Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Een loodzwaar, dubbeldik dubbelleven literair opgekrikt

(voor Gunvor Hofmo (1921 - 1995))

Je bent geboren op 30 juni 1921 in Oslo. Je vader Erling T. Hofmo was een meteropnemer en je moeder was Bertha Birkedal. Je had twee broers en zussen. Je publiceerde in de communistische krant Friketen en in weekbladen als Hjemmet. Één van je eerste, gepubliceerde gedichten was een gedicht voor je beste vriendin Ruth Maier, gepubliceerd in de Arbeidermagasinet.

Ruth Maier was op 10 november 1920 in Wenen geboren en ze wordt de Noorse Anne Frank genoemd. Haar jongere zus Judith vluchtte naar Engeland en zij op 30 januari 1939 naar Noorwegen. Binnen een jaar sprak zij vloeiend Noors. Jij ontmoette haar als vrijwilligster in een werkkamp in Biri. Jullie waren altijd samen en jullie vonden twee jaar lang her en der in Noorwegen onderdak en werk met kantoor- en tuinbanen. Ruth was model voor de beeldhouwer Gustav Vigeland en de kunstschilder Asmund Esval. Ruth huurde een kamer in de Dalbergstien 3 in Oslo.

Op 26 november 1942 werd Ruth door Noorse politie-agenten gearresteerd en naar het schip SS-Donau gebracht. Op 1 december 1942 werd ze in Auschwitz vergast. Ze werd tweeëntwintig jaar. Jij raakte hierdoor zwaar getraumatiseerd. Een oom en tante werden ook in een concentratiekamp vermoord. Je oom Rolf Hofmo overleefde Sachsenhausen. In 1943 ging je naar een ziekenhuis, omdat je zwaar depressief was. Je was bang voor nieuwe, hechte vriendschappen geworden.

Na de oorlog reisde je en publiceerde je essays, vooral in de krant Dagbladet. Je schreef over je reiservaringen, Noorse poëzie en filosofie. In 1946 verscheen jouw dichtbundeldebuut 'Ik wil naar huis gaan om de mensen'. In het najaar van 1947 was je in Parijs en in datzelfde jaar ontmoette je de dichteres Astrid Tollefsen, op 11 december 1897 in Horten geboren. Astrid, die 24 jaar ouder was, en jij kregen een liefdesrelatie en jullie gingen openlijk samen wonen, wat destijds best baanbrekend was. Astrid debuteerde in 1947 met de bundel 'Portret Spiegel'. In totaal schreef ze veertien dichtbundels. Ze was de leidster van de na-oorlogse modernisten.

In 1948 verscheen jouw tweede bundel 'Van een andere werkelijkheid'. In het voorjaar van 1950 verbleef je in Bretagne. Je verbleef ook in Kopenhagen, Stockholm, Londen en Amsterdam. In 1951 verscheen 'Blind nachtegalen'. Je gedichten gaan over eenzaamheid en koude, maar ook over een sterke, intense warmte, over het verlangen naar humaan contact, over mysterieuze, religieuze ervaringen, occulte visioenen, mooi en angstaanjagend. In 1953 stopte je met het publiceren van essays. Je besteedde al je energie aan de poëzie.

Van 1953 tot 1975 werd je herhaaldelijk in het Gaustad psychiatrisch ziekenhuis opgenomen. Je kreeg de diagnose paranoïde schizofrenie, met een chronische psychose. Hierdoor was je arbeidsongeschikt. Tijdens je eerste opname ben je weggevlucht. Je vervloekte en je sloeg de verpleegsters. Je kreeg elektroshocktherapie en antipsychotica, zoals Largactil, waar je een gedicht over schreef. In 1959 overleed je moeder. In 1964 schreef je de bundel 'Drietal', samen met Astrid Tollofsen en Astrid Hjertenaes Andersen. Op 11 februari 1964 deed je een poging tot zelfdoding door je polsslagaders door te snijden. In 1969 overleed je moeder. Op 9 oktober 1973 overleed je geliefde Astrid.

In 1975 werd je ontslagen uit het psychiatrisch ziekenhuis en schreef je tot 1994 vijftien dichtbundels, waarvan 'Epiloog' je laatste bundel was. In totaal schreef je twintig dichtbundels. Je wordt vergeleken met Sylvia Plath, Paul Celan, Nelly Sachs, Georg Trakl, Edith Södergran, Pär Fabian Lagerkvist en Emily Dickinson. Van 1977 tot je overlijden heb je nooit je appartement in de wijk Nordstrand in Oslo verlaten. Je weigerde interviews en het voorlezen van je gedichten.

Op 17 oktober 1995 ben je thuis in Oslo door een fysieke ziekte overleden. Je werd vierenzeventig jaar.

Schrijver: Joanan Rutgers, 3 april 2015


Geplaatst in de categorie: idool

5.0 met 2 stemmen 356



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
24 april 2015
Merci beaucoup, Ton, ik begrijp dat jij mij begrijpt en ik ben je dankbaar. Kwaliteit boven kwantiteit. Of zoals mijn laatste uitgever het zei, 'Je bent te elitair en daarom niet populair!'. Ik verdom het dan ook om André Hazes teksten te produceren!...
Naam:
Ton Hettema
Datum:
4 april 2015
Al is het soms voor een handjevol mensen, beste J, toch moet je niet onderschatten hoe waardevol het is om zelfs voor 1 andere persoon de herinnering aan een orchidee of boterbloem uit de aardse paradijstuinen van de vorige zomers te etaleren. Zoals deze schone vergeetmeniet.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)