proza deel 2
pro·za(1201-1250) <Lat. prosa, verkort uit oratio prosa, eig. ‘naar voren gewende rede’eerste editie 1864 I het;
g.mv.1·wijze van zich literair uitdrukken die niet gebonden is aan de regels van de versleer en die geen versregels kent synoniem: ongebonden stijlantoniem: poëzie1·in prozaniet in dichtvorm1·ik zeg u in plat proza, dat …in zeer duidelijke bewoordingen2·hetgeen in proza (i, geschreven is 3·het alledaagse, het niet-verhevene«de daad is proza, maar de klacht, de traan is poëzij»(P. Paaltjens) (Dikke van Dale 14e editie)
Alweer een poging om te onderzoeken wat proza nu werkelijk inhoudt, ‘t Is een niet aan regels gebonden literaire stijl.
Tjonge precies de stijl voor mij zul je zeggen, ik heb zo’n hekel aan die vaste stijlvormen waarin de letterkunde zo uitblinkt. En zelfs de ongebonden wetteloze stijl hebben ze toch klein gekregen en in een hokje gestopt.
Het alledaagse, het niet-verhevene, de daad is proza maar de klacht, de traan is poëzie volgens Piet Paaltjens, en die kon het weten. Dat staat in de Van Dale.
Proza, het alledaagse, een verslag van de dag of gewoon het beschrijven van een voorval dat het beschrijven niet eens loont.
Wat zou ik graag eens gewoon echt proza schrijven, hoe een kind aan de hand van zijn moeder naar school gaat bijvoorbeeld, de eerste stap naar de volwassenheid.
Op het schoolplein begint de grote wereld, het pesten door klasgenootjes, de minachting van de leraar of lerares als het kind niet zo goed mee kan komen om wat voor reden dan ook. De trend is nu eenmaal kinderen hoog op te leiden hoewel er nog een massa analfabeten de school verlaat om toch naar het voortgezet onderwijs te gaan om verder te leren. Er zijn zelfs scholen die met het grootste gemak sjoemelen met de cijfers om het gemiddelde op te schroeven. Dat is een ander verhaal zullen we maar zeggen.
De kinderen leren wat poëzie is; tenminste dat hoop je, want ze maken uittreksels van wat voor proza moet doorgaan of plukken dat van internet zonder ooit zelf een boek te hebben gelezen.
Proza wat is dat nou toch.
Een voorbeeld;
De eerste stappen op t pad der liefde, schrijf hoe de jongen t meisje verleidt, de daad moet wel breed worden uitgemeten. Wel zo dat je bijna beeldend voor je ziet. Hoe de kledingstukken een voor een naast de bank vallen, vanaf de eerste kus waarbij vooral duidelijk dient te worden dat de tong de warmte van t meisje haar mondholte verkent zodat ze blozend haar gezicht verbergt in de kussens als hij diep bij haar binnendringt en 't maagdenvlies doorboort met zijn geslachtsdeel. Na deze daad haar als een oude schoen laat liggen en zelfs zonder kus zijn weg vervolgt. Vooral de botheid slaat altijd goed aan.
Tja daar zijn we weer terug bij af, het banale. Want het gewone is niet toereikend genoeg om te worden beschreven. Wat is er spannend aan als de jongen het meisje gewoon bij de voordeur afzet, op zijn fiets stapt en wuivend de hoek om zeilt. Het meisje gaat naar binnen en drinkt een kopje thee met mams.
Het wordt pas interessant als je gegrepen wordt door een gebeurtenis. Sommige schrijvers kunnen dat zo goed dat je in het verhaal wordt getrokken en het boek niet kan neerleggen tot je weet hoe het afloopt. Dat is de kracht van het verhaal, de kracht van de schrijver.
Umberto Eco heeft dat in grote mate, al zijn de boeken die hij schrijft niet de makkelijkste, als je eenmaal in het verhaal zit laat het je niet meer los. Hij beschrijft de kleinste dingen op een grootse manier.
De Vlaamse schrijver Hubert Lampo vangt je doormiddel van zijn magisch realisme, subtiel bouwt hij langzaam een vervreemdende sfeer op, zodat je gevangen wordt door iets ondefinieerbaars dat je toch ervaart als iets plausibels. Het essay-gehalte ligt bij beide schrijvers erg hoog, door hen ben ik tal van andere schrijvers op het spoor gekomen waarvan ik het werk anders beslist niet zou hebben gelezen.
Zo val je van de ene stijl in de andere zonder pardon, en blijft alles zoals het was, schrijven wat je wilt, daar gaat het tenslotte allemaal om ongeacht de hokjes waarin alles wordt gestopt, het schrift moet gewoon worden gebruikt waarvoor het bedoeld is, overbrengen van ideeën en gedachten.
hetnet.nl
Biografie van deze schrijverGeplaatst in de categorie: literatuur
proza
405
Geef je reactie op deze inzending: