Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Leo Vroman kijkt over Gouda uit

Een paar dagen voor de onthulling van het standbeeld van Leo Vroman kreeg ik een persoonlijke uitnodiging via mijn mailbox. Ik had een gedicht over Vroman opgestuurd aan het Vroman100-comité en in een ver verleden heb ik mij via de stadskranten hard gemaakt om een standbeeld voor Vroman op te richten.

Eindelijk was het zover en vandaag, 10 april 2015, is het standbeeld een feit geworden. Het voelde toch alsof ik een beetje mee heb geholpen, ook al was mijn actie allang vergeten en vergaan. Ik zou nooit voor de kunstenaar Jeroen Henneman gekozen hebben, maar voor de kunstenares Iris Le Rütte, die met Vroman heeft samengewerkt als illustratrice en die schitterende standbeelden maakt. Jeroen ook wel, maar hij noemt zijn werk terecht 'staande tekeningen', wat minder cachet heeft, al is zijn beeltenis van Vromans hoofd en handen bijzonder sprekend geslaagd. Er is zelfs een twinkeling in één van zijn ogen verwerkt. Het stalen kunstwerk is drie meter hoog en het prijkt boven op de Chocoladefabriek, de openbare bibliotheek. Een grote hijskraan hield er een scherm voor.

Na het stallen van mijn fiets waggelde ik zo onopgemerkt mogelijk door de draaideuren naar binnen. Ik ging in de rij staan om mij te melden en om een sticker met mijn naam opgeplakt te krijgen. Na mijn meegenomen energiedrankje nam ik een gratis beker koffie en weigerde ik de boterkoek, omdat je aan je lijn moet denken. Ik ging wat schuchter aan de kant staan en ik had wat mager contact met oude mensen. Die vatten autisten wel. Ik dacht in een VVD-wespennest terecht te komen, maar dat viel best mee. Ik herkende wat oud-stadsdichters en ik keek schaamteloos naar de decolletés van de binnen druppelende dames. Dat spelletje vind ik des te leuker als manlief er als een waakhond naast loopt.

Af en toe drukte ik mijn sticker wat vaster en ik was inderdaad even lid van een select gezelschap. Aan mijn jeans zat modder en mijn lange jas vertoonde vieze vlekken. 'Leeft nog Goudse kleigrond tussen hijskraan, kerk en Krugerlaan, laat ons dan die kleigrond kussen waaruit Gouda is ontstaan!', schreef Vroman, dus trok ik een fier gelaat.
Uit de speakers klonk ineens dat verrekte klokkenspel van het oude stadhuis ten teken dat het evenement ging beginnen. Ik nam plaats op de grote trap, naast de vrouw van de huidige stadsdichter, wat ik later ontdekte. Autisten kunnen nauwelijks contact maken, maar ze zien des te meer.

De dochters van Vroman, Peggy Ann en Geraldine waren de eregasten en er was meer familie van Vroman aanwezig. De Goudse kunstenares Inez Meter was eerder die dag tot ereburger van Gouda gehuldigd, wat Vroman ook is, vooral dankzij Inez, die onthulde, dat ze niet van alle gedichten van Vroman houdt.
De eerste spreker was de eerste burger, burgemeester Milo Schoenmaker, die braaf zijn hondenketting droeg en correct de eregasten verwelkomde. De beeldschone poëzieredactrice van uitgeverij Querido Mirjam van Hengel vertelde mooie anekdoten uit het leven van Vroman. Mirjam was de redactrice van Vroman en ze heeft het boek 'Hoe mooi alles' geschreven, de liefdesgeschiedenis van Leo en Tineke Vroman. Ze zat naast Inez en ze kletsten wat af.
Even daarvoor had ik de uitgever van Querido nog gevraagd of Iris Le Rütte er ook was. 'Dat zou inderdaad mooi zijn!', zei hij, maar hij wist het niet.
Toen verscheen de zanger/acteur Frans van Deursen ten tonele en zong hij een gedicht van Vroman. 'Een gat in de markt, doedelzak!', wilde ik schreeuwen, maar ik verbeet mijzelf.
Een nicht van Vroman zong op ontroerende, jazz-achtige wijze een gedicht van Vroman in het Engels. Ze heeft het ook in het Hebreeuws gezongen, vertelde ze.
Jeroen Henneman vertelde over zijn beweegredenen om in zijn standbeeld vooral de rechterhand van Vroman centraal te stellen. Logisch, daarmee schreef hij zijn meesterwerken. Tussen de duim en de wijsvinger ligt precies het scherp schouwende rechteroog.
Tenslotte sprak de directeur van het Goudse Museum, die werkelijk kreupelhout Engels sprak en mijn mond van opperste verbazing deed openstaan. Ik dacht dat hij een komiek was, zo met zijn knalrode, suède schoenen.

