Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

Ik wil een boek schrijven XI

- Geld helpt wel. Om een fatsoenlijke plaats in de maatschappij te verwerven, moet je lang door leren en een goede baan bemachtigen. Anders stel je niet zoveel voor.
- Je weet toch wat Jezus heeft gezegd. De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon kan zijn hoofd nergens te ruste leggen. Hij zei ook dat je eerst moet trachten naar het koninkrijk van God en de rest zou wel komen. Zo weet je nog niet waar je aan toe bent, want je moet ook nog bidden en werken. Wat blijft over van vrije wil? Me dunkt dat het ook onmogelijk is in jouw opvattingen.
- Vrije wil is een toevalsfactor. Ik bedoel, doen wat jezelf wilt, zou pure oorzaak zijn. Ik denk dat wij alleen schijnvrijheid kennen. Het leven is een precair evenwicht van met elkaar verbonden krachten. Je eigen kracht neemt deel aan dat evenwicht. Als je voldoende geld hebt en een machtspositie dan lijkt doen wat je wilt binnen handbereik. Maar de geschiedenis leert dat grote machtsposities niet lang worden geaccepteerd. Vooral als iemand daarin geen rekening houdt met anderen.
Voor minder bedeelden kan vrijheid bestaan uit thuis op de bank zitten. Zie je de paradox? Iets dat weinig weerstand oproept, vraagt weinig wilskracht. De term vrijwilligheid komt om de hoek kijken. Als je over dat woord nadenkt, zie je hoe taal ons hypnotiseert.
- Hoe bedoel je?
- Vrijwillig is als je uit eigen beweging deelneemt. Maar doe je dat zonder wil? Of is je wil in overeenstemming met waaraan je deelneemt? Als je veel eigen wil in de schaal werpt, kan dat als weerstand opgevat worden. Vergelijk het woord moedwillig, waarbij opzet in het spel is. Met moedwil deelnemen is de ultieme vrijwilligheid.
En ook nog dit. Als je eigen wil ondergeschikt maakt aan een andere zaak, dan lijkt dat op vrijwilligheid. Maar misschien vergt het je totale kracht om de eigen wil weg te cijferen. De eindconclusie is: als je eigen behoeften bevredigd, is weinig wilskracht nodig.
- Dat ben ik niet met je eens. Zelfs om in dagelijkse behoeften te voorzien, moet je jezelf soms pijnigen. Jij denkt daar te gemakkelijk over, je hebt zeker de oorlog niet meegemaakt.
- OK. Je hebt natuurlijk gelijk, maar oorlog is een dwangsituatie… Nu blijkt dat een grote wilskracht iemand goed van dienst is. Wat ik wilde zeggen, mensen voelen zich vrij, als ze hun eigen behoeften kunnen bevredigen. Normaal gesproken moeten we werken voor geld. Als je meer wilt bereiken, moet je meer tijd investeren. Daarvoor krijg je iets anders terug. Respect en vertrouwen bijvoorbeeld. Dat is een extra inspanning wel waard. Hoe meer inspanning mensen leveren, hoe meer vruchten geplukt worden. Maar je beknot wel die zogenaamde vrijheid, want de evenwichtskrachten eisen hun deel op.
- Wat bedoel je daar nou weer mee?
- Je komt in een keurslijf terecht. We kijken soms jaloers naar managers die tonnen verdienen. Vergis je niet, die mensen werken dag in dag uit. In ruil mogen ze 2 weken per jaar op hun dure jacht in de haven van Monaco liggen. Maar goed. Schijnvrijheid, hoe zouden we echte vrijheid kunnen omschrijven?
- Zoals je het nu zegt, bestaat die niet. En toch moeten we dagelijks keuzen maken en ons leven bijsturen. Dat zijn de feiten, waar jij ook mee te maken hebt.
- Feiten, daar moet je voorzichtig mee zijn.
- Filosofen wel, ja. Die wikken en wegen, weten niet hoe precies te formuleren enzovoort enzovoort. In de dagelijkse praktijk hebben we niets aan eindeloos door vragen. Dat staat ook haaks op de navolging die in kerken wordt gepredikt. Ik begrijp niet, dat jij met al je opvattingen nog kunt aarden in de kerk, in welke kerk dan ook. Je bent behoorlijk pluralistisch, terwijl de kerk zichzelf een unieke status toeschrijft. Voortzetting van Jezus instellingen, de enige weg naar het heil en een eeuwig leven. Hoe kun je dat nog rijmen met jouw koers?
- Ik probeer zonder principes te leven. Dat op de eerste plaats. Dat houdt dus in dat kerkprincipes voor mijzelf persoonlijk niet zo van belang zijn. Ik vraag me eerder af waarom kerken principes en zulke strikte geloofsbelijdenissen hebben. Ik heb al gezegd dat het geloof van mensen heel persoonlijk is en dat dat ook niet anders kan. Ik heb eens een stukje geschreven, waarin dat persoonlijke sterk tot uitdrukking komt. Als je wilt zal ik het je voorlezen.
- Is goed. We zouden sowieso aan de hand van je stukjes dit gesprek vormgeven. Maar het blijkt dat we zo ook al genoeg stof tot praten hebben. Wil je dat ik nog iets te drinken haal?
- Nee. Ik ga zo naar huis. Ik lees dat stukje nog voor en dan ga ik… Als ik het tenminste kan vinden. Tussen al die schrijfsels moet je steeds langer zoeken… Ah, hier, 11 augustus 1991.
‘De mens is op zoek naar zekerheden. Laat je niet misleiden doordat iemand zwerft zonder middelen van bestaan of dat iemand ontslag neemt zonder een nieuwe inkomstenbasis te hebben. De zekerheden waar mensen altijd naar zoeken, hebben te maken met de essentie van het leven, de zin ervan en de herkomst ervan. Ook willen we meer weten over de situatie na de dood. In meerdere of mindere mate zullen mensen een speurtocht opzetten om antwoorden op deze vragen te vinden. Dit is een leven omspannende bezigheid en omdat deze zoektocht zo lang duurt, vol tegenslag, moeite en geestelijke ontberingen is, begeleid wordt door twijfel en verdriet, zorg en pijn, afscheid en gemis, daarom vlucht men in plaats van die weg te gaan en de speurtocht tot een goed einde te brengen. Begrijpelijk, want er zijn ook weinigen die in staat zijn die weg te gaan.

Schrijver: Willem Houtgraaf, 5 mei 2005


Geplaatst in de categorie: kunst

3.0 met 4 stemmen 1.030



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
froukje
Datum:
18 mei 2005
Email:
Dit is breedspraak, geen vrijspraak.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)