Columns over taal

MIJN KLASGENOTEN OP DE SINT BERNARDUSSCHOOL aan de Stadhouderskade, vlakbij het Rijksmuseum, gruwden van de opdracht om een opstel te schrijven. Het voelde als een middeleeuwse lijfstraf. Later, op middelbaar niveau, heette het een stijloefening, een betoog of een verhandeling, te kiezen uit...

Wie z'n oren en ogen de kost geeft kan het niet zijn ontgaan. De dichterswereld laat van zich horen, we hebben een nieuwe dichter des vaderlands, Tsead Bruinja. Met zijn 'Voor volk en Moederland' heeft hij zich aan ons gepresenteerd. Aan de liefhebbers van gedichten, van slam en poetry, aan jong en...

In de jaaroverzichten zien we ze voorbij trekken, de boze politici, de fluisterende staatshoofden, de vloekende profvoetballers en de jaloerse artiesten. Welke gediplomeerde liplezer kan er een waarheidsgetrouwe ondertiteling bij leveren? Trump face-to-face met Nancy Pelosi, Merkel in gesprek...

De lieftallige en charmante Sofie Hilbrand zat met twee jongeren bij Jeroen Pauw om te praten over een nieuwe tv-serie, die over depressiviteit bij jongeren gaat. Via hun I-phone's filmden ze zichzelf op hun meest kwetsbare en beroerde momenten, wat grofeerlijke beelden en intenties opleverde....

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik word af en toe doodziek van het te onpas gebruiken van stopwoorden of stopwoordjes. Eén van die veel te veel gehoorde stopwoorden is al geruime tijd het woord "gewoon". Let er gewoon maar eens op. Want het is gewoon ongewoon hoe vaak gewoon gewoon...

Hoe te beginnen? Hoe te eindigen? En wat te zeggen over het midden? In den beginne was het woord. Een diepzinnige gedachte, waarover het laatste woord nog lang niet in zicht is. Laat ik beginnen met mij: degene die door de ervaringen van de levenstijd is gevormd. Die daaruit de...

De grootste winkelstraat in N. heet Langestraat. Twee flauwe bochten ontnemen me al lopend het zicht op het ene of het andere uiteinde. Maar lang is hij wel. En leeg. Op deze grauwe doordeweekse middag zou ik in de winkels die ik passeer het spreekwoordelijke kanon af kunnen schieten. Teveel...

Trrawant ... Rrrrauss!! De leraar Duits is een kleine oudere man die onophoudelijk blauwe Gauloises opsteekt en zich hoestend en blaffend door zijn lesuren sleept. Maar zijn stem scheurt nog door het lokaal als een rangerend treinstel. Tergend langzaam veeg ik mijn boeken, schrift en pennen bij...

Zoon en ik zitten aan tafel. Het bordspel ‘Dolfje Weerwolfje’ staat tussen ons in. Ik vind het een waardeloos spel. Teveel regels, teveel wendingen. Zoon loodst ons er doorheen. Hij spreekt me af en toe streng toe. Ik speel liever ‘Mens erger je niet’. Daar hoef ik niet bij na te denken....

Ik lijd aan Writer's Block. Schrijfkramp, lettervrees, tikangst, stijlschroom, zinsbreuk. U noemt het maar, ik heb het. Niet dat ik een lijstje met leuke onderwerpen ontbeer. Integendeel, ik zou de anekdotes zo uit mijn mouw kunnen schudden. Allemaal genoteerd in van die piepkleine schriftjes...

Dag vrienden, taalfanatici! Wie graag met taal speelt en met woorden jongleert moet het eens in z’n leven meemaken: het Groot Breskens Dictee. Enkele jaren geleden vroeg Rein Leentfaar, de initiatiefnemer van dit plaatselijke taalfestijn, mij of ik zin had om ook eens deel te nemen aan zijn...

De laatste tijd was er sprake van enige fysieke achteruitgang. Zo meed ze als ze op de fiets was, zoveel mogelijk stoplichten en het daarbij behorende op- en afstappen. Haar huisarts wist het ook allemaal niet meer, geloofde ze. Het enige wat herhaaldelijke malen uit zijn mond kwam was: ‘Ja, je...

We hebben er weer een, zo'n gevleugeld trendy zinnetje dat zomaar de kop opsteekt in geschreven stukjes en gesproken commentaar. 'Dat is best wel een dingetje.' Het schept een ironische afstand tussen de beschouwer en zijn onderwerp en geeft hem het coole aureool van iemand die veel meer weet...

Het saaiste om te lezen zijn de stukjes van schrijvers die hun onmacht om te schrijven onder woorden brengen. Hou op met zeuren. Doe het dan niet, zult u zeggen. Ga de wasmachine vullen, met de hond lopen, ga uitgebreid naar het toilet of sop een keukenkastje uit. Doe iets nuttigs. Maar als...

