Empathische ziener

(voor Gerhard Richter (1932))

Je bent geboren in Dresden, waar je vader Gerhard leraar aan een middelbare school was en je moeder Hildegard boekhandelaar en virtuoze pianiste. Op je vierde werd je zus Gisela geboren.

Je groeide op in Reichenau en Waltersdorf. Je werd klaargestoomd voor de Hitler Jugend, terwijl je vader en oom Rudi nazi's waren. Oom Rudi is in de oorlog gesneuveld en je tante Marianne is in 1945 door nazi-artsen vermoord. Al deze akeligheden dreven je tante Hildegard tot gekte, waarna zij later in de inrichting van de honger is omgekomen.

Op je zestiende slaagde je voor de hogere handelsschool in Zittau en vervolgens volgde je twee jaar de studie decoratieschilderen voor reclame, tekst en theaterdecors. Daarna zat je op de kunstacademie in Dresden, een stad die moeizaam aan de heropbouw was begonnen. Je kreeg les van Von Appen, Lohmar en Grohmann. Voor je afstuderen maakte je twee muurschilderingen.

Op je vijfentwintigste trouwde je met Marianne (Ema) Eufinger, terwijl je voor vier jaar leermeester aan de kunstacademie in Dresden werd. Daarna ben je naar West-Duitsland gevlucht, waarbij je al je schilderijen tot dan toe hebt achtergelaten. Je begon met een dubbele, schone lei en je nam schilderlessen aan de kunstacademie in Düsseldorf, waar je les kreeg van Macketanz en Götz.
Op je eenendertigste vormde je met Sigmar Polke, ook gevlucht uit de DDR, en Konrad Lueg de groep Kapitalistisch Realisme, gepromoot door de galeriehouder René Block. In het meubelhuis Berges exposeerden jullie met 'Leben mit Pop - Eine Demonstration für den Kapitalistischen Realismus'.
Een jaar later had je een solo-expositie en je roem steeg. Je schilderde 'Ema (naakt op een trap)', waarbij je haar heel spookachtig weergeeft, schrijdend in een trappenhuis. Ook schilderde je een studente met de benen wijd, netkousen en een vage bril. De vervaagde weergaven zouden je handelsmerk worden, je legt daarmee meer de nadruk op de zielsdiepten.
Op je zesendertigste werd jullie dochter Babette geboren. Je was gastdocent aan de kunstacademie in Hamburg en van 1971 tot 1993 professor in de schilderkunst aan in Düsseldorf. Wat je lange tijd niet geweten hebt, is dat je schoonvader professor Heinrich Eufinger één van de verantwoordelijken was voor de moord op je tante Marianne. Beiden heb je meerdere keren geportretteerd.
Je schilderde in het zwart-wit foto's na, verfijnde wolken, brandende kaarsen en expressionistische werken. Je kopieerde Bacon, wat je met grote vreugde verbrandde, en je werd beïnvloed door de Popart van Warhol en het abstract expressionisme.
Je was bevriend met Blinky Palermo, leerling van Beuys, met wie je samenwerkte en exposeerde, totdat hij tijdens een vakantie op vijfendertigjarige leeftijd overleed.
Je protesteerde tegen de politicus Johannes Rau, die Joseph Beuys wilde ontslaan. Andere protestleden waren bijvoorbeeld Heinrich Böll, Peter Handke en Martin Walser.
Je huwelijk liep op de klippen en op je vijftigste trouwde je met de beeldhouwster Isa Genzken, maar een jaar later was de scheiding al een feit, geen gelukkige keuze.

Je ging in Keulen wonen en je had exposities in Parijs, Bonn, Stockholm, Madrid en New York. In die laatste stad was het de grootste expositie ooit ter wereld van een nog levende kunstenaar! Je meest beroemde seriewerk is '18 oktober 1977', waarbij je op vijftien schilderijen de leden van de Rote Armee Fraktion hebt herdacht. We zien de afgang van drie Baader Meinhof-terroristen; Andreas Baader, Ulrike Meinhof en Gudrun Ensslin. Je schilderde zelfs een onschuldig jeugdportret van Ulrike, voormalig journaliste, door Baader opgehitst, en ook geschilderd, terwijl ze zichzelf in haar cel heeft opgehangen. Gudrun deed dit een jaar later en Andreas schoot zichzelf dood. Ondanks hun verschrikkelijkheden waagde je het toch om hun menselijke kant te tonen, dit in je bekende wazige stijl. De serie is na veel nationale onrust in New York terecht gekomen.

Op je drie-en-zestigste ben je met Sabine Moritz getrouwd, die zevenendertig jaar jonger is. In datzelfde jaar kregen jullie een zoon Moritz, en het jaar daarop een dochter Ella Maria.
Je exposeerde nog in München, Kanazawa en Sakura, en je maakte voor de Dom van Keulen een raammozaïek van 113 vierkante meter.
Op je vijfenzeventigste werd jullie zoon Theodore geboren.
Een vaag portret van Sabine is al 1,2 miljoen dollar waard en zij als in een krant lezende vrouw vele cijfers meer. Volgens vele kunstkenners ben jij de belangrijkste kunstenaar van de tegenwoordige tijd.

Gerhard Richter Empa Empathische ziener

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.2 met 5 stemmen 601