Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Groeit links van meer zorg?

We staan ermee op en we gaan ermee naar bed. Ons meest universele onderlinge verschil en toch staan we er zelden bij stil. Terwijl het ons meteen opsplitst in meer- en minderheid. Misschien de meest zwijgende uit de geschiedenis.

Omdat de eerste confrontaties huiselijk zijn? Zijn ze daarom kleinschalig, niet relgevoelig gebleven?
De minderheid werd historisch niet gedoogd. Vandaar ook dat 'links' in de volksmond staat voor lomp, brekebeen. Gezinsbehandeling kreeg onder de gegoede standen frequent een onderdrukkend verlengstuk. Afleren was de bedoeling. Op internaten en andere ‘verbeter’-instellingen waar links de rechtse maat werd aangezet.

Linkshandig maakt de boel immers onhandelbaar. Vindt rechts. Linksbenig of linksogig valt nog wel mee te werken. Maar linkshandig heeft een asymmetrische insteek in het dagelijks gebeuren. Veel ervaart en werkt omgekeerd. Afleren werkt zelden, verminkt de linkshandige zelfs. Schrijnend zijn die verhalen. Toch nam geen mensenrechtenclub ze op in hun pakket.
Gerespecteerde linkshandigen houden grote motorische problemen met dominante rechtse werk(organisatie)vormen. Van schrijven schroeven hockeyen tot schillen knippen en koken.

Wie met een linkshandige is getrouwd leeft tegenwoordig meer met onhandige compromissen. Linkshandig lijkt meer geaccepteerd zodat samenwonende links- en rechtshandigen nu waarschijnlijk meer compromissen sluiten. Met als gevolg voor beiden wrijving en aanstoot. Hoewel onderzoek ontbreekt. Terwijl inrichting van bestekbakken al informeert. Al worden de draaibare schoorsteentjes op kacheltjes voor linkshandige strijkboutjes niet meer gebruikt. Deze Friese uitvinding uit 1756 getuigt van vroege marktsensitiviteit.

Merkwaardig dat er nog steeds zo weinig ‘hard’ is over herkomst betekenis en gevolgen. Vaak hoort men dat links creatiever zou zijn. 40% op kunstacademies zou linkshandig zijn. Maar overtuigende statistieken ontbreken.
Vaak worden Charlotte Faurie en Michel Raymond(Montpellier 2004) aangehaald. Hun conclusie zou zijn dat drie maal zoveel linkshandigen grottekeningen hadden gemaakt. Dat zou duiden op meer creativiteit. Evolutionair voordeel.

Quatsch, men schrijft elkaar hier blind over. Zij bekeken 507 handdrukken bij tekeningen in 26 grotten. Waarvan 23% linkshandig was waaruit blijkt dat 77% rechtshandig tekende. De zwakke hand steunde op de muur, precies omgekeerd aan wat staande herenplassers meestal doen. Rechtshandigen houden hun plasser linkshandig vast.
Hun conclusie: 40.000 jaar geleden was de links-rechtsverdeling globaal hetzelfde als nu.

Gedragswetenschappen blijven ook in het onbepaalde steken. Zo noemen ze het deels erfelijk. Maar welk deel laat zich raden. Dat schiet niet op. Vooroordelen worden onvoldoende weersproken.

Relatief nieuw zijn evolutie-benaderingen. De gevechtshypothese ter verklaring van linkshandigheid was meteen populair. Jeanne d'Arc was links. Speciaal effectief onderaan wenteltrappen van grote kastelen. Trekken contactsporten als ping pong en badminton meer linkshandigen, gevechtsporten zelfs rond 50%. Interessante evolutie-aanwijzing vond men. Links biedt verrassingsvoordeel.

Faurie&Raymond onderzochten daarom acht verschillende samenlevingen. Ze telden de linkshandigen en hoeveel moorden worden gepleegd. Van de gewelddadigste stam, de Yanomamö-indianen uit Venezuela met moordcijfer van 500 op 100.000, bleek 22,6 procent linkshandig. Links vertoont daarmee inderdaad relevant verrassingsvoordeel. Hoe gewelddadiger hoe aantrekkelijker. Een woeste gevolgtrekking gezien onzekere cijfers bij vele alternatieve interpretaties.

Vorige week promoveerde Sara Schaafsma dan ook in Groningen op een proefschrift waarin ze deze verklaring kantelt. Zij repliceerde het onderzoek van Faurie&Raymond onder traditioneel gevechtsklare Papoea’s. Slechts 1,6% bleek echter rechtshandig.
Bekend was al dat kinderen met laag geboortegewicht relatief meer linkshandig waren. Schaafsma ontwikkelde als meer aannemelijke hypothese dat gezondheidszorg linkshandigheid bevordert door betere overlevingskansen.

Ook nog vrij woest speculatief. Wel positief dat agressie van linkshandigheid wordt afgekoppeld. Hoewel linkse kickboksers extra link blijven.
Alles bij elkaar valt er nog steeds weinig steekhoudend over links-rechts te zeggen.


Zie ook: http://www.rug.nl/corpora...2011/nieuwsberichten/188linksh

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 14 januari 2012


Geplaatst in de categorie: wetenschap

3.0 met 6 stemmen 240



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Monique Methorst
Datum:
14 januari 2012
Email:
moi636yahoo.com
Van Discovery: het schijnt te maken hebben met het begrip tweelingen, waarvan één al vroegtijdig het leven laat. Was een interessant programma wat me bijgebleven is, alhoewel ik niet het fijne ervan kan vertellen.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)