Inloggen
voeg je hartenkreet toe

Hartenkreten

Hedendaags volkstheater vol van passie

Er wordt veel geklaagd over de positie van theaters en theatergezelschappen in Nederland. Er is veel bezuinigd en zeker in de crisis lopen bezoekersaantallen terug. Theaters heb je in vele soorten en maten en voor vele verschillende doelgroepen. Ik heb altijd een zwak gehad voor volkstheater, pure passie, liefst in de open lucht. Volkstheater? Dat zijn toch lang vervlogen tijden? Wellicht, maar wat is er gebeurd met de tijden dat er volksoplopen waren om zo'n theater binnen te komen?

Kun jij het je nog herinneren? Of wellicht was je nog te jong? Ik weet het nog goed. Al uren voor aanvang moesten de dienders de toestroom over alle toegangswegen coördineren. Ikzelf ging meestal lopend. Met vrienden verzamelden we op twee kilometer afstand, met de fiets was er het laatste stuk sowieso geen doorkomen aan. Onderweg werd het aangeboden programma van die dag uitvoerig bediscussieerd. Wie konden we ditmaal in de schijnwerpers verwachten? Natuurlijk was er de groep vaste spelers, maar een nieuwe regisseur kan andere keuzes maken. Zou die nieuwe jongen niet een keer een kans moeten krijgen voor een hoofdrol? In de kranten lazen we dat hij op repetities mooie dingen laat zien. Er waren ook altijd gastspelers, uit een andere stad, soms zelfs uit een ander land. Die kenden we minder goed natuurlijk, maar we hadden uiteraard over hen gelezen.

Terwijl wij zo lopende dichterbij kwamen nam het gedrang toe. Het indrukwekkende openluchttheater doemt op. Tienduizenden zitplaatsen waren er, toch was het theater meestal op voorhand helemaal uitverkocht. De meesten van ons hadden abonnementen maar er waren er ook die op de vrije markt toegangsbewijzen hadden weten te bemachtigen, verkrijgbaar bij de sigarenboer. Sommige kinderen gingen altijd mee, andere kwamen slechts incidenteel. Voor de kleinsten was het ook wel heel indrukwekkend allemaal.

Als we aankwamen stond men al in lange rijen voor de deuren te dringen. Suppoosten hadden hekken geplaatst. Wij sluiten aan en hopen dat er nog plek is op een van de voorste rijen, daar was minder overzicht maar het spel kon daar intenser meegeleefd worden. Het had onze voorkeur, volkstheater gaat om passie.

Maar wat is er gebeurd met die tijden? Is de subsidiekraan dichtgedraaid? Is het volk afgestompt en niet meer te porren voor het bezoeken van zo'n theater? Hoe lang is dit eigenlijk wel niet geleden?

De vragen lijken goed voor uitgebreide analyse, maar zijn feitelijk eenvoudig te beantwoorden. Het is namelijk slechts zomerstop geweest. Dit volkstheater staat nog altijd in mijn eigen (provincie)stad in Nederland en het nieuwe seizoen wordt volgende week geopend. Ikzelf en de meeste van mijn vrienden hebben hun abonnementen weer verlengd.

Onzin? Welnee, dit soort volkstheaters worden ook wel stadions genoemd en het amusement dat er speelt heet voetbal. Het is zeker geen hoogdravende cultuur maar het 'volk' vermaakt zich ermee.

Volkstheater is onder intellectuelen altijd verguisd. Een jonge getalenteerde muzikant, schrijver en componist werd ooit verguisd om zijn betrokkenheid erbij. Hij had een theaterstuk op muziek gezet dat alle dagen van de week in hetzelfde theater werd opgevoerd. Voor drie spreekwoordelijke stuivers kon men de opvoering ervan bijwonen. Het volk vond het prachtig en kwam telkens weer terug, voor dezelfde spelers in hetzelfde stuk. De altijd afgeladen zaal kende delen van de teksten uit het hoofd en zong geamuseerd mee. Als een speler een keer minder zijn best deed werd hij luidkeels uitgejouwd. In de hogere intellectuele kringen werd het als heiligschennis gezien en de componist geraakte in onmin. Wie dat was? Ach jullie hebben vast wel eens van hem gehoord, het was een zekere Wolfgang Amadeus Mozart. Na zijn dood op een voetstuk geplaatst, maar tijdens het leven verstoten wegens zijn voorliefde voor volksvermaak.

Voetbal is op aspecten niet veel anders. Voor de leek lijkt het altijd hetzelfde: In grote lijnen wordt elke keer onder dezelfde regels hetzelfde spel gespeeld door deels dezelfde spelers. Maar in tegenstelling tot de operettes van Mozart is het gespeelde spel nooit hetzelfde. Doordat er twee ploegen staan met andere doelen ligt niets vast, ook niet als de ene ploeg op papier duidelijk beter is dan de andere. De bal is rond, zegt men eenvoudig in het voetbaljargon. Maar er zijn vele tactische keuzes die het spel beïnvloeden. Onderschat ook de rol van het al dan niet ondersteunende publiek niet.

