Onbehandelde schizofrenie onder de gedoemde dichter

(voor Rafal Nicholas Wojaczek (1945 - 1971))

Je bent geboren op 6 december 1945 in Mikolów. Je kwam uit een gerespecteerde familie. Je vader Edward was een professor in het secundaire onderwijs. Je moeder Elizabeth werkte bij een uitgeverij. Je oudste broer heette Peter en je jongste broer heette Andrew. Je zat op de middelbare scholen in Mikolów, Katowice-Ligota en Kedzierzyn-Kozle. Je had een geniaal, fotografisch geheugen. Je had vaak conflicten met je leraren, waardoor je steeds van school veranderde. Je hield van scouting, zeilen en fotografie. Na je afstuderen zat je twee maanden in de gevangenis, vanwege wanordelijk gedrag.

Je studeerde Poolse filologie aan de Jagiellonian Universiteit in Krakau, in 1364 in Kazimierz opgericht door koning Casimir 111 de Grote. Je verliet de universiteit al na het eerste trimester en op je achttiende verhuisde je naar Wroclaw, waar je eerst bij je broer Peter woonde, maar dat was continu geruzie, dus ging je op jezelf wonen. Je werkte o.a. bij een afvalverwerkingsbedrijf. Al je studies mislukten en je was een zware alcoholist geworden. Je leed aan zware depressies en je deed meerdere pogingen tot zelfdoding. Je wilde je bevrijden van een leugenachtig, politiek systeem.

Van 7 tot 22 mei 1964 zat je in een psychiatrische kliniek. De psychiater vermoedde schizofrenie. Hier ontmoette je de verpleegster Hanna, met wie je trouwde. Jullie kregen samen een dochter, Dagmara Joanna. Na een krap jaar zijn Hanna en jij gescheiden.

Op je negentiende debuteerde je als dichter in het tijdschrift 'Poëzie'. Op je 23-ste verscheen je dichtbundeldebuut 'Seizoen' in Wroclaw. De critici waren laaiend enthousiast. Je gebruikte een dramatische beeldtaal en je worstelde met je identiteit en lichamelijkheid. Samen met de schrijvers Marek Hlasko en Tadeusz Borowski en de dichters Andrzej Bursa, Edward Stachura en Kazimierz Raton behoorde je tot de Poolse, vervloekte dichters. Sommigen vergeleken jouw poëzie met de poëzie van Comte de Lautréamont en Arthur Rimbaud. De titel van je eerste bundel lijkt een link naar 'Een seizoen in de hel' van Rimbaud. Je bent zeker beïnvloed door de confessionele poëzie en de Beat Generation.

In het begin dichtte je verwilderd, maar later liet je het werk eerst rijpen tot goede wijn, met meer structuur en verfijnde rijmschema's. Je emotionele intensiteit bleef constant. In 1970 verscheen je tweede bundel 'Ander Verhaal'. Je poëtische thema's waren de liefde, de dood, de fascinatie voor de vrouwelijke schoonheid en de lichamelijkheid. Seksualiteit en erotiek combineerde je vaak met de dood. Je schreef over pijn, geen gevoel voor afgescheidenheid, rebellie tegen de hypocrisie van de wereld en de maatschappij. Je onderzocht de duistere kanten van de menselijke ziel, angsten en obsessies. Je schreef brutaal en je deed aan godslastering, maar je uitte ook diepgevoelige verlangens. Je wilde de brave burgers flink chockeren.

Op 11 mei 1971 pleegde je zelfdoding door een overdosis van diverse geneesmiddelen, o.a. Diazepam, een spierverslappend slaapmiddel. Dat was in jouw huurkamer, Linde 12 in Wroclaw. Je werd vijfentwintig jaar en je bent begraven op het roomse kerkhof van St. Lawrence in Wroclaw.

Postuum verschenen de bundels 'Onvoltooide Kruistocht' en 'Wie was er niet'. In 1976 verscheen je Verzamelde Werk, pijnlijk gecensureerd. In 1999 verscheen de film 'Wojaczek' van Lech Majewski, met Krzysztof Siwczykiem in de hoofdrol. In 2000 is je broer, de acteur Andrew Wojaczek, bij jou begraven. Hij werd 53 jaar.

Rafal Nicholas Wojac Hanna Wojaczek Dagmara Joanna Wojac

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.7 met 3 stemmen 76