Boosheid mag er zijn
In het rouwproces gaat meestal alle aandacht naar het verdriet, terwijl ook boosheid een rol kan spelen. Vaak wordt dit weggedrukt en minder geaccepteerd dan verdriet. Toch mag boosheid er zijn, want ook deze emotie verdient de nodige aandacht.
In mijn werk als ziekenverzorgster kom ik bijna nooit boosheid tegen. De meeste mensen die ik verpleeg zijn oud, en de naasten van de bewoners zien het overlijden van hun dierbare als een verlossing uit hun lijden. Anders wordt het als je in een hospice werkt, want daar worden ook jonge mensen opgenomen. Ook speelt boosheid mee als naasten van je collega’s sterven, want vaak gaat het dan om mensen die nog volop in het leven staan.
Een tijdje geleden had ik een gesprek met een collega. Haar moeder overleed vorig jaar november. Plotseling moest zij afscheid van haar nemen. In het gesprek dat ik met haar voerde gaf ze aan boos te zijn. Ze was heel boos op God, omdat haar moeder zomaar uit het leven werd weggerukt terwijl het zo goed met haar ging na een periode van verdriet door het overlijden van haar man.
Waarom moest zij sterven terwijl de grootste criminelen blijven leven? Die vraag kan ik me goed voorstellen. Maar vanuit mijn overtuiging zeg ik: 'Wie zou het nu beter hebben, die mevrouw of die crimineel?'
Ik weet bijna zeker dat die moeder nu gelukkiger is in de hemel. Maar zoiets kun je niet zeggen in zo’n gesprek. Vanuit haar beleving kan ik me die vraag levendig indenken. We krijgen geen antwoord op zulke vragen, want Hij roept Zijn kinderen op Zijn tijd. Maar daarom mag die boosheid er wel zijn.
Geef mensen de ruimte om die emotie te uiten, want anders raken ze verbitterd. Zo ken ik iemand die erg verbitterd is geraakt na het overlijden van haar man. De man overleed aan de gevolgen van kanker. Zij is boos op haar man omdat hij haar in de steek liet. Deze vorm van boosheid vind ik eigenlijk niet terecht omdat die man er niets aan kon doen. Maar we mogen niet oordelen, want ik weet niet hoe het voelt om mijn man te moeten missen. Toch zie je deze boosheid vaker. Meestal beperkt het zich tot een aantal dagen.
Toen mijn vader vrij onverwacht overleed terwijl ik op vakantie was, was ik ook boos. De man was ziek, maar zijn dood kwam toch vrij onverwacht. Toen we het bericht ontvingen van de huisarts werd ik boos uit pure onmacht. Zo van: 'Waarom nu en waarom doe je me dit nu aan?!' Dat heeft een uur geduurd. Daarna was het over. Wat mij heeft geholpen was dat mijn man mij de kans gaf om te schelden, want het mocht er zijn.
Boosheid in een rouwproces nadat iemand zelfmoord heeft gepleegd wordt vaak wel geaccepteerd. Met de nabestaanden wordt dan lang gesproken over die emotie. Daar is niets mis mee. Toch zou ik zo graag zien dat er meer aandacht kwam voor boosheid binnen het rouwproces in het algemeen. Geef mensen het gevoel dat het er mag zijn. Laat ze hun emotie uiten. Ik weet zeker dat het kan helpen om hun rouw te verwerken.
home.nlGeplaatst in de categorie: emoties
Rouw
629
Geef je reactie op deze inzending:
Hartelijk dank voor jullie reacties. Het is geschreven voor mensen die in een rouwproces zitten. Het is herkenbaar voor veel mensen en ieder haalt eruit wat hij wil. Ook buiten de zorg wordt het vaak gelezen en herkent. Net als mijn boekje 'Waken bij het laatste uur' dat is ook voor mensen in de zorg maar ook zeker voor nabestaanden.
Deze tekst komt namelijk, voor mij, meer over als een milde vorm van instructie, dan als een 'literaire' invalshoek op het thema. Voor mij is dit geen negatieve kwalificatie. Maar ik wil hiermee duidelijk proberen te maken, dat lezers verschillend teksten beleven. Zelfs bij schrijven over Dood en Ernstige Ziekten, mag de lezer zelf ervaren, en vervolgens beoordelen, hoe de tekst als zodanig bij haar of hem 'binnenkomt'.