Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Zorg voor nabestaanden

Tijdens het stervensproces gaat de aandacht naar de stervende. Dat is ook logisch. Toch mogen we de nabestaanden niet vergeten, want ook zij zijn heel belangrijk. Zij blijven immers achter met verdriet, met vragen en soms ook met boosheid. Om nabestaanden ruimte te geven organiseren veel instellingen nabestaandenbijeenkomsten. Daar krijgen ze de gelegenheid om hun dierbare te herdenken, hun verdriet te uiten en met lotgenoten te praten. Ook is het mogelijk om met een verzorgende te spreken over de laatste dagen.

Zo’n herdenkingsdienst heeft twee kanten. Het kan heel fijn zijn om even stil te staan bij de gestorvene en te praten over het laatste uur. Maar het kan ook veel verdriet oproepen, waardoor de naasten besluiten om niet te komen. Voor dat laatste is ook wat te zeggen, want je komt opnieuw in de instelling waar je dierbare gestorven is. Je ziet de verzorgende die je vader, moeder of partner heeft begeleid. Toch is mijn ervaring dat een bijeenkomst als prettig wordt ervaren. Het biedt troost en herkenning door de gesprekken met lotgenoten. Dat maakt het verdriet niet minder pijnlijk, maar wel draaglijker.

Elke instelling organiseert wel een nabestaandenbijeenkomst. Overal is het weer anders. Ze doen het allemaal op een manier die bij het huis past. Een humanistisch verpleeghuis zal een andere dienst organiseren dan een christelijk huis.
Het verpleeghuis waar ik werk organiseert eens per jaar een herdenkingsdienst. De nabestaanden krijgen hiervoor een uitnodiging. Vaak gaat het om een grote groep, omdat alle gestorvenen van dat afgelopen jaar worden herdacht. Toch zie je dat de opkomst niet heel groot is, maar dat kan te maken hebben met het feit dat het soms al een jaar geleden is en mensen dat stuk al hebben afgesloten. Misschien zou het aantal groter zijn als zo’n bijeenkomst twee keer per jaar zou worden belegd. Die kleinere opkomst wil niet zeggen dat het minder liefdevol en warm is. Nee, zeker niet.

Afgelopen week mocht ik een herdenkingsdienst bijwonen in het verpleeghuis waar ik werkzaam ben. Onze geestelijke verzorgers hadden die middag georganiseerd. De nabestaanden werden warm en gastvrij verwelkomd in de centrale hal. Voor sommigen was het een emotioneel weerzien. Vaak zijn mensen jaren lang dagelijks op die plek geweest om op bezoek te gaan. De groep bestond uit ongeveer achttien nabestaanden. Er werd besloten om in twee groepen uit elkaar te gaan. Één groep nam plaats in de familiekamer van de kapel en de andere in een mooie bijeenkomstzaal, beide onder leiding van een geestelijk verzorger en een ziekenverzorgster.

Doordat de groep dan niet zo groot is, is er meer ruimte om ervaringen te delen. Iedereen kreeg voldoende gelegenheid om zijn verhaal te vertellen. Elke nabestaande heeft zijn of haar eigen ervaring rondom het sterven en de dagen of maanden daarna, maar er zijn ook overeenkomsten, namelijk het gemis. Wat je dan ziet is de herkenning in elkaars verhaal. Tijdens zo’n gesprek voel je heel veel warmte en begrip voor elkaar. Een traan en een lach, alles mag er zijn, en dat maakt het zo intens en respectvol.

Na deze gesprekken kwam de groep bijeen in de kapel waar bijpassende muziek werd gespeeld. Er werd een welkomstwoord gesproken door de geestelijk verzorgster. Meer nabestaanden waren nu aangeschoven, omdat sommige ervoor hadden gekozen om alleen het tweede gedeelte bij te wonen. Aan de aanwezigen werden witte rozen uitgedeeld, die ze later in een vaas mochten zetten bij het oplezen van de namen van hun dierbare.

De zangeres, die aanwezig was, zorgde voor mooie liederen. Die raakten je in het hart, maakten je stil en namen je in gedachten mee naar die laatste uren. Onze dominee vertelde een indrukwekkend verhaal dat tot nadenken stemde. Hij vertelde het verhaal van een oude man die elke avond naar de sterren keek om zijn overleden vrouw gedag te zeggen. ‘Dag lieverd’, zei hij dan. Dit troostte de man. Daarna ging hij slapen. Ik denk dat veel mensen, die iemand missen, hun eigen manier hebben om hun dierbare een groet te brengen. Zo pak ik vaak de foto van mijn vader en zeg dan ‘Dag ouwetje’.

Na dit verhaal werden de namen opgelezen van de zes afdelingen die ons huis telt. De aanwezige verzorgenden zetten een roos in de vaas voor de gestorvenen van wie de nabestaanden niet aanwezig waren. Elke afdeling kreeg een roos en er werd voor elke afdeling een kaarsje aangestoken.
Daarna werden de namen opgelezen van de mensen die waren overgegaan. De familie zette een roos in de vaas bij het oplezen van de naam van hun dierbare; ook werd er een kaars ontstoken. Tot slot was er een moment van stilte en bezinning. De dominee sprak een zegen uit, wat mij en ik denk ook alle aanwezigen ontroerde.

Als ik terugkijk op deze middag geeft mij dat een warm gevoel. Het was zo intens, warm en respectvol. Alle emoties mochten er zijn, en dat maakte het zo bijzonder. Mijn bewondering en respect gaan uit naar de geestelijke verzorgers die dit mogelijk hebben gemaakt.

Schrijver: Dyenne Hendrikse, 29 januari 2013


Geplaatst in de categorie: overlijden

3.0 met 18 stemmen 394



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)