Ongewild intiem met een duivel

(voor Clara Immerwahr (1870 - 1915))

Je bent geboren op 21 juni 1870 in een boerderij nabij Polkendorf en Breslau. Je Joodse ouders waren de chemicus/scheikundige Philipp Immerwahr en Anna Krohn. Je oudere zussen waren Elli en Rose. Je oudere broer was Paul. In 1890 overleed je moeder door kanker. Elli en haar man Siegfried bleven in de boerderij, terwijl Rose, Paul en jij met jullie vader naar Breslau verhuisden. Na je studie werd je in 1900 als eerste vrouw aan de Universiteit van Breslau toegelaten. Je deed onderzoek in de fysische chemie naar de oplosbaarheid van de slecht oplosbare zouten van kwik, koper, lood, cadmium en zink, met jouw 'Beiträge zur Löslichkeitsbestimmung schwerlöslicher Salze des Quecksilbers, Kupfers, Bleis, Cadmiums und Zinks'. Je schreef je proefschrift bij de hoogleraar/scheikundige Richard Abegg in de Universiteit van Breslau.

Je interesse voor fysische chemie werd gewekt door de bestseller 'Gesprekken over chemie' van Jane Marcets. Op 22 december 1900 ontving je als de eerste, Duitse vrouw een doctorstitel met de onderscheiding magna cum laude. In 1901 trouwde je met de apotheker Fritz Haber, die op 9 december 1868 in Breslau is geboren. In 1918 ontdekte hij als chemicus het Haber-Boschproces, wat de basis voor kunstmestproductie vormde en daar kreeg hij de Nobelprijs voor. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte hij chloorgas en mosterdgas. Hij is tevens de uitvinder van het insecticide Zyklon-B, terwijl hij nota bene een telg van een voorname, Joodse familie was.

Jullie waren beiden protestants geworden en op 1 juni 1902 werd jullie zoon Hermann geboren. In 1911 werd Fritz de directeur van het Kaiser Wilhelm Instituut voor fysische chemie en elektrochemie in Berlin-Dahlem. Jij was het zeer oneens met Fritz, dat hij betrokken was bij de ontwikkeling van chemische strijdgassen. Je bestreed zijn werk in het openbaar en je beschreef het als 'een perversie van de wetenschap'. Na zijn terugkeer van het front bij Ieper, waar Fritz op 22 april 1915 betrokken was bij de eerste inzet van chloorgas, waardoor hij in rang bevorderd werd, pleegde jij thuis op 2 mei 1915 zelfdoding door jezelf met het dienstwapen van Fritz in de borst te schieten. Je overleed in de armen van je 12-jarige zoon Hermann. Je werd 44 jaar en je bent begraven op het Hörnli kerkhof nabij Basel, Zwitserland.

Fritz was niet erg onder de indruk van je zelfdoding en hij vertrok diezelfde dag nog naar het front om een nieuwe gasaanval voor te bereiden. Bij de eerste chlooraanval bij Ieper kwamen 18.000 Franse soldaten op gruwelijke wijze om het leven. Je afscheidsbrieven zijn door het huispersoneel gezien en ze zijn waarschijnlijk door Fritz vernietigd. Door je taken als huisvrouw en moeder kon je weinig scheikundige onderzoeken doen. Daarentegen heb je veel bijgedragen aan het werk van Fritz, zonder dat je daarvoor erkenning kreeg. Je vertaalde o.a. zijn werk in het Engels. Je was ook een actieve activiste voor vrouwenrechten. In 1946 pleegde je zoon Hermann in Amerika zelfdoding. Hij werd 44 jaar, net zo oud als jij, wat gezien het demonische misbruik van Zyklon-B op de miljoenen concentratiekamp-Joden, als een ultiem protest jegens Fritz gezien moet worden.

Clara Immerwahr Herm Hermann Immerwahr Fritz Haber

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 3 stemmen 76