Mens voor grote prijs weggedacht
Klinkt als gedroomde wereld:
‘Het betreden van het gebouw kan een reis naar het licht worden genoemd. Een reis via een sobere hal en een brede trap naar een ontvangstruimte, en vandaar naar het hoogtepunt: de sjoel, een hoge en tegelijk compacte ruimte, licht dankzij de grote ramen, intiem door de opvallend steile balkons, waar het hout het beton overheerst en de ruimte symboliek ademt.’
Citaat uit AR(chitectuur)C(entrum)AM(sterdam)*(ARCAM) persbericht 16/05/2011 onder ‘Synagoge winnaar Gouden A.A.P. 2011’. Uit 25 voor de A(msterdamse) A(rchitectuur)P(rijs) genomineerde gebouwen bekroond**. Ik schreef eerder een dagcolumn over die nu bekroonde nieuwe Synagoge aan de Zuidelijke Wandelweg. Gebouwd in opdracht van de Liberaal Joods Gemeente Amsterdam naar ontwerp door architect SeARCH.
Alleen Het Parool d.d. 17 mei gaat dieper op het juryrapport in. Sprake is van ‘een icoon met de zevenarmige raampartij waarin de gebruikers de boom des levens herkennen.’
Inderdaad, eenieder bij de RAI straalt de menora tegemoet.
Dan komt de merkwaardige aap uit de ARCAM-mouw. De jury loopt op de toekomst vooruit. De synagoge, ‘sterk gebonden aan zijn omgeving.’ heeft namelijk nu nog ‘een buurman’. Een lastige, want het ‘grijs uiterlijk’ is alleen te begrijpen ‘als het naastliggend gebouw wordt gesloopt en rond de synagoge een gracht komt waarna het gebouw alleen via een brug is te bereiken.’
Echt waar – dát zegt het juryrapport!
Een buurman? Welnu, die buurman ben ik. Onder anderen dan: ze bedoelen ons Tempo-Teamgebouw. Een noodkerk, waarin wij al tientallen jaren tafeltennissen. Ons eigendom in erfpacht waarin dagelijks intensief gespeeld en geleefd wordt. Vast ledenbestand, vaak uit de buurt, een actieve gemeenschap. Zonder overlast – we regelen zoveel mogelijk onderling zelf. Een club saamhorige vaak ietwat wereldvreemde individualisten die al jaren elk jaar krijgen aangezegd: weest bereid, jullie thuis wordt gesloopt. Daarom geen groot onderhoud doen. Spelen met beperkte toekomstvisie zonder vaste grond. Toch 1e divisie, met zes kampioenteams.
Je leert ermee leven – tot op zekere hoogte. Om nu te worden weggedacht voor een projectie om de grote architectuurprijs uit te reiken....
Absurd toch dat ‘een reis naar het licht’ pas reëel ge(d)acht wordt als de gracht ook onder onze kantine kan lopen. Zodat de synagoge ‘zich als een vrij en autonoom object, op een door water gedomineerd landschap kan gaan gedragen.’
Ja, zo'n dichterlijk visioen heeft de ARCAM-prijs gekregen. Met de synagoge alleen op een eiland. Het oude wandelpaadje langs de Kleine Wetering wordt definitief niet vervangen. Afgesloten als een middeleeuwse burcht.
Terwijl uitgangspunt was een open en transparant gebouw. “De synagoge is zo gebouwd, dat we in contact staan met de omgeving. Wij zijn een deel van de samenleving en dit dragen wij ook uit”, zei rabbijn Menno ten Brink bij de opening.
Was, is dat menens?
Dan – zou ik zeggen – is het hoogtijd voor heroverweging.
Inmiddels zond een buurvrouw, Marleen Koolmees, een protestbrief naar Het Parool. Te lezen op de site van De Mirandabuurt – link onder. Een behartenswaardig signaal lijkt me. Voor alle betrokkenen! Hoe heilig is dit visioen?
Marleen Koolmees gaat verder dan ik. Haar goed recht. De synagoge staat voor mij echter architectonisch buiten discussie. Het gaat mij hier om existentiële nood. Om weer vrij te ademen. We zijn al jaren gewend ons klein te maken, maar niet dat ze ons als naamloze buurman al voor een grote prijs gesloopt hebben weggedacht. Mens je zou me daar moeten zien rondspringen! Om nog te zwijgen van wat ik er allemaal doordeweeks verder beleef.
*ARCAM is gevestigd aan de Prins Hendrikkade 600 in Amsterdam, tussen NEMO en Scheepvaartmuseum, tegenover Prins Hendrikkade nummer 194. Aan de noordzijde van de straat, langs het water van het Oosterdok. Zoeken op huisnummer is dus verraderlijk, want de huisnummers tussen 194 en 600 bestaan niet!
** Alle 25 projecten besproken in 'Amsterdamse Architectuur 2010-'11' - ARCAM POCKET 24 à €19,50 bij ARCAM-shop, met morgen 22/05 jaaropruiming Prins Hendrikkade 600, 13.00 tot 17.00 uur
www.nederlands.nl/nedermap/dagcolumn/dagcolumn/123798.html?zoekresultaat=ja
Zie ook: http://demirandabuurt.web....nl/de_mirandabuurt_amsterdam/
Schrijver: Jos Zuijderwijk, 21 mei 2011
planet.nlGeplaatst in de categorie: welzijn
architectuur
247
Geef je reactie op deze inzending: