Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Waar zijn die ezels?

Wat drijft de beroemde dichter/vertolker Chabot tot een act op een buitenplek?
Hallelujah Kameraden weetjewel Bart doet zoiets niet zonder historische onderbouwing. Raadjewat, die gast is van waarden. Toch?!
Stuitte hij op Oldenbarnevelt? Die cultuurminnaar kocht dichtbij een buiten voor zijn ouwedag. In 1619, datzelfde jaar liet Maurits hem onthoofden. Eenenzeventig jaar oud - nee nooit in Loosduinen aangekomen.

Raadsels? Welnee. Waar Bart voor komt is een feest bij mijn geboortedorp Monster. ‘Podium Westland’ 6 juni. In de open lucht en een stuk of wat tenten vijfhonderd meter uit zee. Bij het Westerhonk, instelling voor verstandelijk gehandicapten die begeleid wonen. Groen en fris.
Met Bart die in het echt nog veel beter is. Nu de link nog: Westerhonk staat op gronden van ooit Polanen.

Daarom ja, de Hagenaar las natuurlijk Jacob van Maerlant in Der Naturen Bloeme:
‘vitalis scriuet dat in polanen
wilde esele sijn van fire gedanen
sijn si groet ende sere wreet
ende ebben orne groot ende breet
ende langhe barde onder den kin’

Volgens Frits van Oostrom was Jakob rond 1261 koster te Maerlant bij Den Briel. Hij moet Polanen hebben bezocht, z'n ezels zijn te levensecht.
Even later bebouwd met Kasteel van Heren. In de 13e eeuw zoals veertig andere kastelen in het Westland. Overstromingen in de 12e eeuw troffen deze contreien hevig. Open zee slijk kreken met hier en daar nog enkele duinen. Maar juist toen vond men de dijken uit, de inpoldering kon beginnen. De lepe Graaf van Holland creëerde meteen een gunstig vestigingsklimaat voor adellijke families. Die investeerden in watermanagement op hun leengoed.
Verbazend hoe dit land historisch in elkaar zit.

Polanen is tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten in 1351 met stenen kogels verwoest. En herbouwd - in 1392 definitief verwoest. Filips II van Polanen deed mee aan de moord op Aleida van Poelgeest, maîtresse van Albrecht van Beieren. Ja dan vraag je erom.
In 1981 groef men de restanten op. Vanwege de kloostermoppen. Ze bleken niet meer herbruikbaar en er is toen maar een pseudo-ruïne van gebouwd. Aan de Madeweg waar de TomTom langs voert. Naar Westerhonk.

Van de Polanens is geen gedicht te vinden. Daarom meteen door naar de roemrijke Rederijkerskamer ‘De Blauwe Wijngaertrancken’. Van Monster. In heel Holland wijd verspreid die kamers. In het Westland had zelfs elk dorp er één. Jerichoos Roos te Naaldwijk, Groene Oranjespruit te Loosduinen, Geele Meerbloem te Wateringen, Blauwe Lavendelbloem te Ter Heijde, Rosmareyn te Schipluiden.

Die van Monster stond vooraan. Zinspreuken waren ‘Smaeckt 'sdruyfs soetheydt’ en ‘Lijden verwint’. De eerste meer voor buitengebruik om het gezag af te leiden, de tweede de meer wezenlijke.
Wij gingen qua spreuk dubbelop.
‘Gedoopt’ in Dordrecht in 1548. Al vroeg in aanvaring met autoriteiten. Om theologische zaken: die stonden bij de kamers in de belangstelling. Met veel vrijheid tot spreken: ook voor de nieuwe machthebbers bedreigend.

In 1589 mocht de Monsterse Kamer ‘Spelen’, een wedstrijd tussen kamers, jouden. Ook om Prins Maurits in te huldigen. Op de begraafplaats rond de oude kerk. Er is niet veel van bewaard. Eén tekst bleef te Rotterdam bewaard. ‘Clerc, Huys-man, Soldaet en Stierman’:
‘Ghecelebreert tot Monster by vier Schoolkinderen over de Tafel van sijn Excellentie des hoochgeboren Vorst ende Heere Graef Mauritius van Nassou/ gheboren Prince van Oraengien etc die als eyghen ende gheboren lantds-Heer solemnelijcken is ghehult gheweest tot Monster Poeldijc ende Losduynen op den xj. Junij Anno 1589. Ghemaect door W, du Rieu, Schoolmeester tot Monster.’ *

Slim van Bart: hij komt op het juiste moment in de historie opduiken. Precies na 420 jaar, dat moet gevierd worden. Niet teveel Maurits, een beetje eng dubbel die man. Om vooral bij stil te staan, die kamers bestonden alleen hier en ze geven aan dat wij op die dorpen nog zo dom niet waren. Verlichting op het platteland.
Toch?




*F.C. van Boheemen en Th.C.J. van der Heijden – 'De Westlandse Rederijkerskamers uit de 16e en 17e Eeuw' - 1985; te koop bij Westlands Museum te Honselersdijk.


Zie ook: http://podiumwestland.nl/Programma.htm

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 30 mei 2009


Geplaatst in de categorie: koningshuis

3.2 met 4 stemmen 431



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)