Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Huicheldag

Ieder jaar bij de Dodenherdenking op 4 mei schuifelt een menigte langs het herdenkingsmonument in Zzzz... De Stille Omgang. Bloemetje neerleggen en terug naar huis om de draad weer op te pakken. Respect daarvoor… Maar respect voor iedereen?

Tijdens mijn individuele herdenking, herdenk ik de gevallenen, maar ook degenen die eigenlijk gevallen zouden zijn, maar het vege lijf hebben gered. Slachtoffers die door een of ander toeval aan de dood zijn ontsnapt. In de oorlog vielen links en rechts van hen de mensen dood neer, maar zij ontsprongen de dans. Deze mensen kunnen hun hele leven daar last van hebben. Dat komt voort uit een soort schuldgevoel naast dankbaarheid.

Nu het item huichelen. Als je in het nieuws Poetin een kruisje ziet slaan bij een religieuze plechtigheid, als je oude filmbeelden ziet van een babykussende Hitler, dan gaan mijn nekharen overeind staan. Lezers herinneren zich misschien de Iraakse dictator Saddam Hussein, die op het toppunt van zijn macht zich met een groep Britse gevangenen in Bagdad voor de tv-camera’s plaatste. Maar het was vooral het beeld van dat Britse jongetje, dat op het netvlies blijft plakken: hij stond stijf als een plank, vol afschuw toen hij werd aangeraakt door de vriendelijk ogende boef Hussein. Hou dat beeld vast en vooral de erbij horende emotie…

Dat gevoel bekruipt mij namelijk bij bepaalde personen in die parade. Zij zijn zo vals als een loden deur, hebben helemaal niets met oorlogsleed, maar vinden het sociaal belangrijk om zich in de kijker te plaatsen. Elk jaar sjokken ze weer met een vroom gezicht langs het monument. Het is het duo Teut en Toos, gisse moeder (70) en niet zo gisse dochter (30). Ja, ik weet dat ze in andere verhalen anders heten.

Onmiskenbaar was het lovenswaardig dat Teut in haar opvoedkundige drang het leed uit de oorlog van 1940-1945 indringend uitlegde aan dochter Toos. Dat deed zij ook op school. Ze was namelijk lerares Duits op een middelbare school, waar zij aan de hand van literatuur over oorlog heldere toelichtingen gaf. De algemene indruk: iemand met een hoge morele standaard.

De anticlimax is echter deze: de Herdenkingspolitie – als deze zou bestaan – zou haar en haar maffe dochter uit die rij moeten plukken. De reden waarom is best wel een gek verhaal:

Met al dat getoonde begrip voor oorlogsellende en de naweeën ervan, hadden beide dames een blinde vlek. De vader van Toos is in de oorlog geboren. Als kind heeft hij de vreselijkste dingen meegemaakt. Niettemin kan hij - inmiddels ver in de 70 - terugkijken op een nuttig besteed leven. Behalve hem ken ik niemand anders, die van heel dichtbij getuige is geweest van honderden moorden. De getuigen van die vreselijke Tweede Wereldoorlog zie je überhaupt eigenlijk alleen in tv-documentaires, in films en in spannende oorlogsseries. Ze zijn “net niet gesneuveld”, maar torsen als een soort zombies een last mee.

Overlevenden, die dergelijke ervaringen hebben opgedaan, blijken deze vaak niet meer te boven te komen. Met je neus bovenop één moord staan is al erg genoeg, maar je zult – zoals Toos’ vader – als kind uit een stapel neergeschoten lichamen tevoorschijn kruipen. Een kleuter is dan eventjes van slag; soms het hele leven. Overigens viel hij niemand daar lastig mee; Toos’ pa heeft zijn trauma zelf in stilte verwerkt. Ik denk vanavond ook aan hem...

In de Verenigde Staten plegen vele oorlogsveteranen zelfmoord, omdat ze de beelden in hun hoofd van strijd en gesneuvelden niet meer kunnen verdragen. Dat niet verdragen past binnen het syndroom van de Post Traumatische Stress Stoornis (ptss). Het Department of Veterans Affairs noemt 20 zelfmoorden per dag! Dat betreft dan ex-militairen, die voor hun land overal in de wereld werden ingezet. Echt geen watjes!

Wat dat betreft doet de vader uit dit verhaal het niet zo slecht. Voorbeelden van mensen met dezelfde oorlogsachtergrond zie je wel eens met de drankfles aan de mond. Regelmatig slapen ze onder een brug. Of in het park met een paar kranten als deken over zich heen. Teruggekeerde Nederlandse blauwhelmen, die hebben gediend in Libanon en Cambodja, zijn cliënt bij diverse instellingen, die ptss behandelen. Er is niets raars aan. Niettemin lieten Teut en Toos niets na om luidruchtig te tamboereren hoe raar Toos’ vader was.

U voelt het al aankomen: hij is geen feestneus, want alles is hem gauw te druk. Gezellig bowlen kan je met hem niet en hij is geen aantrekkelijke partij om op de borrel uit te nodigen. En dan houdt hij ook nog eens een keer niet van leuke hoempa-hoempa muziek. Moeder en dochter zijn gek op het “Kees laat je scheren”-repertoire en vinden om alle voorgaande voorbeelden vaders maar een duffe zak. Oké, hij was twee keer per week om half zeven ‘s morgens al in het zwembad voor Toos’ zwemles, sjouwde haar naar gitaar- en balletles, hockeywedstrijden en schoolavonden, maar als vader was hij overduidelijk een asociale mislukkeling.

De vorige alinea bevat allemaal zwaarwegende redenen om die nutteloze man sinds 2003 voor dood in zijn eigen huisje te laten liggen. In dat jaar besloten zij namelijk om hem (toen hij na een operatie thuiskwam en hulpbehoevend was) aan zijn lot over te laten. Het moment was knap gekozen: hij kon geruime tijd niet lopen, dus ze konden hem gewoon laten wegrotten waar hij lag. Hij kon toch geen vin verroeren. Fijn dat hij door een automatische betaalopdracht Toos’ financieel bleef ondersteunen

Thans, 14 jaar later, mogen de dames nog graag tegenover hun omgeving luidruchtig klagen over die ongezellige man. Afgaande op hun ongezouten beschrijvingen is hij gestoord (dat sowieso), gefrustreerd (uitdrukking die het altijd goed doet als je niet weet waar je het over hebt) en ongetwijfeld sjizofeen. Dat laatste las ik in een giftig bericht van Toos op internet. Zij heeft wat moeite met woorden langer dan zes letters zoals schizofreen.

Maar aan alles zit een positieve kant: één keer per jaar houden zij godzijdank twee minuten hun kop.

Schrijver: harrem, 5 mei 2017


Geplaatst in de categorie: oorlog

3.6 met 5 stemmen 97



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)