Is kunst a-politiek?
Het maken van kunst is een vak, tenminste, zou het moeten zijn. Moeten kunstenaars daartoe opgeleid worden? Vroeger wel. Rembrandt had leerlingen, zoals iedereen weet. Over sommige schilderijen van zijn leerlingen is zelfs achteraf getwist; is het van Rembrandt of van een leerling?
Tegenwoordig zijn er ook opleidingen voor kunstenaars. Daar staat tegenover dat er vele kunstenaars zijn die het ontbreekt aan elke opleiding op dat gebied.
Kijkend naar welk soort kunstenaar succes heeft, kom je er niet uit. Is een opgeleide kunstenaar (5 jaar studeren aan een kunstacademie - Hogeschool heet dat tegenwoordig - is toch ook niet niks..), beter dan de amateur die alles zelf heeft opgedoken en zich eigengemaakt?
Ik weet het niet. Ongetwijfeld zul je als kunststudent veel dingen leren, binnen die 5 jaar, die je als amateur maar moeizaam bijeen kan sprokkelen. Daarbij zal het je ook als “self-made” ontbreken aan het professionele advies dat je nu eenmaal krijgt als je wel een opleiding volgt.
Het is makkelijk om over oude kunst te praten. Daarvan weet iedereen dat het bekend, en dus goed is, of niet. Maar wat dan met moderne kunst?
Ook daar valt kwaliteit te herkennen, puur op basis van technieken. Maar is de techniek doorslaggevend? Kijkend naar Rembrandt kan eenieder constateren dat er nauwelijks valt te twijfelen aan zijn technische kwaliteiten als schilder. Maar zijn die schilderijen alleen daarom goed en mooi? Waren zijn schilderijen zo origineel en vernieuwend? Nou, nauwelijks lijkt me, hij werkte in opdracht en deed wat zijn klant wilde. Misschien lag hij wel eens dwars, maar het bleef schilderwerk in opdracht.
Moderne kunst wordt vooral beoordeelt op originaliteit, techniek komt duidelijk op de tweede plaats. Andy Warhol maakte onder andere vergrote kopiëen van stripverhaalplaatjes. Heeft hij die werken gemaakt met een zodanig superieure techniek dat het de reden is voor zijn succes? Dacht het niet. Hij maakte vergrotingen en zette die met behulp van zeefdruk om in qua formaat grote werken. Een ieder die weet hoe de zeefdruktechniek in elkaar zit kan dit.
Nee, het enige dat blijkbaar nog telt is het idee.
We kunnen dus eigenlijk vrij makkelijk konkluderen dat “kunst” niet op de techniek hangt tegenwoordig, terwijl dat vroeger vrijwel uitsluitend wel zo was. Van Gogh had een eigen techniek ontwikkeld, maar wist ook nog “originele plaatjes” te maken, althans plaatjes die nog niet eerder zo waren gemaakt. Die combineerde dus beide zaken ineen. Maar nu we weer een tijdje verder zijn hoeft dat niet meer.
Het enige dat nu nog telt is of de de kunstenaar door investeerders wordt ingeschat als veelbelovend of niet. Zelfs originaliteit telt niet meer. Over techniek en vakmanschap hebben we het dus al helemaal niet meer.
En wat maakt iemand tot (beeldend) kunstenaar, waarom wil nu nog iemand kunstenaar worden?
Er is altijd al een groep mensen geweest die op alle mogelijke manieren buiten de boot vielen. Geen “fatsoenlijk” beroep wilden leren en zich nergens thuis voelden. Dan blijven er maar een paar mogelijkheden over; je aanpassen, crimineel of kunstenaar worden.
Techniek heb je nauwelijks nodig, wel een alternatieve manier van leven, een dwarse visie op de wereld en veel, heel veel, eigendunk plus, toch wel, een portie creativiteit. Je moet bijna zeker heel erg overtuigd zijn van het feit dat de beste kunstenaar ter wereld er maar één is; jij zelf.
Dat beetje echte originele creativiteit is dan natuurlijk wel handig, maar is vaak ingebakken in dergelijke eigenwijze, nooit volwassen geworden, figuren.
Kinderen stikken immers van de creativiteit, maar raken dat meestal kwijt als ze ouder worden. Niet echt opgroeien cq. volwassen worden, helpt dus.
Maar wat moet, behalve investeerders, een gewoon mens met die kunst?
