Voor jouw vrouw was je baardloos

(voor Jean-Étienne Liotard (1702 - 1789))

Je bent geboren op 22 december 1702 in Genève. Je stamde af van Franse Hugenoten, oftewel protestanten, die synoniem waren aan de geloofsbeleving van de Katharen, die door de roomsen als ketters werden beschouwd en bruutweg werden vermoord, met behulp van de Franse koning. Je was een internationaal beroemde pastel- en olieverfschilder, een kunstkenner en een kunsthandelaar. Je was eveneens de belangrijkste schilder van de artistieke beweging Turkomanie, een 18-eeuwse kunststroming in mode en beeldende kunst.

In 1530 verweet Erasmus het zedelijk verval in Europa aan de opkomst van de Turken. In 1603 beschreef Richard Knolles het Turkse rijk als 'wereldterrorisme'. Jouw vader was een handelaar in juwelen, die na 1685 naar Zwitserland vluchtte. In Genève begon je al vroeg met het kopiëren van miniaturen, o.a. bestemd voor horloges en snuifdozen. In 1723 ging je naar Parijs, waar je tot jouw grote teleurstelling niet lid van de Koninklijke Academie mocht worden. In 1735 was je in Rome en maakte je een portret van paus Clemens XII, geboren als Lorenzo Corsini en die tien jaar paus was.

Met twee Engelsen, waaronder een toekomstige lord, reisde je via Griekse eilanden naar Constantinopel. Binnen enkele jaren wist je het Turkse leven perfect weer te geven. Jouw baard en fez werden jouw handelsmerk en je noemde jezelf 'de Turkse schilder'. Op 1 januari 1743 voltooide je het fantastische schilderij 'Het Chocolademeisje', wat nog steeds enorm tot de verbeelding spreekt. In 1743 schilderde je de koningin/aartshertogin Maria Theresia van Oostenrijk (1717 - 1780), een zeer verlichte en invloedrijke monarch. In 1745 verbleef je in Venetië, waar je de romanschrijver/essayist/kunstkenner Francesco Algarotti portretteerde, die op zijn 53-ste in Pisa door de tering overleed.

In 1747 was je weer in Parijs en had je veel succes met jouw portretten. Overigens kreeg je ook kritiek vanwege jouw realisme. In 1753 ging je naar Engeland. Vanaf 1755 woonde je bij jouw neef in Delft. In 1756 trouwde je in de Waalse kerk aan de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam met de 28-jarige Hugenote Marie Fargues. Marie was 26 jaar jonger. Voor haar heb je jouw baard eraf geschoren. Je werd lid van het Haagse schildergenootschap en daarna schilderde je de stadhouderlijke familie: Anna van Hannover, de vrouw van prins Willem IV, hun kinderen Carolina, Anna en Willem Batavus, de hertog van Brunswijk-Wolfenbüttel-Bevern en graaf Willem Bentinck. Anna van Hannover overleed op 12 januari 1759 in Den Haag en ze is in de Grafkelder van Oranje-Nassau begraven. Ze werd 48 jaar.

In 1757 was je weer in Genève. In 1762 portretteerde je in Wenen de elf kinderen van Maria Theresia. In 1766 verbleef je in Turijn. Tussen 1770 en 1772 was je in Parijs en tekende je koningin Marie Antoinette. Daarna ging je naar Nederland, waar je zakelijk minder succes had dan daarvoor. Van 1773 tot 1777 woonde je in Engeland en had je geldgebrek. Je probeerde jouw verzameling Hollandse meesters te verkopen. Je was in strijd met de veel losser schilderende rococo-portretschilder Jean-Baptiste Perroneau, die in 1783 in Amsterdam overleed.

In jouw laatste jaren schilderde je veel stillevens en landschappen. Na het overlijden van jouw vrouw liet je jouw baard weer groeien. In Nyon woonde je bij jouw dochter. Jouw zoon woonde vanaf 1778 in Nederland en in 1793 trouwde hij met jonkvrouw J.S. Crommelin. Op 12 juni 1789 ben je in Genève overleden. Het Amsterdamse Rijksmuseum bezit een prachtige verzameling pastels van jou.

Jean-Étienne Liotard Marie Fargues Marie Antoinette

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 2 stemmen 37