EENHEIDSMYSTIEK

Wanneer de mens zich bewust werd van ‘de dingen’ is moeilijk te achterhalen. Misschien was het toen hij de taal ontdekte en zijn brein een bepaalde ontwikkeling had doorgemaakt. Dat alles om zijn angsten en de natuurelementen te bezweren. Te trotseren zelfs enkel en alleen door ze te benoemen.
Op welk punt in het menselijk bestaan kreeg men behoefte aan goden die men gunstig wilde stemmen middels rituelen, bezweringsformules en offers? Begon men aan een zoektocht naar antwoorden op de zin van leven en sterven? Een queeste om het raadsel van het leven te kunnen begrijpen en de mens een antwoord te geven op het grote Waarom dat de mensheid nu al vele eeuwen bezighoudt?

Er waren op een gegeven moment spirituele wereldleraren die steeds meer volgelingen kregen. Dat ging in het geval van de christenen gepaard met het kerstenen; bekeringen al dan niet onder dwang plaatsvindend. Het leidde en leidt helaas nog steeds tot godsdiensttwisten en oorlogen.

Momenteel is er het geloven in of het beschouwen van het Eenheidsbewustzijn. Dit krijgt steeds meer aanhangers. De stroming stamt uit India (Advaita Vedanta) en gaat terug naar de 8e eeuw voor Christus. Voornaamste kenmerk is het idee dat het zelf, de anderen en de wereld in wezen geen gescheidenheid kennen. (Advaita betekent de afwezigheid van tweeheid)

Als je deze non-dualiteit ervaart, ben je zuiver zijn-bewust-zijn-geluk dat samenvalt met alles in het Onuitsprekelijke. Dat kan wel doorslaan en leiden tot een bepaalde onverschillig overkomende houding ten opzichte van het leed in de wereld. Loslaten en vrolijk verdergaan als advies krijgen, is eigenlijk onmenselijk in tijden van diepe smart.
Mededogen en medeleven lijken te ontbreken, althans bij de volgeling die ik ken.
Deze kijkt geen televisie meer, leest geen kranten meer en soms verdenk ik hem ervan als een struisvogel zijn kop in het zand te steken.

Er is geen weg naar de non-dualiteit. Uitgaande van de dualiteit blijken wel sommige omstandigheden nuttig te zijn om minder vast te gaan zitten in de oude identiteit en structuren, om zo meer open te gaan staan voor de non-dualiteit. (D.Tiemersma 1945-2013)

Je zou kunnen aanvaarden dat tegenstellingen een illusie zijn, net als de persoonlijkheid en dat het leven in wezen speels en grappig is, maar oorlog, geweld en ziekte, honger en pijn en intens verdriet zijn toch een hele klus voor de mens; toch nog altijd een wezen van vlees en bloed!

Sommige adepten pleiten voor het loslaten van de emoties. Daar zit wat in, maar als je in de rouw bent, horen die toch echt bij het proces waar je doorheen moet. Misschien is het beter te spreken van een Onuitsprekelijke Sfeer dan Eenheidsbewustzijn. (Douwe Tiemersma Advaita Centrum Gouda) Tegenover eenheid staat tegenpool veelheid zou je kunnen beweren en dan heb je weer twee tegengestelden.
Leven in het Nu is ook een kreet die doorgedrongen is tot de mens. Het is een goede tip, maar zijn verleden uitwissen lukt geen mens. Je kunt er van een afstand naar proberen te kijken, dat wel.

Jezus verwees indertijd ook al naar een soort Eenheidsbewustzijn in het Evangelie van Thomas dat overigens in de Bijbel ontbreekt omdat het een gnostisch geschrift zou zijn:‘Ten tijde dat gij één waart hebt gij u tot twee gemaakt, maar dan, twee zijnde, wat zult gij doen? ... Als gij van twee één zult maken zult gij Zoon van de mens zijn.’
(Gnosis: diepere kennis van de christelijke leer, toegeschreven aan geheime sekten)

Met psychedelische middelen kun je ook ervaren dat alles één is. Na zo’n ervaring schijnen mensen heel anders in het leven te staan. Het mooist is het natuurlijk als je in een zeldzaam moment je één voelt of voor even samenvalt met alles en iedereen.

Leids universitair docent Jan Sleutels presenteerde ooit een alternatieve kijk op de geschiedenis van het bewustzijn. Volgens hem gaan we er normaliter van uit dat het menselijk bewustzijn al eeuwenlang hetzelfde is. Afgaande op de Ilias is echter voorstelbaar dat de oude Grieken de wereld heel anders ervoeren en structureel aan hallucinaties leden. (lezing december 2010) Ja, dat zou ook nog kunnen. In het toenmalige Griekenland met zijn orakels en bedwelmende dampen.

Dat gescheidenheid lijdt tot conflicten is wel duidelijk. De oplossing van de problemen ligt dus in de radicale relativering van de scheidingen en de zijnservaring van een groter geheel waarin alles en iedereen is opgenomen. Daarin blijven wel de verschillen, maar deze verbreken de fundamentele eenheid niet. Een mooi gedachtegoed van Douwe Tiemerma, vanuit een mens - en levensbeschouwing die hopelijk aan het denken zet.

Schrijver: Anneke Haasnoot, 11 februari 2018

annekehaasnoothotmail.com

Biografie van deze schrijver

Mystiek Eenheidsbewu Eenheidsbewustzijn Non-dualiteit

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

2.5 met 2 stemmen 137