Sensatiemoeheid
Schoten klinken, mensen snellen ondanks het dreigende gevaar toe en de dader maakt zich ijlings uit de voeten. Daar, op de stoep, ligt het levenloze lichaam van Theo van Gogh, lek geschoten met kogels, en onvrijwillig als prikbord gebruikt. Uit zijn mannelijk behaarde borst steken twee messen, tot het heft in zijn kwabben verzonken, watertrappelend om niet weg te zinken in de kilo’s ongebruikte creativiteit. Tussen de messen wappert een mededeling, in een taal die de doelgroep niet kan lezen.
Een radioverslaggever meldt een schietpartij in Amsterdam. Duizenden verlekkerde gezichten draaien met datzelfde aantal grijpgrage handjes aan de volumeknoppen van hun radio’s, collega’s en visite met gebaren tot stilte manend. Een moordaanslag op Theo van Gogh. De in de aderen neergeslagen Pim-adrenaline loost zich in rap tempo terug in de bloedbaan en telefoons door het gehele land beginnen te piepen en polyphonisch te R&Ben. Televisies en radio’s worden aangezet, magnetronpopcorn wordt uit de kast geplukt en afstandbedieningen zappen nerveus van zender tot zender, zodat hun meesters geen enkel bloederig detail zullen missen.
Ooggetuigen vertellen met hoorbare grijns wat een schok het was om zo’n tragedie van dichtbij te moeten aanschouwen. Afschuw, verontwaardiging, woede: namen van allerlei negatieve, maar in deze situatie zeer correcte emoties, worden door simpele geesten rijkelijk rondgestrooid. Een food fight van zowel medeleven-met-de-nabestaanden als bijvoeglijk naamwoorden uit de categorie ‘verschrikkelijk’ en ‘afschuwelijk’.
Nog geen halfuur na de eerste berichtgeving duiken de stopwoordjes weer op. De democratie is voor de tweede maal gestorven, de vrijheid van meningsuiting wederom de mond gesnoerd. Nederland zal nogmaals nooit meer hetzelfde zijn. Balkenende herkent het patroon en herhaalt vrijwel woordelijk wat hij zei, lang geleden op nul zes nul vijf, den Grooten Dag des Eindes des Kales Relnichts. Klaterende pisbogen van reflexmatige steunbetuigingen spuien uit vrijwel alle lichaamsholten van Kamers, normaal gesproken nogal dreiggrage websites en Islamitische stichtingen. Iedereen die - binnen wat voor juridische wildgroei dan ook - aansprakelijk gesteld zou kunnen worden voor wat zich eventueel onverhoopt doemscenarieel voor zou kunnen doen, dekt zich in met veroordelingen en steunbetuigingen. Negen elf in het klein.
Het Binnenhof wordt afgezet, want wie herinnert zich niet de beelden van Destijds? De live beelden op het acht uur journaal, waarbij enkele ADO supporters achter de linies een ME voertuig binnensluipen en wegrijden, uiteraard slechts uit verontwaardiging over de dood van Fortuyn?
Interviews en bellers in de studio. Glasbakbejaarden krijgen domme vragen voorgeschoteld en grijpen gretig hun kans om hun quasi-welbespraaktheid en oprecht ontdane gezichten in het nieuws te laten verschijnen. Zodra de camera wegdraait floepen de GSMmetjes tevoorschijn en wordt menig familielid verwittigd en opgedragen de videorecorder non-stop op te laten nemen.
“Den Uyl is ermee begonnen!” krijst een dame op leeftijd, die wel iets van Den Uyl weg heeft.
“Jullie geven ons overal de schuld van. Al dertig jaar! Al dertig jaar wonen wij hier! Al generaties! En nog accepteren jullie ons niet! Jullie noemen ons kut-Marokkanen!” roept een Noord-Afrikaans ogende jongeman met een absurd aangeleerd accent, zichtbaar van zijn eigen agressie genietend. Bij ieder populistisch weerwoord slingert hij zijn onelinerretoriek over de stoep, die inmiddels volstaat met sensatiegeile mede- en tegenstanders.
De burgemeester, Cohen, geeft een toespraak, zichtbaar op zijn lul getrapt. Dat zoiets kan gebeuren in zijn gemeente, waar alles kan en mag, die bijééngehouden wordt door Job zelf. Job, die nog een appeltje met Theo te schillen had, in verband met zijn laatste column in het metrokrantje van negenentwintig tien, pagina tien. Geen conflictueuze media-exposure voor Job ditmaal. De ‘ritselaar met ambitie’ zal ‘de boel’ op een andere manier (Theo citeert: ) ‘bij elkaar moeten houden’.
De liefhebbers strijken hun overhemden, de stille marsverenigingen trommelen hun leden bijeen, want het is weer zover. Geen zinloos geweld ditmaal, maar iets dat nèt zo verwerpelijk is: een politieke moord. Of zelfs terrorisme, zoals Radio 1 hoopvol propageert.
Teleurstelling alom wanneer opgeroepen wordt tot een lawaaidemonstratie. Een unicum, een proefballon. Kleingeestige originaliteit ten top. Het uitbreken van géén rellen zal hoogstwaarschijnlijk toegeschreven worden aan deze wijze politieke noviteit.
En zo speelt ieder zijn rol. Theo is een martelaar. De Marokkanen zijn slachtoffer van generalisatie, terwijl zij die Theo dood wilden hebben, de onschuld zelf spelen. Het gros van de Nederburgers signeert massaal on-line condoleanceregisters en huurt nog snel De Noorderlingen om mee te kunnen praten over het tweede verloren genie. Tenslotte dreunt de politiek wat belerende moraaltjes op uit het toilet van het torentje, dat door insiders ook wel liefkozend ‘de Christelijke normen en waardenpot’ wordt genoemd.
De Nederlandse maatschappij hangt aan elkaar van hypes en trendvolgende kudden schapen. Ik start een nieuwe kudde: de observanten. Het hele gebeuren is namelijk een stuk grappiger van veraf. Het is in dat opzicht bijna jammer dat Theo geen Lijst achterlaat.
Geplaatst in de categorie: actualiteit
Theo van Gogh
1.068
Geef je reactie op deze inzending: