Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Pi steeds vaster en verjaart

Overmorgen feest Amerika. De Verenigde staten gaan voorop, mede omdat die mafkezen 14/3 schrijven als 3/14. Niet omdat Einstein geboren is op 14/3/1879. Het wereldberoemde getal pi wordt gevierd. Met 3/14 als wiskundige decimale notatie. Deze waarde is de verhouding van omtrek en diameter van een cirkel. Het getal pi is het getal dat we krijgen wanneer we de omtrek van een cirkel delen door de diameter van die cirkel.

Al komt de huidige symboolwaarde uit de 17e eeuw, Pi was deel van een oud-Griekse vinding: Ellinikó Alfávito. De pi in het Griekse alfabet. De constante pi zoals we die nu kennen werd algemeen erkend in 1737. Wie kent het niet.

Pi is een etiket met terugwerkende kracht. Archimedes(300 voor Christus) berekende het. Al-Kashi(1380–1429) kwam tot een ongelooflijk nauwkeurige benadering zonder computers. Nog met Archimedes methode van regelmatige veelhoeken, maar nu met 805306368 zijden i.p.v. de 96 van Archimedes!
De progressie zit in de decimalen. Archimedes kwam op 3, Al-Kashi al 16, Ludolph van Ceulen(1594 Leiden) 35, William Shanks in 1873 eerst 707 maar decimaal 528 bleek achteraf fout. Nu dus 527.

Shigeru Kondo houdt sinds 2010 het wereldrecord met 5 biljoen cijfers achter de komma.
Je zou zeggen, het eind lijkt daarmee zoek. Maar dat was al zoek! Pi was al in 1773 herkend als irrationeel getal. Dat wil zeggen achter de komma zonder herhaald patroon, daarmee eindeloos steeds anders! Zoals Wislawa Szymborska schreef in ‘het gedicht Pi’:
't(getal pi - jz) laat zich zes vijf drie vijf niet vangen in één blik,/
noch acht negen door enige berekening'.

Pi geldt zelfs als transcendent: niet vatbaar voor algebraïsche vergelijking.
Pi zweemt daarmee naar mystiek. Het werkt duidelijk tot de verbeelding. Enige jaren geleden werd ik door een zoon bij de tijd gebracht. Naar hij zei. Ik moest bij hem de film Pi van regisseur Darren Aronofsky komen kijken. Inderdaad, deze film toonde hoe pi tot grote kunst inspireert. Ik bleef verpletterd achter!
Ook Wislawa Szymborska verwoordde pi bijna religieus:

'De rei van cijfers die samen het getal pi vormen
laat zich niet stuiten door de rand van het papier,
kan verder gaan over de tafel, door de lucht,
over muur, blad, vogelnest, wolken, recht omhoog,
dwars door 's hemels opgezwollen bodemloosheid'
Uit: Wiszlawa Szymborska - Grote getallen (1976)

In de Belgische krant De Standaard 11/3/11 staat het lichtvoetige “31,4 dingen die u moet weten over Pi”. Dat artikel geeft een prima indruk van de uitwaaierende pi-magie. . Onder punt 16 vinden wij bij voorbeeld
“ Het ultieme pi-moment: 14 maart 1592 om 6:53 en 58 seconden, omdat dit 3/14/1592 6:53:58 in de Amerikaanse schrijfwijze is. Dit komt overeen met de eerste 12 cijfers van pi (3,14159265358)”.
Noem dit alsjeblief geen zielkundige aberratie, hier zijn respect intellect en verbeelding groots in de weer!

Want pi staat voor veel. Neem de Indiana Pi Bill.
In 1897, werd door het Huis van Afgevaardigden van de Amerikaanse staat Indiana unaniem een wet aangenomen waarin het getal pi gelijk gesteld werd aan 3,2. De ‘Indiana Pi Bill’, een der geruchtmakendste pogingen om wetenschap per wet vast te leggen.
Ene Edwin J. Goodwin dacht orde in de wiskunde te brengen. De beunhaas of zo men wil amateur presenteerde een methode om de cirkel gratis beheersbaar te maken, zeg maar vierkant. Een zegen voor het onderwijs.
De wet was bijna ook door de Senaat toen prof. C.A. Waldo op doorreis langs kwam. De beroemde wiskundige had dagen nodig om de Senaat in Indianapolis te overtuigen. Met spoedcursussen wiskunde aan politici.

Hoe onbepaald ook, pi staat als een huis en dat moet je respecteren!


Zie ook: http://www.standaard.be/a...aspx?artikelid=DMF20110310_128

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 12 maart 2011


Geplaatst in de categorie: verjaardag

3.0 met 7 stemmen 252



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)