Stereo – oeretS
Gisteren las ik de hartenkreet van Fred: ‘Ouders (2)’, en vrijwel meteen zat ik in gedachten weer in de periode van rond het einde der jaren vijftig.
De tijd van die goede oude radio, waar je in de ochtenden voordat je naar je werk ging nog even luisterde naar De Ontbijtclub met Kees Brusse.
’s Avonds zat je behaaglijk onderuit om te genieten van Snip en Snap, De Bonte Dinsdagavondtrein, Dorus, De Familie Doorsnee of naar hoorspelen als Sprong in het heelal en, inderdaad Fred, ook naar Paul Vlaanderen.
Vermaarde coryfeeën zoals: Jan van Ees, Wam Heskes, Donald de Marcas en Huib Orizand maar ook Hetty Berger, Ina van Faasen en Lia Dorana (om er maar willekeurig enkele te noemen) zorgden met de expressies van hun stemmen voor de nodige spanning of bewerkstelligden de gewenste visualisatie. Het was ook de tijd, dat je op de zondagmiddag, als je niet bij je favoriete sport- of voetbalclub te vinden was, eerst naar De toestand in de wereld van G.B.J. Hilterman luisterde en vervolgens de Vlaams-Belgische radiozender opzocht om bij de klassieke klanken van Opera en Belcanto te ontspannen.
In het jaar 1959 ben ik getrouwd en het moet nog in datzelfde jaar of in het begin van 1960 zijn geweest, dat mijn echtgenote en ik op een avond naar de eerste grootschalige experimentele stereo-uitzending in Nederland op de middengolf (AM) hebben geluisterd. Als mijn herinnering me niet op een dwaalspoor brengt, werd er een hoorspel uitgezonden en mogelijk zelfs met Paul Vlaanderen. Stereo op de FM is in mijn beleving korte tijd later pas ingevoerd, dus het was toen een heel gedoe om het ruimtelijk effect via de middengolf in de huiskamer te beleven. Daarvoor moest je de beschikking hebben over twee radiotoestellen; als pas getrouwd stel was je al blij dat je er één had. Geen nood – we woonden toen “in” bij Oma Bakker (niet uitzonderlijk in die jaren), een krasse dame van 91 jaar oud. Zij was zeer slechthorend en een schat van een mens. Oma Bakker bezat een klein buizentoestel, dat blijkbaar in geen jaren meer was gebruikt. Uiteindelijk mochten wij dit toestel voor een avondje lenen, al had het aanvankelijk nogal wat voeten in de aarde. Het was aan oma moeilijk uit te leggen waarvoor wij het wilden gebruiken en ook wat stereo was, omdat wij het zelf nog nooit hadden gehoord.
Het was de bedoeling om de volgende opzet te verwezenlijken: onze radio moest worden afgestemd op Radio 1 en oma Bakkers toestel op Radio 2 middengolf; tussen beide toestellen diende minimaal een afstand van twee meter te worden aangehouden. Na enige tijd te hebben geëxperimenteerd met antennes (meters dunne koperen draad voor de deurbel) en dito draad voor het maken van aarde (aan de waterleiding) hadden wij vlak voor begin van de uitzending een redelijk storingvrije ontvang op beide toestellen. Oma’s toestel stonk bij het aanzetten en verspreide kortstondig een heuse brandlucht; vermoedelijk was een dikke laag stof in de behuizing de oorzaak. Nadat de klankkleur van beide toestellen zodanig was afgeregeld dat er onderling zo min mogelijk verschil was te horen en ook in de geluidssterkte even sterk bleek, was het wachten op het wonder, dat zich na de nieuwsuitzending in onze huiskamer zou voltrekken.
Er volgden eerst enige tests om te controleren of de zenderkeuze voor de desbetreffende radiotoestellen klopte. Na een paar tellen pauze vulde zich de huiskamer met een spectaculaire, ruimtelijke muzikale inleiding, waarbij het leek alsof ons het geluid omspoelde. De titel werd aangekondigd en het hoorspel begon.
Voor ons betekende dit een geheel nieuwe luisterervaring, zeker door de goed doordachte positionering van de personen met hun teksten én de geluidseffecten. Politie- en ziekenwagen raasden van links naar rechts of andersom door onze kamer. Het geheel bezorgde ons een beetje kippenvel. Een gebeurtenis om nooit meer te vergeten, dachten wij, maar ach… in de loop der jaren werd dit toch wel door ondergesneeuwd door de snelheid van de nieuwste ontwikkeling van audioapparatuur met ongekende mogelijkheden.
En toch… weet u, toch had die tijd van die goede oude radio wel iets speciaals en voelt ook heden nog voor generaties uit die tijd goed aan. Soms kan Superstereo, True Surround of Dolby Surround dat even niet overtreffen.
Tot slot: wat doen we, Fred? Kruis of munt? – Goed, munt dus. – Ik gooi op… pats… je hebt voorwaar gewonnen, zoals je al had voorspeld ;-))
Vandaar dus, zij het onregelmatig en minder frequent, voortaan weer:
Tot een volgende keer.
ziggo.nlGeplaatst in de categorie: tijd
beleven
1.445
Geef je reactie op deze inzending:
Wat fijn dat u er weer helemaal bij bent.
Ik lees uw stukjes met plezier en ik vind dat we veel van u verhalen kunnen leren.