Automatische piloot

“Men kan niet praten en breien tegelijk” – zo luidt één van de vele varianten van een Nederlands gezegde. Dat is, ten dele, maar al te waar. Vraag mij gerust, of ik temidden van het geroezemoes op b.v. een verjaardag selectief wil luisteren of anderszins wil waarnemen, dan zal het mij niet lukken. Toch blijkt er in ons functioneren een soort instinctmatig waak- en besturingsmechanisme op de achtergrond werkzaam te zijn, dat ons feilloos en veilig leidt. Slaapwandelaars schijnen, zij het in een andere fase van de hersenactiviteit, er eveneens door worden beschermd en langs alle obstakels te worden geloodst. - Zo kan het op klaarlichte dag gebeuren, dat je op weg van punt A naar punt B niets van je omgeving registreert terwijl je gedachten intensief en virtueel met een bepaald onderwerp bezig zijn. Je loopt dan kennissen en zelfs naaste familie straal voorbij, schijnbaar dwars door hen heenkijkend en zonder iets of iemand te herkennen. Deze toestand kan kort maar ook lang aanhouden. Na verloop van een onbepaalde tijd ben je opeens weer terug in de werkelijkheid. Je kijkt verbluft dat je al een herkenbare plaats van het traject hebt bereikt op weg naar punt B. Terwijl je probeert te achterhalen waarom je een gedeelte van die weg in jouw beleving hebt gemist dient zich iedere keer de weer vraag aan: welk mechanisme in de hersenen zorgt voor deze (trance)toestand – waar zit de aan / uit schakelaar van die automatische piloot?

Zij zat bij het raam van het volle metrotreinstel; ik stond bij de deur en was niet alleen net ingestapt op weg naar mijn werk maar me op dat moment ook volledig van mijn omgeving bewust. Blijkbaar had zij mijn aandacht getrokken. Zij, een jongedame van naar schatting tussen de 25 en 30 jaar oud, had een tenger, bijna fragiel figuurtje en was klein van postuur. Haar gelaat was iets ingevallen. De iets te ver uitstekende jukbeenderen en haar vrij grote, iets diep in de kassen liggende ogen waren het meest opvallendst. In een licht gebogen houding was zij in een boekje verdiept en keek toevallig in mijn richting bij mijn binnenkomst. Het was, alsof ik een kleine elektrische schok kreeg. Volgens de door de commercie gehanteerde en door veel mensen onderschreven criteria zou je haar niet hebben kunnen vergelijken met de schoonheid van een mooie jonge vrouw met de allure en uistraling van een fotomodel. Zij was eerder het tegendeel, niet knap of sexy. Zelf ben ik van mening, dat de meningen omtrent schoonheid, uiterlijk en uitstraling sterk kunnen verschillen, afhankelijk van iemands voorkeur en smaak.

Met haar iets droevige en ernstige gelaatsuitdrukking straalde zij zoveel warmte uit dat alleen dit al als een magneet werkte. Of ik wilde of niet, iedere keer keek ik weer in haar richting, mij afvragend, wat er nu zo frappant was aan haar verschijning. Beslist niet haar verzorgde uiterlijk of de haardracht; het charisma kwam grotendeels van haar gelaat. Na twee haltes zat ik schuin tegenover haar op een vrijgekomen zitplaats aan het gangpad en deed mijn best niet in haar richting te kijken. Ik, een getrouwde kerel nota bene, met een schat van een vrouw en twee nog jonge kinderen thuis! Toch was de drang sterker dan mijn voornemen en zo focuste ik herhaalde keren mijn blik op haar gelaat. Na een poosje borg de jongedame haar lectuur op en keek mij met licht opgetrokken wenkbrauwen recht aan. Er lag iets van verbazing maar ook van onbegrip in haar blik. Ik weet niet of ik het mij verbeeldde maar bij de vierde keer leek het zelfs alsof haar mondhoeken licht spottend omlaag getrokken waren. Daarmee had zij tevens de uitdrukking van: “heb ik iets van je aan of zo?”. Zo oogde zij nog mystieker en scheen nog meer uitstraling te bezitten. Het hielp niet dat ik snel mijn blik afwendde en deed, alsof ik onverschillig een affiche bekeek. Ik was betrapt en dat voelde uiterst onbehaaglijk. Mijn gedrag begreep ik amper; het was mij nog nooit overkomen.

Na vijf haltes stond zij op en liep richting deur. Ik zag tot mijn niet geringe schrik, dat zij lichamelijke beperkingen bleek te hebben. Zij liep enigszins mank met een iets slepende tred. Haar bovenlichaam was zodanig vergroeid, dat zij haar rug niet helemaal kon rechten. Ik zag haar buiten langs het raam lopen. Zij keek vluchtig naar binnen en trok bliksemsnel een lelijk grimas naar mij … Op dat moment vond ik de situatie die door mijn toedoen was ontstaan ronduit gênant.

Zoals er plotseling een barst in een kristallen spiegel komt, zo vervaagde de betovering, die van haar uitstraling uitging. Ik zocht op dat moment, bij wijze van spreken, naarstig naar de interne schakelaar van mijn automatische piloot. Deze zou ik toen meteen op “aan” hebben gezet of liever nog had ik in het niets willen oplossen.

Een enkeling van u vraagt zich nu wellicht af, of ik dit voorval daarna, of later ooit, aan mijn vrouw heb opgebiecht. Natuurlijk zou ik daarop gaarne een antwoord geven, ware het niet, dat ik nu bezig ben met aan deze inzending “een eind te breien”. Zoals u nu inmiddels weet: “men kan niet praten en breien tegelijk” … ;-)

Tot een volgende keer.

Schrijver: Günter Schulz, 10 september 2008

agschulzziggo.nl

Indrukken paradoxaal paradoxaal moeilijk

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.9 met 12 stemmen 2.052