Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn van Jan R. Lønsing

Helmert is Hattie

Sommige verhalen zijn mooier dan andere verhalen. Soms is een verhaal verschrikkelijk. Hattie, heette hij, Hattie. Een jongen van 21 toen de oorlog begon en een man van 26 toen de oorlog was afgelopen. Hattie is een vervorming van Hartog, een Joodse naam. Helmert Woudenberg heeft met hem gesproken en een voorstelling gemaakt om het verhaal van Hattie te vertellen.

Hattie overleeft de oorlog per ongeluk. Als zijn gezin wordt opgepakt, staat zijn naam niet op de lijst. ‘Blijf jij maar hier,’ zeggen ze, ‘we halen je later wel op’. De administratie moet kloppen. De Nazi’s waren ook bureaucraten. Hij overleeft per ongeluk. Op station Breda is een razzia. Ze slaan Hattie over. Hattie heeft geen enkel idee waarom. Twee jodenjagers rennen het huis binnen, tante roept hen na: hij is in de kamer. Maar Hattie is niet in de kamer, maar staat zich in de keuken te wassen. Hij wisselt snel met zijn neef en kruipt weg in een kast. Als ze uit de kamer komen, is Hattie weg en wordt niet gevonden.

Als hij de oorlog overleeft, merkt hij dat zijn beide ouders, al zijn zussen en broers, meer dan tien, allemaal dood zijn. Alleen zijn schoonzus komt terug. Uit Birkenau. De rest van zijn familie is weg. Zoals zo veel mensen. Als hij de oorlog overleeft droomt hij van zijn moeder, die nog knikte toen zij werd afgevoerd: blijf maar, knikte zijn moeder. En hij bleef. Omdat hij niet op de lijst stond en omdat zijn moeder knikte. Want eigenlijk wilde hij bij zijn moeder blijven.

Na de oorlog droomt Hattie over zijn moeder. Hij wil naar haar toe. Zij loopt van hem weg. Hoe hard hij ook loopt, hoe hard hij ook rent, hoe hard hij ook roept, hij haalt haar nooit in.

Hattie is nu wel dood. Zijn verhaal wordt nu op de planken gezet door Helmert Woudenberg. Helmert is daarmee een oorlogsheld. Natuurlijk, Helmert heeft nauwelijks de oorlog meegemaakt: hij werd in februari 1945 geboren. In Elspe. In Duitsland.

Helmert Woudenberg was zoon van een Waffen-SS Ubersturmführer. Zijn vader sneuvelde in januari, een maand voor de geboorte van Helmert dus. De opa van Helmert was de NSB-er die tot taak had om de NVV op fascistische leest te schoeien. Dat mislukte. Opa kreeg twintig jaar gevangenisstraf en kwam vrij in 1956. Helmert was toen dus elf jaar.

De kleinzoon van een NSB-er, de zoon van een Waffen-SS-er, speelt een Jood. Hij speelt hem zo goed, zo goed, dat Helmert een Jood is.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 3 augustus 2017


Geplaatst in de categorie: toneel

5.0 met 1 stemmen 141



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
3 augustus 2017
Zo zie je maar. Helmert heeft een fantastisch inlevingsvermogen en het hart op de juiste plek. Goed of kwaad is niet altijd zwart-wit te duiden. Zo ontmoette ik Duitsers in Jeruzalem, die intens leden onder hun gestigmatiseerde schuldverleden, terwijl ze een en al liefde uitstraalden en geen vlieg kwaad deden. Juist zij hebben het enorme leed van de Joden, zigeuners, homo's en gehandicapten ten zeerste begrepen.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)