Alle genodigden gingen naar buiten voor de onthulling. Ik stond als dromelot Swiebertje pal naast de burgemeester, Jeroen Henneman gleed langs mijn vieze jas en de zussen Vroman stonden twee meter voor mij om op een rode bolknop te drukken, wat na een luidruchtig tien tellen aftellen gebeurde. De hijskraan deed zijn werk en het werkelijk eerbiedwaardige en uiterst geslaagde eerbetoon werd voorgoed zichtbaar. Ik staarde gehypnotiseerd naar boven. Ik keek naar die grote rechterhand van Vroman, zo met die lange, artistieke vingers, maar ook gebiologeerd naar de rechterhand van Peggy Ann Vroman, die ontroerd langs haar rok naar beneden hing en ik zag de zenuwtrekken van haar vingers en de ultieme tederheid die daarin besloten lag. 'Ja, schat', dacht ik, 'je hebt de handen en de vingers van je vader!'. Ik vond ineens haar rechterhand even - zo niet meer - belangrijk als die van de rechterhand in het standbeeld. Haar hand bewoog gelukkig nog.

Ik taaide langzamerhand af. Ik zag nog een exemplaar van een kleine uitvoering van het standbeeld, die aan de directeur van het Goudse Museum was gegeven, die er hypernerveus naast stond. 'Er zijn tien exemplaren', vertelde hij, 'je kunt er op bieden, vanaf 760 euro, een echte Jeroen Henneman!'. Ik kuchte betekenisvol naar een Rubens-type dame, die mij een knipoog gaf. Ik verliet het circus en in het gras zag ik een jongen en een meisje met stokken tegen elkaar zwaardvechten. 'Dat zou Vroman ook leuk hebben gevonden!', dacht ik. Ik gaf het meisje een langere stok en ik kroop weer op mijn ijzeren ros. Ik reed nog even langs de Vroman dochters.

Ik dacht er over om Peggy Ann aan te schieten en melodramatisch te zeggen 'You have the hands of your father!', maar ik hield me in en ik verdween ins Blaue hinein.

Schrijver: Joanan Rutgers, 11 april 2015


Geplaatst in de categorie: kunst

4.8 met 4 stemmen 1.658



Er zijn 4 reacties op deze inzending:

Naam:
Ton Hettema
Datum:
7 mei 2015
prima, een gouds-geel biertje
op het Vroman plein
ergens in de zomer
heerlijk!
Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
27 april 2015
Ik reed na de Koningsnacht 2015 naar huis en ik zag ineens dat het herdenkingsmonument voor Leo Vroman 's nachts verlicht is. Dat is een extra dimensie, die ze op de dag van de onthulling er niet bij hebben verteld!...
Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
25 april 2015
Ton, merci beaucoup, fijn te weten dat wij op één lijn liggen. Je hebt me door en dat zegt veel over jouw intelligentie. Misschien ergens in het verschiet een stevig biertje klinken?...
Naam:
Ton Hetema
Datum:
11 april 2015
Een meesterlijk stukje werkelijkheid gevangen
in je meest vanzelfsprekende vertelmodus.
Leo geeft je een knipoog van herkenning.
Mag je vaker doen, dit is genieten.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)