Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Betondorpers onder elkaar

Wie echt omvalt van verbazing rond de Cruijff verwikkelingen heeft een link gemist. En wel naar die andere rechtse volkslieveling uit Betondorp, G.K. van het Reve. Ook met een vrije rol aan zichzelf toegeschreven en in wijde kring onderschreven. Ook die rolvertolking liep uit op uitingen die bij anderen voor racistisch zouden zijn uitgemaakt. Weliswaar aanvankelijk door menig vrijdenker oorlogsfilosoof of linkse prominent onder protest ontvangen. Maar daarna hooguit onder voor God bestemd innerlijk gemor.

Trino Flothuis interviewde Gerard Kornelis in zijn vroege nog allerminst van het maatschappelijk spectrum losgezongen periode.*
Hij legde hem in Greonterp uit Reve's Op Weg Naar Het Einde voor:
‘Daarbij komt, dat ik mijn gekleurde broeders al het heil dat maar denkbaar is, toewens, en me altijd tegen elk onrecht, hen aangedaan, zal blijven verzetten, maar dat het mij tevens de grootste moeite kost, zo niet onmogelijk is mij voor te stellen dat zij er gevoelens en gedachten op na zouden kunnen houden die enige overweging waard zouden zijn’.**

Cruijff diskwalificeerde anno 2011 Davids in diens CvR-functie bij Ajax : ’Je zit hier alleen omdat je zwart ziet.’ Omdat Cruijff nergens ooit Davids een status aparte als minder begaafde zwart ziende heeft toegekend lijkt ook deze strekking duidelijk.

Cruijff verdedigde dat hij Davids zelf heeft gekandideerd. Opdat er iemand zou komen die iets van de cultuur van lastige donkeren afwist. Een leugen dus volgens Cruijff, die behendig over de angel springt. Normaliter beroept hij zich op de voetbal- en meer speciaal de kleedkamercultuur. Voetbal is emotie en de bijbehorende taal moet in die context beoordeeld worden. Men claimt een vrijzone buiten de gewone maatschappij. Zijn aanhang, minder lenig in interpretaties volgt automatisch ook hier die rituele weg. Of uit berekening? Keje Molenaar? Michael van Praag?

Cruijff heeft het niet zo bedoeld, het is voetbalemotie. Misschien is de rek er bij de man aan wie het ultieme voetbalverstand wordt toegeschreven wel uit. Cruijff leidt naar eigen zeggen een voetballeven. Logisch dus gestuurd door emotie. Zijn taaluitingen moet men daarom verexcuseren. Vanuit wettelijk oogpunt ontoerekeningsvatbaar?

Opmerkelijk nu is dat Reve zich in genoemd interview als een premature Cruijff laat kennen. Hij onderscheidde een ‘theoretisch racisme dat uit de menselijke emoties een rationalisatie maakt, die komt tot een soort rassentheorie’ waarin hij niks zag. Zijn eigen schijnbare racisme echter is niet echt maar ‘een diepgezetelde emotie, die niet onderdrukt kan worden.’

Kortom Gerard Kornelis ging niet als Cruijff de confrontatie uit de weg. Hij schrijft ons blanken het gevoel toe ‘dat je in die donkere huid alle duistere driften projecteert.’ Omdat ‘de mens van nature behept is met haat en angst jegens het onbekende en het andere’. Waarbij hij zich gerechtigd voelt deze emoties te vertolken omdat ‘van de kunstenaar nu eenmaal een veel geschakeerder, veel creatiever ideeënwereld wordt geëist.’

Kortom opmerkelijke parallellen. Ook Reve kreeg een brede aanhang die hem veelal probeerde te imiteren maar in hem primair het onweerspreekbare genie bleven zien. Die hun onnavolgbare voorganger letterlijk eeuwig trouw bejubel(d)en maar in één adem bij confrontaties als niet serieus wegzetten. Zoals de meester voorzei: je kunt over hele grote dingen alleen maar ernstig praten als je ze tegelijk ook belachelijk maakt.’

Cruijff lijkt vanaf den beginne wel vaster in zijn emotie te zitten. Hoewel ook zelden tot formeel leiderschap geroepen raakt hij in zijn vrije rol direct mensen. Zijn taal was misschien al rampzalig voor wie in de kleedkamer werden uitgesloten.




* Haagse Post 30/03/1968 opgenomen in Dertien in een dozijn - Joris van den Berg, Polak&Van Gennep 1968
** Op Weg Naar Het Einde pag. 173

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 3 december 2011


Geplaatst in de categorie: discriminatie

3.2 met 6 stemmen 203



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)