Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Wie schrijft die blijft

'Hoe bleven we tot op heden bij elkaar' zal iemand die dit land als nieuw betreedt allicht vragen. Zeker nu Burgemeester Cohen aan lijkt te treden als PvdA-leider. Moeilijk om te beantwoorden. De bisdommen mochten in 1853 Nederland weer in. Hoorden de Katholieken er ook echt meteen bij? Konden ze dat opbrengen?

Uit ‘Bijdragen Geschiedenis van het Bisdom van Haarlem’ deel 24 uit 1899 blijken aanpassingsproblemen. In de eerste periode na 1853 gingen stemmen op om alle basilieken en kathedralen terug te vorderen. Vooral binnenskamers. De nieuwe ambtsdragers achtten zich nog niet in staat de gebouwen weer in te richten. De parochies hadden nog lang niet de voormalige omvang en draagkracht. De geschiedschrijvers prezen in 1899 deze terughoudendheid als wijs. Maar tegelijkertijd ook de blijvende rechtmatigheid van de eisen.

Een spanningsveld dat in diverse bijdragen terugkeert. In dit deel staat de geschiedenis van parochies centraal. De Rederijkerkamers worden met name als bron van veel kwaad aangemerkt. De machthebbers hadden veel harder moeten ingrijpen begin zestiende eeuw. De vrijheid die de kamers namen om over geloofszaken te spreken zat ze in 1899 nog erg hoog. Ook de calvinisten vonden in 1618 de plaatselijke kamers te vrij. Waarna met chagrijn geconstateerd wordt dat die haar wel verboden. In alle artikelen komt dat spanningsveld terug.

Speciaal in de bijdragen van de Pastoor van Ilpendam, A.Driessen. Die beschreef meestal primair de rol van de adel, bij voorbeeld in Loosduinen en Wateringen. Logisch zou je zeggen – daar zaten geld en macht. Daarom opmerkelijk dat Ter Heide eruit springt. Dat oude vissersdorp wekte grote toorn bij de pastoor. Meteen voelt men al nattigheid in de toon waarmee hij claims bestrijdt dat ‘de Heidenaars’ ooit een eigen pastoor zouden hebben gehad. Hij bestrijdt ‘de Informacie’ van 1477 dat er 1100 communicanten waren. Dat waren er teveel vond hij – zowat een stad. Om vervolgens dus de ‘Informacie’ van 1494 volgens welke de bevolking door rampen geslonken was onderuit te halen.

Zonder enige bewijsvoering morrelde hij aan het beeld van verarmde, door rampen bezochte gemeenschap. Hij trekt de verdrinking van de ‘Heidse capelle’ in 1470 in twijfel. Want, zegt hij, Ter Heijde had geen eigen kerk. Om later toch toe te geven dat het kon: blijkbaar overtuigd door kennisname van de verdrinking van de Scheveningse ‘capelle’.
Weliswaar erkende hij dat bij de inname van Rotterdam, er ‘van de "Heienaars" 6 buisen(schepen) gebrand’ waren in de Delftsche haven (Delftshaven). Naast ook zware schade van „de Franchoyse van Sluis", piraten. De zware stormen van de 16e eeuw worden erkend, ernstig voor Scheveningen maar voor ‘De Hei’ gekleineerd. Met zelfs “het argument” dat gezien het restant boten elders de ‘armoei’ groter geweest moet zijn.

Waarom toch die arme vissers al ver voor de Reformatie zo aangepakt?
De aap komt uit de mouw: ‘De Heidenaars gingen ook aan het hollen(achter de beeldenstormers), en zij bleven voorthollen, want toen de Watergeuzen in 1572 den Pastoor van Monster, en zijn kapelaan, die hen verzorgd had, door hun dorp sleepten om ze met hun booten naar den Briel over te brengen, hadden zij niet eens een ton dun bier over om hen los te koopen.’
Dat was de prijs die Lumey en de Watergeuzen vroegen, de dorpelingen wilden er niet van weten, en ‘zoo maakten zij door die gruwelijke schanddaad hun ellendig dorpje voor altijd berucht.’

Het ging er Pastoor Driessen om dat de Heidenaars rijk genoeg moeten zijn geweest om dat bier te missen.
Zo’n vissersdorp stond altijd alleen, niet interessant voor landheren, aanhangende bij inlandse parochies en vrijwel zonder geletterden. Driessen kon makkelijk geschiedenis herschrijven omdat het dorp geen eigen schrijvers had.

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 13 maart 2010


Geplaatst in de categorie: woede

3.4 met 8 stemmen 359



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Ronald M.Offerman
Datum:
15 maart 2010
Email:
ronaldoffermanmsn.com
Boeiende column Jos.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)