Die muzikale begeleiding is weliswaar niet van het niveau van Mozart maar de bezoekers schrijven het wel zelf. Dat is uiteraard lang niet altijd hoogdravend maar er zijn best mooie liederen en teksten bij. Vaak vol humor en beeldspraak. Het is daarnaast niet eenvoudig een melodie of metrum te vinden die goed genoeg loopt om massaal en langdurig 'a capella' vast te houden.

Mensen die zo afgeven op de geestdode voetbalsupporters zouden eens een willekeurige moeten aanspreken. Vraag bijvoorbeeld aan de loodgieter gekleed in de lokale clubkleuren – die onderin je hoog intellectuele keukenkastje een verstopping verhelpt – naar 'de wedstrijd van afgelopen zondag'. Goed kans dat deze lageropgeleide loonwerker uw hogeropgeleide brein versteld zal doen staan. Een scherpe analyse van die wedstrijd kan maar zo gepaard gaan met relevante kanttekeningen bij de keuzes van de trainers en technische staf; over de basisopstelling, over het wisselbeleid, de keuze om 4-3-3 te spelen in plaats 4-4-2, of over de scouting of de jeugdopleiding van de club. Wist u dat voetbalsupporters op fansites serieuze en diepgravende discussies voeren over bijvoorbeeld de begroting en financiële keuzes van het management? Wanneer hebt u voor het laatst de begroting van de lokale schouwburg of van een theatergezelschap gedownload? Staan die überhaupt online? Voetbalsupporters lezen miljoenenbegrotingen en hebben er discussies over, omdat het om 'hun' club gaat.

Niemand hoeft van mij van voetbal te houden als ze dat niet willen. Maar gebruik je verstand en generaliseer niet. Loop niet als hondjes achter de media aan om alle voetbalsupporters weg te zetten als kale, agressieve, hersenloze racisten.

Racisme is een vorm van ongeoorloofd generaliseren. Maar als je elke voetbalsupporter als de kleine minderheid van hersenloze racistische hooligans typeert, ben je zelf dan een haar beter? Helaas gebeurt het nog heel veel, in mijn familie en zelfs op deze site.

Schrijver: Joost Maghet, 29 juli 2013


Geplaatst in de categorie: hobby

4.2 met 11 stemmen 954



Er zijn 4 reacties op deze inzending:

Naam:
Leonie Vloermans
Datum:
4 augustus 2013
Moedige poging tot kantelen van populair onderwerp. Op zich is vergelijking met puur volkstheater origineel. Jammer van schampere reactie op commentaar van Joanan.
Naam:
Joost Maghet
Datum:
31 juli 2013
Email:
joost.maghetxs4all.nl
Heerlijk Joanan, dank je wel. I rest my case. "voetbalfan/voetbalhooligan", díe twee gelijk stellen? Wat een generalisatie, 'in terminus'. Je hebt het voor de streep wel over mij en mijn vrienden hè (en daarachter over wie wij haten).

Wie wandelt er alleen? Wij zingen daar niet over, het is nogal clubgebonden (en nee, kampioen zijn we ook niet, dat zingt men vrees ik al jaren alleen in 020). Wij schrijven onze teksten liefst zelf, in het Nederlands of in lokale moerstaal. En waar ik weg kom zou jij dat laatste wel eens niet kunnen verstaan.

Wat een onbegrip. Vind jij jezelf nog altijd mild in je reacties?
Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
30 juli 2013
Mozart voor je kar spannen is niet alleen kolderiek, maar bovendien een idee-fixe. De voetbalkudden brallen tot vervelens toe 'We are the champions' en 'You never walk alone'. Daarbij zijn er spreekkoren, die de meest groffe teksten scanderen. Je probeert met de naam Mozart al die beneden peil schoremgebral op te krikken, maar zo werkt dat niet. Mozart had zijn volkse vermaak nodig om zijn hooggespannen kunstwerkingen te compenseren. Voor de gemiddelde voetbalfan/voetbalhooligan is volks vermaak het hoogst haalbare uitingsmechanisme, terwijl ze alleen maar aan de zijkant zitten te brullen en te mokken en feitelijk aan de sportiviteit niet meedoen. Bezopen, randpsychotisch en gefixeerd op hun vijandigheid jegens de volgens hen verkeerde club, terwijl die club best beter kan zijn, maar dat zien ze niet, verblind door primitieve haat. Jij bent duidelijk een beschaafde voetbalfan met een keurige traditielijn. Jammer van de rest hé? Voor hen zou 'Requiem' van Mozart een terechte keuze voor alle Nederlandse stadions zijn.
Naam:
mobar
Datum:
29 juli 2013
Daar heb je gelijk in, generaliseren is altijd een zwaktebod, en doet de werkelijkheid geen recht.
Deze uitvoerige nuancering geeft een beter beeld.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)