een platonische verhouding. Liever las ze met jou nog eens de tien geboden of de zaligverklaringen en het allerliefste de doempreken van Paulus, die de erotiek tussen man en vrouw verstikte, want hij zag alle erotiek als zondig en daarom smulden de protestanten zo van zijn masochistische boetepreken. Protestanten vinden een knip-oog al een teken van hoererij, net zoals orthodoxe joden een blote kuit afkeuren. Terwijl je haar borsten betastte, bleef ze stokstijf liggen, als een mummie, waardoor je als vanzelf haar de rug toekeerde.
Na vier jaar lauwloenen kwam er een reddende engel op je pad, terwijl je als sergeant nabij Tilburg gelegerd was. Daar ontmoette je de probleemloze, flierefluitende Lena Milius, die zes jaar jonger was en die later boekhoudster en medewerkster van je tijdschrijft 'De Stijl' werd. Je liet Agnita meer en meer alleen in haar knorrige sfeer te Amsterdam en je rollebolde als een jong veulen met de vitale en ongeremde Lena, soms gewoon tijdens een boswandeling waren jullie beiden niet te houden, terwijl vogelconcerten jullie omringden. Je kapte met Agnieta, die vanuit haar positie inderdaad met een gebroken hart en ziel bleef zitten, maar je had een gruwelijke hekel aan huichelarij en in de liefde was dat helemaal not-done. Je trouwde op je vierendertigste met Lena en jullie woonden in Leiden, Kort Galgewater, een gruwelijke naam, maar daar begon je wel met je tijdschrift 'De Stijl', waar Lena, zoals gezegd, hard aan meewerkte. Vijf jaar later verhuisden jullie naar de Klimopstraat 18 in Den Haag en een jaar later ben je bij Lena weggegaan.
Zes jaar huwelijk naar de bliksem, omdat je smoorverliefd was geworden op de roomse pianiste, kunstschilderes en danseres Nelly van Moorsel, met wie je al had samengewoond in Weimar, waar je een Bauhaus-docent probeerde te worden, maar omdat je karakter teveel botste met de andere docenten, vooral met ene Johannes Itter, je ware tegenpool, ging die ambitie in rook op. Je vriend Anthony Kok bezocht je in Weimar en samen met hem en Nelly gingen jullie zwemmen, terwijl ook hij haar teder vasthield, maar hij was een vertrouwenspersoon voor alle drie je vrouwen, waar hij geen misbruik van heeft gemaakt, al was dat met Nelly wel een heel zware dobber voor hem, want zijn erotische dromen waren altijd over haar.
Lena accepteerde je wisseling, want ze zag hoe gelukkig Nelly je maakte, dat jonge ding, zoals ze zei, toch zag ze jou het liefste dolgelukkig, ook al moest ze daarvoor zelf wijken.

In Parijs kreeg je een krankzinnige ruzie met Piet Mondriaan, het ging over recht en scheef lijnengebruik, omstanders dachten dat jullie ontsnapte gekken waren, maar vijf jaar later heb je het met hem bijgelegd tijdens enkele zware pinten in een café.
Je zag in de dichter Tristan Tzara de internationale leider van het dadaïsme en je raakte idolaat van El Lissitzky. Met Cornelis van Eesteren ontwierp je een buitenhuis, een eengezinswoning en een atelierwoning, die in 1930 werd voltooid en in datzelfde jaar deed je afstand van de Lutherse ketterij, met ja-knikkende priesters om je heen. Je woonde drie jaar in Clamant, waar je weer aan nieuwe schilderijen begon en later heb je maar drie maanden kunnen genieten van je atelierwoning in Meudon, want door je opspelende astma moest je naar Davos, vergezeld door je zorgzame, troostende Nelly.
De astma ging over en op een kwade dag kreeg je ineens een hartaanval, waardoor Nelly in een diep en donker verdriet gestort werd. Bij je crematie stonden Nelly en Lena zij aan zij, elkanders handen bijna tot gort knijpend. Nelly heeft na je heengaan nog lange tijd je schilderwerken in de belangstelling gezet, na tien jaar met je te hebben samengeleefd, bleef ze je trouw herdenken.

Schrijver: Joanan Rutgers, 13 februari 2012


Geplaatst in de categorie: schilderkunst

4.0 met 2 stemmen 205



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)