Ter ere van de pure natuurmensen

(voor Irma Stern (1894 - 1966))

Je bent geboren in 1894 in Schweizer-Reneke. Jouw ouders waren Duits-Joods. Jouw vader Samuel Stern werd tijdens de Zuid-Afrikaanse Oorlog vanwege zijn sympathie voor de Nederlandse kolonisten in een concentratiekamp opgesloten. Jouw moeder Henny Fels bracht jou en jouw jongere broer Rudi naar Kaapstad. Op 31 mei 1902 eindigde de Tweede Wereldoorlog en ging jij met jouw familie naar Duitsland.

In 1913 studeerde je kunst aan de Weimar Hermann Academie. In 1914 studeerde je aan de Levin-Funcke Studio. In 1916 schilderde je het fabuleuze, uiterst mystieke 'Eeuwig Kind'. Vanaf 1917 kreeg je les van de expressionistische kunstschilder Hermann Max Pechstein, die door Vincent van Gogh is beïnvloed. En door Henri Matisse en het Fauvisme. De nazi's hebben zijn werk verwoest. Hun enige vorm van expressie was destructie. Je was een expressionistische schilderes. In 1919 had je jouw eerste expositie in Berlijn. In 1920 ging je met jouw familie naar Kaapstad terug, waar je als kunstenares volkomen werd miskend.

In 1926 trouwde je met dr. Johannes Prinz, jouw voormalige leraar, die later professor Duits aan de Universiteit van Kaapstad werd. In de jaren twintig vonden de kunstcritici jouw schilderwerk lelijk. In 1927 verhuisde je naar 'The Firs' in Rondebosch, een zuidelijke voorstad van Kaapstad, waar je tot jouw overlijden bleef wonen. Je had er een commerciële galerij voor hedendaagse, Zuid-Afrikaanse kunstenaars. Deze woning is nu het Irma Stern Museum.

In 1930 ging je naar Madeira. In 1934 zijn Johannes en jij gescheiden. Je reisde door Europa en je ging naar Zanzibar en Congo. In 1937 en 1938 ging je naar Dakar en Senegal. In 1939 ging je naar Zanzibar, in 1942 naar Congo, in 1945 weer naar Zanzibar en in 1946 naar Centraal-Afrika. Je werkte ook als beeldhouwer, waarmee je het inzicht in de Afrikaanse leefwijzen vergrootte. In de periode 1933-1945 weigerde je om in Duitsland jouw schilderijen te exposeren. In die tijd reisde je naar Zanzibar en Congo. Het gevolg hiervan was een bron van energie en creativiteit.

Er werden twee geïllustreerde tijdschriften gelanceerd, 'Congo' en 'Zanzibar'. Tijdens jouw leven zijn er bijna honderd solo-exposities gehouden en werd je in Europa volop gewaardeerd. In 1960 won je de internationale kunstprijs van Peggy Guggenheim en in 1963 de Oppenheimerprijs voor kunst in Zuid-Afrika. In 1965 kreeg je een eerbewijs voor jouw schilderijen van de Zuid-Afrikaanse Academie voor Wetenschap en Kunst. Je zei: 'Het is alleen door persoonlijk contact dat men een paar glimpjes kan krijgen in de verborgen diepten van de primitieve en kinderlijke, maar rijke en vrije ziel van de inwoner en deze ziel is wat ik probeer te reflecteren in mijn schilderijen van Zuid-Afrika!'.

Je benadrukte vooral de cultuur. Je was zeer ontstemd over de desastreuze gevolgen van de kolonisatie, die het ongerepte en exotische van de originele, Afrikaanse bewoners teniet maakte. Daarom reisde je naar Zanzibar en Congo. Op 23 augustus 1966 ben je in Kaapstad overleden. Je werd 71 of 72 jaar. Je was een rebel en een pionier en vandaar laat erkend. Net als Paul Gauguin streed je voor de zuivere humaniteit van de zogenaamde primitieve, oerwijze aardlingen, die het leven waarlijk liefhebben, zonder schade te veroorzaken.