Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Niet eigen, niet gangbaar en niet logisch

Beschouwingen mogen niet beginnen met ‘ik’, maar ik zou het liefste anderen van mijn overtuiging willen overtuigen. Helaas heeft dat geen enkele zin. Wie neemt zomaar iets aan, dat niet eigen, niet gangbaar en niet logisch is.

Wat is immers logisch? Als het te meten is, als het uit te rekenen is, als het beantwoordt aan denkregels en gedachtestappen die uit elkaar voortkomen, dan is de kans groot met logica van doen te hebben.

Wat is gangbaar? Je moet voor je belangen opkomen, je niet op je kop laten zitten, voor je mening uit komen en je frustraties niet opkroppen. Als irritaties als gezwellen uit de keel groeien, is het te laat.

Wat is eigen? Zelfs als we openlijk onze opvoeding verfoeien, als we van ons geloof zijn afgevallen, als we uit onze kinderschoenen gegroeid zijn, is onze eigenheid afkomstig uit ons nageboorte.

Het is onmenselijk om tegen logica, gangbaarheid en eigenheid in te gaan. Een overtuiging die onmenselijk is, ik bedoel die indruist tegen wat herkenbaar is, kun je beter voor je houden.
Daarom worden onmenselijke overtuigingen versierd met fraaie beloften, zoals gouden bergen, rijkdom en eer. Als je er eenmaal middenin bent, blijken die gouden bergen, rijkdom en eer anders dan ze op het menselijke nivo voorgesteld worden. Gouden bergen blijken hoge beschouwingswijzen en wijsheid, rijkdom blijkt mooie innerlijke eigenschappen en eer blijkt een vorm van zelfrespect te zijn.

Het is onmenselijk om logica, gangbaarheid en eigenheid dwaasheid te noemen. Het is barbaars om te vragen meningen, zienswijzen of de liefde van je vrouw op te geven. Het is logisch dat onmenselijke gedachten geen vruchtbare grond vinden om te gedijen en leiden tot bizarre meningsverschillen, oorlogen en zielige uitsluitingen van mensen die ergens anders opgevoed zijn of zich anders voelen. Het is verstandig om elke verleiding naar onaardse wijsheid in de kiem te smoren en te bestrijden.

Maar ik kan het niet.

Het menselijke denken komt niet erg ver en zeker niet van de grond. Dat wil het menselijke denken ook niet, want de fundamenten van wetenschap en logica moeten geëerbiedigd worden. De keerzijde is dat er contradicties ontstaan, hardnekkige tegenstrijdigheden die naar de toekomst worden overgeheveld om te worden opgelost.

Het gangbare leidt ook niet tot vredigere taferelen. Het is haast begrijpelijk dat er zakkenvullers zijn. Een hoogwaardige moraal is noch eigen noch gangbaar, een zeldzaam kleinood dat bij zijn openbaring meteen gewantrouwd wordt. Er zijn ook zoveel gangbare manieren van denken, dat ze even zo vaak leiden tot conflictsituaties.

Het moeilijkste is de eigenheid. De meeste eigenheid wordt volgens de boeken verpest door eigendunk en verschillende vormen van angst. Angst om niemand te zijn, angst om niet gehoord te worden of angst om achter te blijven. Gelukkig dat het leven zijn eigen waarheid heeft, zodat velen wel moeten inzien dat ze ‘minder’ zijn, waardoor de angst verdwijnt, maar het is schrikbarend hoe blind velen blijven. Het leven biedt voldoende vertier om de pijn van het achterblijven te verzachten of zelfs te niet te doen. De waarheid van de eigenheid gaat ten onder in de hypnose van het tijdverdrijf.

Dus uit deze menselijkheid put ik weinig hoop. Het alternatief, de luchtbeloften, is ook onaanvaardbaar, immers onmenselijk en barbaars.

