Dé Slauerhoff-erfenis naar het Letterkundig Museum

De Wereld Draait Door had de primeur. Adriaan van Dis en de directeur van het Letterkundig Museum in Den Haag waren paraat. Van Dis memoreerde het feit, dat hij op zijn fiets bij Villa Clara stilstond, om te herdenken dat dé dichter van Nederland Jan-Jacob Slauerhoff daar zijn laatste levensadem uitblies. Hij citeerde een gedicht van Slau, waaruit zijn woede richting de lauwe burgerlijkheid sprak. Slauerhoff was die Hollandse gezapigheid ontvlucht, maar hij was ergens liever gebleven om ten strijde te trekken.

In zijn gedicht 'Aan Arthur Rimbaud' schrijft hij 'Ach, was gebleve' in 't vaderland. Om daar, met ons vereend, te tergen wie achter elleboog en hand het huichelend gelaat verbergen.'. Hij werd niet voor niets de Friese Rimbaud genoemd. Hij beschreef zijn eigen karaktertrek.

In Beetsterzwaag was hij een tijd de dorpsdokter en hij voegde de daad bij het woord om met jonge deernen het bed te delen, wat oproer veroorzaakte en hij moest als het ware vluchten voor zijn leven. Hij ging opnieuw scheeps en hij redde een Braziliaanse hoer van de ondergang door hij stiekem mee te nemen op zijn schip naar Europa. Hij dronk meer dan lief voor hem was en hij gebruikte opium.
Ik grasduin wat in van wat ik nog weet. Zijn vader had een tapijtenzaak in hartje Leeuwarden en toen ik daar rondscharrelde vielen mijn ogen op het slaapvertrek van Slauerhoff, ik wilde ieder houtvezel wel opeten. Daar was het allemaal begonnen, ik was diep ontroerd. De automatisch groetende winkelbedienden leken mij luizen in de pels.

De vergulde directeur van L.M. Den Haag Aad Meinderts genoot zichtbaar van zijn toegeschoven aanwinst, al betwijfel ik of hij specifiek een Slauerhoff-bewonderaar is. Hij is meer van 'Als het de presentatie-voorraad maar aanvult!'. Daarom was ik des te meer jaloers op hem, want als er iemand recht heeft op die nalatenschap, dan ben ik dat. Hoezo? Ik. Ga dat nu even niet uitleggen, okay?

Ik las o.a. de vuistdikke biografie van uitgever/schrijver Wim Hazeu, naast wie ik ooit een sjekkie rookte, wat hij ouderwets noemde. Hij is getrouwd met de schrijfster Thera Coppens en ze hebben vier kinderen. Tegenwoordig struint Wim de wereld af, op zoek naar literair belangrijke plekken en dan met name standbeelden van dichters/schrijvers, die hij op zijn site plaatst. Ik las ook de biografie van C.J. Kelk, die met Slauerhoff bevriend was. De Hollandse poète maudit was ook huisarts in Tanger. Hij was o.a. bevriend met Du Perron, Marsman, Vestdijk en Roland Holst.

Naast de op televisie getoonde zeemanskist van Slauerhoff kreeg het Letterkundig Museum nog eens vijftig dozen vol originele documentatie. Van wie? Welnu, van de letterkundige Cornelis Pieter (Kees) Lekkerkerker, die destijds van de erven Slauerhoff alle bewijsstukken cadeau kreeg. Volgens Van Dis was Lekkerkerker een akelige sadist, die zijn gasten op vergiftigde koekjes vergastte. Kan zijn, maar het lot heeft wel bepaald, dat hij degene was, die de literaire schatten in handen kreeg. De beste man overleed op zijn 96-ste in Amsterdam. Hij had frequent contact met Hans Warren, wat mijn idee bevestigt, dat homofilie vaak grootse literatuur schenkt. Ook in tastbare vorm.

Tijdens de DWWD-uitzending werd een envelop met twee naaktfoto's van Slauerhoffs vrouw Darja Collin en een portret van Eduard de Achtste, één jaar koning van Engeland, getoond. Op de buitenkant stond: 'Niet openmaken, maar verbranden!' Slauerhoffs vrouw was de minnares van vele mannen, ook van de kunstenaar Christiaan de Moor. Jan-Jacob was zelf ook niet zo monogaam, maar dat belette zijn jaloezie niet. Beiden kregen een doodgeboren kind en dat was een wederzijds trauma, wat hen definitief uit elkaar dreef.

Was Slauerhoff paranoïde-schizofreen? Manisch-depressief? Onnavolgbare ADHD-er? Grillige, ongrijpbare borderliner? Zware hypochonder? Seksueel-gefrustreerde? Wrede pestkop? Bizarre dronkenman?
Best mogelijk allemaal, maar hij was vooral een ongekend groots dichter, die zijn weerga niet kent! 'In Nederland wil ik niet wonen!' is één van zijn grootste paradoxen, want het tegendeel was juist waar, hij vond het juist zo zieldiep pijnlijk, dat de Nederlanders hem in de grond niet accepteerden als een integer mens, juist mét zijn uitspattingen én briljante gedichten!...