Volkstuinvaarwel
Zo'n tien of vijftien jaar heb ik wat aangerommeld op de volkstuinvereniging 'Bouwlust' te Reeuwijk. Pin me er niet op vast, want mijn geheugen is een zeef met gaten, die dagelijks groter worden.
Het begon met een lapje grond met een bruine gereedschapsbox van hardplastic, waar zelfs tegen de regen werd gescholen. Allerlei plantjes werden uitgeprobeerd en de aardbeien deden het uitstekend, evenals de variatie bloemen. Soms ging ik dagelijks heen en weer vanuit Gouda om die sierlijke bloemen te bewateren. Naast ons zat een aardige jongeman met een hond (wat eigenlijks verboden was), die altijd lekker relaxed aan het vissen was. Aan de overkant van een sloot zat en zit nog steeds een bedrijf dat in plantjes doet. In de verte lopen nog steeds de schapen en voorbij hen raast het snelverkeer over de asfaltwegen, wat ik zeker niet zal missen.
Toen kwam er een grote lap grond aan de overkant bij met een tuinhuisje en een peren- en pruimenboom. De bloementuin werd teveel, waardoor die werd opgegeven. Jeetjemina, ik heb daar wat gespit en onkruid gewied, maar met grote voldoening en 's avonds keek ik voldaan naar de rouwranden van mijn nagels. Ik leerde de enge kruipbeesten in het water te gooien en de witte stengels ook. Ik zag een ringslang tevreden rusten op de natte aarde en grote legers prikvliegen bestormden mijn bezwete lijf. Ik genoot van de courgettes afsnijden, de aardbeien, peren, appels, pruimen, bonen en bessen plukken, grassprietjes wegpeuteren en mijn vuile handen in de koele sloot afwassen.
Een volkstuinvereniging is een klein dorpje, waar de oudste bewoners meestal de scepter voeren, de lakens uitdelen. Die oudste elite zit met name in het verenigingshuis bier en jenever achterover te slaan en naar pulptelevisie te kijken. Zo af en toe spelen ze nog de doorleefde tuinier, maar alleen als het de vereniging extra duiten oplevert. De sociale controle is er even erg als in een doorsnee gehucht en mensen met menselijke trauma's raad ik een volkstuin ten zeerste af. De nette, aangepaste, brave, nep-sociale, arrogante, zichzelf superieur wanende mensen vieren er hoogtij. Keurige tuintjes worden gedoogd, wilde tuinen worden gewantrouwd en tegengewerkt. Niks geen vrijheid, iedere handeling wordt waargenomen en kritisch onder de loep gehouden. De tuinders en hun natuurlijke bezigheden worden hermetisch aan banden gelegd.
Toch heb ik er volop genoten, mede door mijn vrijzinnige geest en doorzettingsvermogen. Menige barbecue is er volop geslaagd en veel kleingeluk is grootgeluk geworden.
Jawel, het einde kwam in zicht en het tuinhuis is afgebroken en later met een aanhangwagen naar de afval gebracht. Alle bomen moesten eruit en wat restte was een woeste, ledige vlakte, die verdriet uitstraalde. Het was een zompige moddermassa, die krijste van ongenoegen, heimwee en zielpijn. Ik keek nog één keer achterom, verbeet de pijn in mijn verkrampte hart en tufte weg, zoals een vogel zich voelt beetgenomen na een hap in een nepklompbrood. Maar toch, de tedere momenten klieven als een kris door mijn ziel. Ik ga het missen, dat lekker ruwe gewroet met mijn tentakels in de goudeerlijke aarde.
Geplaatst in de categorie: afscheid
In de vorige eeuw huurde ik zonder kennis van zaken 200 vierkante meter volkstuin voor 200 gulden per jaar. Het verhaal van Joanan haalt alles weer terug. En het zweet breekt mij uit. Vooral als ik terugdenk aan mijn ongeremd geklungel in die dagen. Gelukkig hielp Dove Klaas mij die periode. Anders was ik omgekomen in de spruiten, aardappelen en tuinbonen. Overigens betrof het een wilde volkstuin. Geen regels, geen vereniging, geen contributie, geen gedoe.