Inloggen
voeg je column toe

Columns

De complete Bas den Breejen

Twee maanden voor zijn 84ste verjaardag heeft Bas den Breejen zijn meesterproef gepubliceerd. Bij uitgeverij Arko verscheen het langverwachte boek van de eik onder de vastleggers van tafeltennishistorie. Archivaris van het eerste uur, bescheiden waarnemer, iemand die anderen in hun waarde laat, dat is deze pingpongdetective. Zoals hij dat zelf zo mooi met verborgen beeldspraak zegt : "meer dan zeven decennia met vaste woon- en verblijfplaats tussen celluloid, tafel en bat“.

Iedereen die Den Breejen leert kennen, raakt vooral onder de indruk van zijn volharding. Dat, gekoppeld aan zijn vermogen om wetenschappelijke distantie te bewaren, maakte deze man bij uitstek geschikt om een totaalstudie over zijn lievelingssport af te leveren. Want Bas is het type dat aarzelend zitting neemt in een taakgroep en het karwei, als anderen allang zijn afgehaakt, uiteindelijk solo en zonder poespas afrondt.

Een man met staying-power dus, en een observator die „er altijd bij stond“.

Lang geleden smeedde Den Breejen zijn plan voor een trilogie, inclusief archiefonderzoek en statistische onderbouwing. Stapsgewijs verdiepte hij zich in de materie en nu overschrijdt de niet-versagende de finish. In 1995 had hij al verrast met „Geschiedenis van het Nederlandse Tafeltennis“. Vooral de waardering van professionele gebruikers van naslagwerken bleek een extra-bonus. Het leverde de tafeltennissport toen een welkome imago-impuls op : Bas' boek werd geprezen als een pionierswerk dat alleen nog wetenschappelijke verdieping nodig had. Zijn research continuerend, verschenen daarna de statistische twin-towers van het mammoetproject : samen met René van Dijk uit Goirle, presenteerde Den Breejen twee delen vol data, namen, cijfers en sportieve resultaten, waarvan veel niet-traceerbaar werd geacht. Het monnikenwerk gold bij publicatie (in 2005 en 2010) als veelbelovende voorbode van „de definitieve Bas“.

Bas kan nu zijn levenswerk doorbladeren. Zijn sport krijgt een vip-treatment van de „grand old man“ onder de sporthistorici. Hij begint met een schets vanuit mondiaal perspectief en schakelt dan over op het Nederlandse tafeltennis met, onder andere, beschrijvingen van invloedrijke voorzitters als F.L.Verster en J.L.Hiemstra. Maar ik heb moeite met de aangekondigde reikwijdte. Aan de titel "Van salonspel tot wereldsport, plaats en geschiedenis van het tafeltennis in Nederland" is te zien dat een auteur van dit formaat te hoog zou kunnen grijpen. De weidse keus roept minstens twee contradicties op. Het gevaar van spagaten ligt op de loer, temeer omdat Den Breejen over indrukwekkend bronmateriaal beschikt. Sporen van kennisverzadiging doen hem af en toe bijna op hol slaan; soms door zijn toevlucht te nemen tot stilistische staccato's, soms door er ten overvloede blijk van te geven dat de lezer niet de indruk mag krijgen dat er details zijn die hem zouden zijn ontgaan.

Dat bespeurt de lezer bijvoorbeeld bij het punt waar Bas zich mengt in de discussie rond het item waarmee tafeltennis jarenlang de nieuwsgierigheid van de hele wereld op zich wist gericht : pingpongdiplomatie. Twee Amerikaanse opiniebladen kwamen, in april 1971, op dezelfde dag uit met vrijwel identieke covers die aan de tafeltennissende Mao Zedong en Richard Nixon gewijd waren : „A New Game Begins“ (Newsweek) en „China, A Whole New Game“ (Time). Metaforen uit de tafeltennissport waren opeens zo populair dat cartoonisten bij insiders informatie inwonnen over de hoogte van het net en de juiste afmetingen van pingpongtafels. Amerikaanse en Chinese diplomaten speelden elkaar daarna nog lang de politieke ballen toe, door Tom Hanks in herinnering gebracht in de film Forrest Gump. Toch werkt Den Breejen ook dit, indertijd opzienbarende, voorval niet op evenwichtige wijze uit. Ruim 300 bladzijden ploegt Bas door zijn materiaal, in een tour de force die hem voor diverse historiografische kwesties plaatst. Hij arriveert vaak bij interessante aspecten en te bewandelen zijpaden, maar meesterkok Bas ziet er keer op keer van af. Hij geeft, in het hele boek, de voorkeur aan nuchterheid en pogingen tot objectieve beoordeling en dat is zijn goed recht.

Des te opvallender is het dat de Bussumse chroniqueur in mineur eindigt, met een Edward Gibbon-achtige prognose. Dalende populariteit, kwetsbaarheid en inflatie zijn allang de nekslag geweest voor het georganiseerde segment, merkt Bas somber op. Uitgeverij Arko Sports Media uit Nieuwegein heeft er, niettemin, een fris boek van gemaakt. De complete Bas den Breejen is een aanrader voor iedereen die het van de meesterspeurder himself wil horen

(wordt vervolgd)

Schrijver: Ton Mantoua, 10 april 2012


Geplaatst in de categorie: sport

3.8 met 4 stemmen 346



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)