Het is voor mij een raadsel. Hij weet diep in zijn hart dat hij er nimmer een stuk brood mee zal verdienen. Schrijvers als Multatuli, Mulisch hebben eigenlijk alle andere publicaties overbodig gemaakt. Nu heb ik het alleen nog maar over de Hollanders, als ik er buitenlanders bij ga halen rent ieder...

Buigzame rietstengels vangen veel wind, terwijl wij dagelijks het ijzer smeden als het laag water is. Taalzuiverheid is je ware. Hoewel ik soms door struiken het gewas niet meer zie, kan ik taalpuristen op zich wel larderen. Zonder deze moedige taalsoldaatjes, verwordt onze mooie taal tot...

Speenhoff wordt nu een smartlappenzanger genoemd met een ontstemde gitaar. Hij was een van de grootste dichter/zangers die Nederland ooit gekend heeft, althans tot op heden. Als hij nu geleefd had was hij doorlopend lastig gevallen door lui die een roddelrubriek in een of ander blad voor...

Als je sommige autochtone Nederlanders zou vragen waar die denken hun vermeende eclatante taalbeheersing aan te kunnen ontlenen, dan zullen die na een kleine bepeinzing voorzichtig eruit gooien dat zij tegenover vele allochtone taalgebruikers meer dan eens als een revisor/taalguru moeten optreden....

Ieder gezin kent het fenomeen Verboden Woorden. Woorden die Absoluut Verboden zijn (grove vloeken, afschuwelijke scheldwoorden) en Relatief Verboden Woorden. Woorden die in een bepaalde context wel en in een andere context niet kunnen. Ik heb mezelf het woord “Hufter!!!” verboden toen ik het...

Sinds ik in staat ben om ook maar enkele woorden te begrijpen, vliegt het me om de oren. Toen ik mijn eerste stap zette, of iets wat daarop leek, zei mijn vader: ‘Kijk eens! Wat goed, joh!’. Vervolgens kwam mijn moeder kijken en zei: ‘Joh! ’t Is niet waar! Ze loopt!’, en daarna stortte ik...

Het is zo’n woord waar niemand van weet waar het vandaan komt en waarvan nog steeds onbekend is wat het nou werkelijk voor nut heeft: de ‘hè’. Tegenwoordig ontsnap je niet meer aan dit typerende, maar met name uiterst irritant taalverschijnsel, hoe diepgaand of juist oppervlakkig de...

We zijn elkanders mantelzorger, we zijn elkaars jas- aangevers en tja, als je mekaar de jas aanreikt dan ben je dus een mantelzorger, een term die de spellingscontrole nog niet heeft gezien een woord waarvan ik ook niet weet of die al voorkomt in de Dikke van Dalen, maar dat terzijde. Het valt...

Een nieuwe en vreemde taal leren is altijd moeilijk, vooral wanneer de vreemde taal van een helemaal andere taalfamilie is. Mijn moedertaal is Pashto – een taal gesproken door mensen in sommige provincies van Afghanistan en Pakistan -, dus het leren van Urdu, Perzisch en Arabisch was makkelijker...

Bij het horen of zien van iets waar je echt met je verstand niet bij kunt, vraagt je je wel eens af: ben ík nou gek, of…? Dat overkwam mij bij het lezen van het volgende gedicht: “Het huis leeghalen? Geen pink kan ik optillen tot de eindeloze formule. Door elkaar te omhelzen worden...

Ik doe het niet meer. Mijn stukjes voorlezen op obscure literaire avondjes. Telkens ga ik erheen met hoge verwachtingen en een doos boekjes waar het uitzinnige publiek straks voor in de rij gaat staan. Maar telkens keer ik bitter teleurgesteld huiswaarts. Niet meer dan anderhalve man en een...

Ingeburgerd en wel? Wanneer de dames van een drogisterij keten aan de kassa staan, de rij langzaam langer wordt, blijkt dit vooral te komen doordat een dame van buitenlandse afkomst niet in staat is de boodschappen af te rekenen, oftewel, ze heeft niet genoeg geld bij zich. De boodschappen...

Met mijn compagnon, de vrijeradicaal Ab, ben ik op uitnodiging van Wetonthouder Jansen onderweg naar een golftoernooi ergens in het Gooi. Jansen schijnt daar hoge ogen te gooien. Onderweg zijn wij, op verzoek van Ab, even gestopt bij een McShit voor iets hartigs. Zelf neem ik niets. Als ik...

Het is ronduit bespottelijk dat in het regeerakkoord voor het kabinet-Rutte is bepaald dat er een korps Dierenpolitie komt dat 'animal cops' moet gaan heten. Het is goed dat er tegen dergelijke uitwassen van onnodig Engels wordt opgetreden. Dat geldt ook voor winkels die klanten proberen te...