Je kunt het toevallig mooi vinden natuurlijk, omdat de kleuren zo mooi passen bij je bankstel. Een “echt” olieverfschilderij is dan veel duurder dan een litho, ets of zeefdruk. De keus hangt dan dus vervolgens af van je portemonnee. Dat het olieverfschilderij in een paar uur gemaakt is, en die litho, ets of zeefdruk vele dagen werk is geweest maakt voor de koper niet uit. Een “echt” origineel, waarvan er niet meer zijn, is blijkbaar ook een voordeel. Dus dan maar meer betalen voor dat “origineel”.
Gaat het er ook nog om wát er afgebeeld is? Hebben we het dan over de inhoudelijke kant van een kunstwerk? Welnee, dat doet er helemaal niet toe, een beetje vaag filosofisch verhaal van de kunstenaar is voldoende (en erg genoeg, ook nog noodzakelijk).
Als er al een duidelijke mening uit de afbeelding is te halen heb je te maken met een bijzondere kunstenaar. Eentje die namelijk een mening heeft over de samenleving. En die zijn zeldzaam. De meeste kunstenaars hebben namelijk geen mening over de maatschappij, behalve dat zijzelf er niet bijhoren.
Kunstenaars zijn vanzelfsprekend a-politiek.
Gezien vanuit die dwarsligger-achtergrond is dat logisch, en in zoverre die dwarsligger toch nog een mening heeft over de burgers in het algemeen, kan ´ie die mening beter niet duidelijk maken in z´n werk. Dat kost ´m de helft van de potentiële klanten. Een autoverkoper zal je toch immers ook niet vertellen op welke partij hij/zij stemt, dat kost klanten.
Dat er in het verleden vele kunstenaars zijn geweest die wel heel duidelijk voor hun politieke mening uitkwamen en dat ook tot uiting brachten in hun werk, is ze meestal niet in dank afgenomen. Denk aan “Entartete Kunst”, boekverbrandingen e.d.. Dat ze nu beroemd en bekend zijn, is helaas achteraf, en heeft de kunstenaar zelf nooit echt geholpen.
Het beroep, als je er zo in terecht komt als boven omschreven, heeft maar één weg te gaan als je er geld mee wilt verdienen; verkopen, verkopen, verkopen.
Kunst moet dus ook waardevrij zijn, anders verkoopt het niet. Pech voor de kunst met een grote K, daar zouden andere normen moeten gelden. Onze maatschappij zit daar echter niet op te wachten en dus past iedereen zich keurig aan, zelfs die dwarsliggende, onaangepaste en zwaar alternatieve “kunstenaars”.
Die blijven zelf maar denken dat ze inderdaad politiek onafhankelijk zijn en een soort aparte groep vormen binnen de samenleving. "Ik maak Kunst; kijk maar".
Ja, Nee, geen mening: KASSA.
terra.comGeplaatst in de categorie: kunst
kunst
111
Geef je reactie op deze inzending:
Een opleiding aan een Hogeschool zal je behoeden voor het maken van beginnersfouten en natuurlijk kun je er ook veel leren. Of dat altijd het geval is, is de vraag. Wie de berichtgeving over Hogescholen heeft gevolgd, weet dat er weleens wat mis is ook.
Als wat ik over Willink heb gelezen juist is, heeft hij het vak uit boeken geleerd. En door intensief oefenen natuurlijk.
Er zijn uitstekende boeken verkrijgbaar op het gebied van schilderen en randgebieden. Over kleurenleer, anatomie, compositie, verf, technieken, etc. Wie wil kan met die boeken het vak goed onder de knie krijgen. Het is wel zaak de juiste boeken te kiezen, want er wordt bijvoorbeeld op het gebied van kleurenleer ook een hoop onzin verkocht.
Je visie over Rembrandt's werk hapert, want ook al was hij maatschappelijk gezien niet vernieuwend, zijn werk op zich is buitengewoon vernieuwend en ongekend niet te evenaren. Zeker niet door de huidige generatie kunstschilders, waarvan ik Marlene Dumas als voorbeeld wil aanvoeren. Populariteit, vermengd met voodoo-achtige poppen, die doorstoken zijn, bovendien vaag weergegeven. Dan waardeer ik de oude meesters extra.
En Warhol was inderdaad een warhoofd, die wel voor het grote geld ging. Goed gezien. Je aanpassen, crimineel of kunstenaar worden, Holy Mozes, wat een cynisme! Heel veel eigendunk is ook niet nodig, want het gaat puur om de kwaliteit van je bezielde kunstwerken en daarbij spelen egoïstische motieven totaal geen rol, als het goed is.