Weerpraatje
Toen ik een jaar of veertig was kreeg ik belangstelling het weer en de wolken te gaan bestuderen. Bij de boekhandel De Slegte in Zwolle kocht ik een tweedehands weerboek met foto’s van de wolken. Verder bouwde ik een weerhut en plaatste daarin twee thermometers en een hygrometer. Thuis had ik aan de muur in de huiskamer een kwikbarometer hangen. Elke morgen om zeven uur nam ik de gegevens op van de maximum en de minimum temperatuur, de luchtvochtigheid en de barometerstand. Hetzelfde deed ik avonds zoveel mogelijk op dezelfde tijd, zodat ik over een maand een mooi beeld kreeg hoe het weer verliep.
Maar ik noteerde nog meer gegevens, namelijk een omschrijving van het weer, de windrichting en kracht en hoeveel de hemel bedekt was met wolken en van welk soort. Tenslotte ook nog de hoeveelheid neerslag die de afgelopen 24 uur was gevallen in de regenmeter naast de weerhut in de tuin. Ook was ik geabonneerd op de dagelijkse weerkaart van het KNMI in de Bilt. Die werd mij elke werkdag toegezonden met de post. Tegenwoordig bekijk ik de weerkaarten op de computer, maar ik noteer geen waarnemingen meer sinds ik op een Nieuwjaarsmorgen mijn weerhut vernield aantrof en de instrumenten verdwenen waren. Ik had zwaar de pest in, maar ik heb nog steeds grote belangstelling voor het weer en bekijk elke dag de gegevens van verschillende weerbureaus.
Tot nog toe hebben we aardig wat koude dagen gehad, maar nu de harde oostelijke wind erbij is gekomen is het bar en boos eind maart. Dat komt door de luchtdrukverdeling van hoge druk in Noord-Europa en Lage druk in het zuiden. In de zomer is deze situatie juist bevorderlijk voor warm en zonnig weer, omdat dan een landklimaat heerst boven Rusland en warme lucht naar ons stroomt. Ons weer wordt meestal bepaald door depressies afkomstig van de Atlantische Oceaan en die brengen meestal koel weer met bewolking en af en toe regen. Depressies zijn gebieden van lage luchtdruk en ik zal summier omschrijven hoe die ontstaan.
Depressies ontstaan op de grens van koude lucht uit het noorden en warme lucht uit het zuiden. Deze grens noemen we een front. We weten, dat warme lucht lichter is dan koude, dus wanneer die botst tegen de koude lucht, dan stijgt die warme lucht, koelt daardoor af. In de natuur is het zo, dat koude lucht minder waterdamp kan bevatten. Op een gegeven moment zal dan de lucht verzadigd zijn en treedt er condensatie op en die zie je als heel kleine druppeltjes en dat zijn de wolken. Omdat de lucht van de aarde opstijgt zal er aan de grond een tekort aan lucht zijn, de barometer daalt dus en de depressie is geboren. Het is natuurlijk veel ingewikkelder dan ik het beschrijf, maar dan heeft u een indruk.
In maart kunnen we maartse buien verwachten met onweer. De hemel wordt dan plotseling donker en stortregens en bliksems maken het weerbeeld compleet. Onweer ontstaat altijd in de enorme buienwolken, namelijk de Cumulonimbus. Deze wolken ontstaan door de opstijgende warme lucht vanaf de grond naar de zeer koude bovenlucht. In zo’n wolk gaat het vreselijk tekeer door de stijgende en dalende luchtstromen met als gevolg zware regen- en hagelbuien en onweer.
Hoe ontstaat dan de bliksem in zo’n wolk? Dat komt door de enorme grote elektrische activiteit en die wordt veroorzaakt door de eerdergenoemde stijgende en dalende luchtstromen in die wolk. De top van de wolk krijgt dan een positieve elektrische lading en de onderkant een negatieve lading. Op een gegeven moment is het verschil in elektrische lading zo groot, dat er een ontlading plaatsvindt en dat is de bliksem. De temperatuur in de bliksem is erg hoog, waardoor de lucht in de bliksem sterk wordt verhit en dus uitzet en daarna weer krimpt. Dat uitzetten en krimpen van de lucht veroorzaakt geluidsgolven en dat is de donder die je hoort.
Bliksem zoekt altijd de kortste weg naar de grond, dus wanneer je alleen in een open veld bevindt, is dat zeer gevaarlijk. Het beste is je zo klein mogelijk te maken met je voeten tegen elkaar en je lijf gebukt en ook geen fiets of paraplu bij je in de buurt en zeker niet onder een boom gaan schuilen, want dat is levensgevaarlijk. Veel koeien zijn daardoor al omgekomen.
En nu maar wachten op een periode van warm, stabiel zomerweer, maar dan moet wel de huidige luchtcirculatie van west naar oost veranderen van oost naar west. Zoals ik al heb geschreven moet de wind naar het oosten draaien, want in de zomer is de warme lucht van het landklimaat boven Rusland aanwezig. Er moet dus een blokkade komen van de depressies vanaf de Oceaan en dat kan alleen als er een hogedrukgebied ontstaat ten noorden van ons, zeg maar boven de Scandinavische landen Noorwegen, Zweden en Finland. Dat zal heus wel een keer gebeuren deze zomer en dat kan zelfs in september nog plaatsvinden, alleen is het dan jammer, dat de avonden weer eerder donker worden, omdat de zon ten opzichte van het noordelijk halfrond gaat dalen. Degenen die met vakantie gaan wens ik mooi weer, zelf ga ik in september naar Tessel en genieten van de duinen, bos en de zee en lekker wandelen en op zijn tijd een kopje koffie met een stuk koek en een borreltje.
kpnplanet.nl
Biografie van deze schrijverGeplaatst in de categorie: natuur
hogedruk
109
Geef je reactie op deze inzending: