Uit de verstikkende houdgreep van depressie

(voor Hans van Tongeren (1955 - 1982))

Je bent geboren op 18 januari 1955 in Breda.
Op je zeventiende behaalde je je schooldiploma aan de Newman HBS, toen nog primitieve, houten barakken aan de Paul Windhausenweg.
Je zei: 'Dat was een prima leeftijd om de benen te nemen. Breda was een slaperig stadje. In het weekend was het alleen maar uitgaan en achter de vrouwen aanzitten!'.
Toch heb je dat blijkbaar nog een tijd voortgezet en was de vrouwenjacht en bierzucht niet zo erg als je deed geloven.
Op je negentiende ging je naar de Academie voor Vrije Expressie in Utrecht. Na die opleiding deed je de mime-opleiding aan de Amsterdamse Theaterschool. In je derde leerjaar kreeg je van Paul Verhoeven de rol van Rien in zijn speelfilm 'Spetters'. Je kreeg die rol, één van de hoofdrollen, door bemiddeling van de casting-directeur Hans Kemna, die maar bleef aandringen bij de producent Joop van den Ende om jou die rol te geven.

'Spetters' betekende voor jou een grote doorbraak. Je speelde een motorcrosser, die een ongeluk kreeg en verlamd in een rolstoel terecht kwam. Hij pleegde zelfdoding door de snelweg op te rijden en zichzelf door een vrachtwagen te laten overrijden. Je speelde naast de jonge spetter Renée Soutendijk, die gehuld in een doorkijkshirt in een patatkraam werkte.
Regisseur Paul Verhoeven was van plan om nog veel meer films met jou erin te maken. Door de landelijke kritiek op 'Spetters' ben je psychotisch geworden, want je had je ziel en zaligheid eraan gegeven en dus maakte al die negativiteit je knettergek van onbegrip en wanhoop. Zelfs de destijds invloedrijke Sonja Barend was in haar veelbekeken show pijnlijk negatief over de film. Het voelde alsof zij jou persoonlijk neersabelde. De kranten kopten 'Fascistoïde vermaak en onwaardig kijkvoer!' en 'Een lading platte seks!'. Homo's en vrouwen protesteerden ongekend kwaad.

Daarna speelde je in de Amerikaanse film 'Summer Lovers', naast Daryl Hannah, die later in 'Kill Bill 1 & 2' speelde, en Peter Gallagher. Je brak niet door in Hollywood. Je speelde nog enkele bijrollen in de Nederlandse films 'Het oponthoud' en 'De smaak van water'. Je speelde ook in de televisieserie 'Pim'.

Je leed aan zeer zware depressies en je was erg teleurgesteld over de kritiek op 'Spetters', die inmiddels algemeen is bijgesteld, omdat de film profetisch en satirisch was.
Je leed al vanaf je eenentwintigste aan zware, psychische inzinkingen en extreme depressiviteit. Je kon niet meer met die pijn leven en je was op zoek naar het volmaakte, wat op aarde slechts fragmentarisch kan worden ervaren. Met perfectionisme schiet je op aarde niet echt op.
Relativeer en relax, maar daarvoor was het voor jou al te laat.
Bovendien twijfelde je over je acteertalent en dat was vooral een gevolg van je chronische depressie. Je bent twee keer opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis en je zat daar ook in een isoleercel, omdat je suïcidaal was. De onkundige media zeiden, dat je je teveel met je rollen identificeerde, maar dat was het punt niet, want je leed vanuit jezelf aan een ondraaglijke depressie.

Je zou meespelen in 'Van de koele meren des doods' van de regisseur Nouchka van Brakel naar een roman van Frederik van Eeden.
Je zou Johan spelen, die met Hedwig (Renée Soutendijk) wilde trouwen en zichzelf heeft doodgeschoten. Het contract was al getekend, maar de rol ging na je zelfdoding naar Erik van 't Wout.
Hans Kemna zei dat je niet tegen de roem kon, maar daar klopte niets van, want je vond jezelf maar matig geslaagd, al noemde men je de nieuwe Rutger Hauer, en het was uitsluitend die wurgslang depressie, die je overmeesterde.

Op 25 augustus 1982 pleegde je in Amsterdam zelfdoding. Je werd zevenentwintig jaar. Je bent begraven op de begraafplaats 'Vogelenzang' in je geboortestad Breda.
Op je grafsteen staat alleen je naam. Je naam volstaat en in de hemel mogen we aannemen bestaat er niet zoiets duivels als adembenemende depressie.

Hans van Tongeren Ui Uit de verstikkende Spetters

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.3 met 9 stemmen 2.651