Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Van de Marne naar het onverbiddelijke gas

(voor Sadegh Hedayat (1903 - 1951))

Je bent geboren op 17 februari 1903 in Teheran, Iran. Je familie was aristocratisch en je overgrootvader Reza-Qoli Khan Hedayat was een gerespecteerd schrijver, die voor de regering werkte, net als andere familieleden. Je studeerde aan het Collège Saint-Louis en van 1914 tot 1916 aan de Polytechnic universiteit Dar ul-Funun. In 1925 was je één van een select groepje studenten, die naar Europa ging om daar verder te studeren. Je studeerde eerst een jaar techniek in België en daarna architectuur en tandheelkunde in Frankrijk. Na het contact met toonaangevende, intellectuele Europeanen, verliet je de studies en wijdde je jezelf full-time aan de literatuur.

Je was idolaat van het werk van Edgar Allan Poe, Guy de Maupassant, Rainer Maria Rilke, Franz Kafka, Anton Tsjechov en Fjodor Dostojevski. Je kreeg een liefdesrelatie met de Parisienne Thérèse en in 1927 probeerde je zelfdoding te plegen door jezelf in de Marne te verdrinken, maar je werd door enkele vissers in een boot gered. Na vier jaar in Frankrijk ging je in de zomer van 1930 terug naar Iran en zonder een diploma. In 1930 debuteerde je met de verhalenbundel 'Levend Begraven'. Je had diverse baantjes voor een korte tijd. Je bestudeerde de westerse literatuur en de Iraanse geschiedenis en folklore. Je publiceerde veel korte verhalen en novellen, twee historische drama's, een toneelstuk, een reisverhaal, en satirische parodieën en sketches.

Je schreef ook veel literaire kritiek, studies over de Perzische folklore, en vele vertalingen uit het Midden-Perzisch en het Frans. Je was de meest moderne van alle moderne schrijvers in Iran, al was je moderniteit niet alleen een kwestie van wetenschappelijke rationaliteit of een exacte imitatie van Europese waarden. In je latere jaren voelde je de sociaal-politieke problemen van jouw tijd en je schreef tegen de twee belangrijkste oorzaken van het ombrengen van Iran, namelijk de monarchie en de geestelijkheid. Met je verhalen probeerde je de doofheid en blindheid van het Iraanse volk op te heffen. In je roman 'De Pelgrim' pleit je terecht voor meritocratie. Je raakte vervreemd van iedereen om je heen, vooral van je collega's.

In 1936 en 1937 woonde je in een herenhuis in Bombay, waar je je grootste meesterwerk 'De Blinde Uil' voltooide, ooit in 1930 in Parijs begonnen te schrijven. Velen prezen deze roman, o.a. André Breton en Henry Miller. Het boek werd in 1974 verfilmd door de regisseur Kiumars Derambakhsh, met Parviz Fanizadeh in de hoofdrol. Parviz overleed in 1980 door een overdosis heroïne. Hij werd 42 jaar. In 1987 werd het nogmaals verfilmd door de Chileense cineast Raúl Ruiz.

Eind 1950 ging je terug naar Parijs. Je woonde in een klein, gehuurd appartement op 37 Rue Championnet. Op 9 april 1951 pleegde je zelfdoding door vergassing. Je had alle gaten in de ramen en deur met katoen dicht gemaakt. Je had je portemonnee met honderdduizend frank voor je lijkwade en begrafenis in het zicht geplaatst. Je werd achtenveertig jaar en je bent begraven op de afdeling 85 van de begraafplaats Père Lachaise. 'De Pelgrim' en 'De Blinde Uil' werden in Iran in 2005 verbannen en in 2006 werd al je werk in de ongecensureerde vorm verboden.

Schrijver: Joanan Rutgers, 16 december 2015


Geplaatst in de categorie: idool

3.0 met 2 stemmen 43



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)