Inloggen
voeg je column toe

Columns

SLAVERNIJ TOEN EN NU

Het beroemde verhaal van de Babylonische spraakverwarring uit de Bijbellegende, zou wel eens op waarheid gebaseerd kunnen zijn dacht ik na het lezen van Slavernij Door de Eeuwen Heen van Susanne Everett; een prachtboek met veel illustraties. Er werkten immers ontelbaar veel slaven uit allerlei verre oorden aan de bouw van torens en tempels, ziggurats genaamd in Mesopotamië, die elkaar niet altijd konden verstaan omdat ze elkaars taal niet spraken.

Ook bij de Grieken en Romeinen was slavernij de gewoonste zaak van de wereld. Kwam je in de Romeinse steenkool- of zilvermijnen terecht, dan werkte je tot je er dood bij neerviel. Dat gold ook voor de slaven in Egypte bij o.a. de piramidebouw. In de Middeleeuwen had je in Europa de horigen en lijfeigenen en in Spanje en Portugal werden de Moren, een zwart Islamitisch ras, waarvan de herkomst niet helemaal duidelijk is, en dat aanvankelijk het Iberisch Schiereiland veroverde, later zelf tot slaaf gedegradeerd.

Slavernij is zo oud als de wereld. Nadat men vanuit Europa de zeeën opging en in onbekende exotische oorden terechtkwam, sloeg men aan het koloniseren en het zich toe eigenen van gebieden. Aanvankelijk werkte men wel met eigen blank volk op de opgerichte plantages, maar velen stierven aan onbekende ziekten. Dat gold ook voor de autochtone bevolking in de kolonies. Die was weer slecht bestand tegen de ziektes uit Europa meegebracht. Zo kon het dat door personeelstekort de arbeiders moesten worden aangevuld. De jacht op slaven werd geopend. Met name Afrika zou worden geteisterd door handelaren uit Arabische en Europese gebieden. De Portugezen begonnen de slavenhandel en haalden mensen weg uit vooral de westkust van Afrika. Nederland en Engeland volgden al snel. De Indiaanse bevolking van Amerika bleek niet geschikt voor het harde werk als slaaf en men koos ook daar voor de Afrikaan als vervanger.

Nederlands, Brits, Frans, Deens en Spaans West-Indië en ook Oost-Indië hadden slaven nodig voor de suiker-, thee- en rubberplantages, de specerijenhandel en de rijstbouw. De Amerikanen voornamelijk voor hun katoenplantages. Er werd een fortuin verdiend door handelaren, slavenkapiteins en de eigenaren van ‘het zwarte ivoor’.

Er werd niet bepaald zachtzinnig omgesprongen met de levende waar. Deze werd als vee gezien, gebrandmerkt en geslagen en de slavenschepen werden zo volgestouwd dat soms de helft van de lading onderweg bezweek. Mannen waren vastgeketend, lepeltje lepeltje achter elkaar. Vrouwen en kinderen mochten wel vrij rondlopen, maar stonden weer bloot aan andere gruwelijkheden zoals seksueel misbruik. Baarden vrouwen eenmaal op een plantage een baby, dan zorgden de vroedvrouwen uit medelijden er met regelmaat voor dat deze niet in leven bleef.

Tal van voorvechters voor afschaffing van de slavernij vochten tegen de bierkaai. Het duurde lang, erg lang en er was een burgeroorlog tussen de noordelijke en de zuidelijke staten van Amerika voor nodig om de slaaf uiteindelijk te bevrijden.

In Arabië bleef de slavernij nog lang bestaan met slachtoffers uit Ethiopië en Frans Somaliland. Zo werd deze in Quatar pas in 1952 officieel afgeschaft. In Oman werd deze pas in 1970 verboden! Tot 1967 kwam slavernij, hoewel bij de wet verboden, nog voor in acht Saharalanden. In Pakistan ontdekte men in 1966 bij een inval nog mannen en kinderen die zeven dagen per week twintig uur per dag aan een irrigatiekanaal werkten.

Hoewel slavernij in vrijwel elk land is verboden, werken miljoenen mannen, vrouwen en kinderen anno 2017 nog gedwongen in steengroeven, rijstfabrieken en vele andere soorten industrieën. Ook in de seksindustrie komen heel jonge kinderen en meisjes terecht. Overal ter wereld. IJM oftewel International Justice Mission is een van de vele organisaties die vecht voor de vrijheid van mensen. De moderne slavernij is echter illegaal en moeilijk zichtbaar. (NinSee; Het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis) en het moet nog blijken of deze uiteindelijk kan worden uitgeroeid.

In de gospels van de zwarte Amerikanen klinken hoop en berusting nog altijd door. Maar ook protest. De slaaf eigende zich de veelal opgedrongen religie van de blanke toe en hield met zijn spirituals zijn meester een spiegel voor die deze niet zag. Hij mocht zijn eigen godsdienst niet beoefenen en vaak geen instrument bespelen. De waarden van zijn veelgodendom en dat van de Ene God van de christenen waren hetzelfde. Rechtvaardigheid en liefde, daar draaide het om.

Vaak zaten er later ook verborgen boodschappen in gospels, zoals toen er vluchtroutes ontstonden als The Underground Railroad, waarlangs je ontsnappen kon van de zuidelijke naar de noordelijke staten van Amerika die de slavernij al hadden afgeschaft. Liederen als: ‘Now the Gospel train's at hand, be in time, be in time’ was in wezen een verkapte boodschap om andere slaven erop te attenderen dat er een groep bezig was een vlucht naar het noorden voor te bereiden. (InfoNu.nl) ‘When Israel was in Egypt's land, Let my people go’ was een tekst die de slaaf hoop gaf ooit net als het volk van Israel uit de slavernij weg te komen. De woorden hielpen hem zijn zware leven vol te houden. Tot slot een stukje uit The gospeltrain is coming: ‘The fare is cheap and all can go,The rich and poor are there, No second class aboard this train, No difference in the fare’. Nog is rassenscheiding (Nu.nl) in Amerika aan de orde van de dag. Reden temeer om spirituals en gospels levend te houden.

Schrijver: Anneke Haasnoot, 6 juli 2017


Geplaatst in de categorie: maatschappij

4.2 met 5 stemmen 100



Er zijn 3 reacties op deze inzending:

Naam:
Anneke Haasnoot
Datum:
7 juli 2017
Dank voor jullie reacties. Neem de term zo oud als de wereld niet letterlijk, Jan. R.
Naam:
Joanan Rutgers
Datum:
7 juli 2017
Een korte reality-view door het slavernij-verleden, wat de walging voor slavenmisbruikers doet stijgen. Met name in de kledingindustrie wordt nog steeds gebruik gemaakt van goedkope slaven. Mannen (vooral religieus getinte) die vrouwen als slaven misbruiken, is ook nog steeds wereldwijd van kracht. De emancipatie is nog lang niet geslaagd. Het gaat erom om never nooit niet meer uitbuitende, mishandelende, inhumane meesters/zogenaamde meerderen te erkennen. Negeer ze!
Naam:
Jan R. Lunsing
Datum:
6 juli 2017
Toch een probleem met de kreet: slavernij is zo oud als de wereld. Hoe weten we dat? Zo oud als de geschiedenis, dat kan ik nog wel geloven. Zo oud als de mensheid lijkt me al wat boud, maar zo oud als de wereld?

Verder wekt dit verhaal wel interesse voor het boek van Everett.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)