Toch ben ik teruggekeerd bij de luchtbeloften om ze nog eens nader te beschouwen. Wat opvalt is dat ze hardnekkig zijn en van alle tijden, alsof ze herhaaldelijk en onafhankelijk tot ontwikkeling zijn gekomen. Er was een tijd dat de luchtbeloften de vorm aannamen van een hemelrijk, in een andere tijd werd gesproken over de omzetting van gewone metalen in goud. Er was ook eens sprake van een ontsnapping uit een grot, waarna een echt inzicht doordrong in de aard van de werkelijkheid, die bij terugkeer niet duidelijk gemaakt kon worden aan de achterblijvers in de grot. De verlichte uit het verre oosten heeft zijn bevoorrechte aardse plaats laten varen om te lijden, samen met het volk dat hij als koning zou gaan regeren, waarna stromen van wijsheid en inzicht hem doordrongen.

Tegenwoordig zijn dit flauwe verhaaltjes. Maar één ding is heel duidelijk: alleen in dit soort flauwe verhaaltjes wordt iets hogers dan het menselijke geaccepteerd. De flauwe verhaaltjes worden nog steeds verfilmd en gelezen, al is het maar om te proberen enig moreel besef aan elkaar door te geven. Want vanuit onszelf hebben we geen recht van spreken. Hoe gloeien we van binnen als de luchtbeloften in een moderne film over liefde en heldendom zijn verwerkt. Wat is het dat getroffen wordt door deze universele taal?

Ik vermoed verborgen eigenschappen in de diepten van het mens-zijn, die soms worden aangesproken, die af en toe worden geraakt. Als dat gebeurt, voelen we ons sterk, onverwoestbaar en dan vergeten we even de hypnose van het tijdverdrijf. In sommige gevallen zien we de werkelijkheid van de eigenheid, maar deze waarheid kunnen we dan even aan. Het is ook mogelijk dat een juichstemming zich meester maakt, maar die is van korte duur. Wat blijft zijn herinneringen aan andere momenten, die we soms werkelijkheid ontzeggen, omdat ze toevallig en van korte duur waren, een droombeeld, een waanvoorstelling, hooguit bruikbaar voor weer een literaire uitspatting.

Maar doen we ons innerlijk zo niet tekort? Wat zich in onszelf afspeelt moet steeds vaker het onderspit delven als het in aanraking komt met logica en gangbaarheid. In het uiterste geval ontkennen we onze eigenheid, in welke staat die ook is, zorgwekkend, onvolwassen of in extase. De verborgen eigenschappen die ik vermoed, worden door ontkenning van ons innerlijk misschien steeds onwerkelijker en moeilijker te bereiken, totdat ze inderdaad uit de lucht gegrepen haken worden om zich aan vast te grijpen.

Ik weet niet waarom ik dit schrijf. Misschien is het een laatste poging een vermoeden om te zetten in overtuiging. Vermoeden of overtuiging, niemand moet wachten tot de inzichten komen aanwaaien. Dat is wat ik zeker weet en wat ook aansluit bij het hedendaagse denken. Zowel de wetenschap als de luchtbeloften vragen om bevestiging. De eerste door metingen, de tweede door de zeldzame aanrakingen te koesteren.


Zie ook: http://denkwater.web-log.nl/

Schrijver: Willem Houtgraaf, 1 juli 2009


Geplaatst in de categorie: filosofie

4.4 met 9 stemmen 577



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Boomvriend Ruerd
Datum:
2 juli 2009
Email:
shaenavnargmail.com
Treffend verwoord en voor mij heel herkenbaar.
Al voeg ik er graag aan toe dat men vaak pas als outsider bevrijd wordt van de druk om mee te blijven doen met een spel dat ons alles kost wat ons dierbaar is.
Elke wijze die de wereld diepgaand heeft beïnvloed deed dat door zich terug te trekken uit de maatschappij waar ze stukliepen.
Om dan als Mohammed in een eenzame grot een openbaring te ontvangen en die wereldkundig te maken op een wijze waar de oude garde die hem tegenwerkte niet omheen kwam.
Wat een stap lijkt voor verliezers tenminste in de ogen van anderen is de weg naar een rentree die zijn weerga niet kent.
Het is nog steeds een oeroude en beproefde traditie voor de mens dat men zich in zulke gevallen terugtrekt uit de maatschappij waar men aan handen en voeten gebonden is.
Tot men er klaar voor is om een comeback te maken.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)