Inloggen
voeg je bewering toe

Beweringen

Brexit en het mooie van democratie

Een referendum is een geweldig instrument om politieke verwarring te organiseren. Dat bewijst het Brexit-referendum maar weer eens. Het Britse volk stemde met een minieme meerderheid onverwacht voor het verlaten van de Europese Unie. Vanaf die dag worstelt de Britse politiek met de wijze waarop dit verlaten plaats gaat vinden.

Er is een groep die een tweede referendum wil, maar geen nieuwe verkiezingen. Er is een groep die nieuwe verkiezingen wil, maar niet weet of zegt wat ze met de Brexit wil. Er is een groep die elke deal van Theresa May afkeurt, omdat daarin te veel wordt toegegeven aan Europa en een groep die elke deal afkeurt, omdat het te weinig toegeeft aan Europa. Er zijn vele interpretaties van de uitslag, maar er is geen enkele interpretatie die in de buurt komt van een meerderheid in het Britse parlement.

Hieruit blijkt vooral dat het volk ook met een referendum weinig te vertellen heeft. Na de uitslag gaan politici met de uitslag aan de haal en spreekt elke groep afzonderlijk wat het ene en ondeelbare volk heeft gezegd over wat er tijdens het referendum is gezegd. Dat is een kernprobleem van referenda.

Een referendum helpt dus alleen als politici bij meerderheid zeggen wat de uitslag van een referendum betekent, maar ook dan is er sprake van een interpretatie van de wil van het volk die tot de uitslag heeft geleid.
Premier Balkenende legde ons Europese referendum zo uit, dat er geen sprake mocht zijn van een volkslied en geen sprake van een Europese grondwet – maar wel van een verdrag waar bijna hetzelfde werd geregeld. Volgens Balkenende was daarom geen tweede referendum nodig en doordat hij de meerderheid in het parlement had, kwam er geen tweede referendum. Ook hier is de interpretatie dus van belang. Bij het Oekraïne-referendum was het niet anders en het kan ook niet anders.

Uiteindelijk moet het parlement zeggen wat het volk tijdens verkiezingen of tijdens een referendum heeft gezegd en op grond daarvan besluiten nemen. Verkiezingen en een referendum zijn noodmaatregelen om de tekorten van elke vertegenwoordigende democratie – gebrek aan gelijke invloed van elke inwoner – op te lossen.

Moeten we dan democratie maar afschaffen? Lijkt me niet. Het is immers nog altijd beter dan elk ander systeem – met dit verschil, dat als volksvertegenwoordigers zich niet gedragen, als volksvertegenwoordigers hun eigen belang voorop stellen, hun eigen carrière en ijdelheid voor het belang van de kiezer stellen – dat dan democratie niet werkt.

Gelukkig hebben wij nog een parlement waar het zoeken van meerderheden nog steeds als eervol wordt beschouwd.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 17 januari 2019


Geplaatst in de categorie: maatschappij

5.0 met 1 stemmen 141



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)