Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

De markt als oplossing voor de falende overheid

Moet kunnen.


Als de overheid nu eens een markt was, en burgers konden hun overheid kiezen. Hoe zou dat er moeten uitzien? Het moet dus een gezonde markt zijn met veel aanbieders en veel vragers. Dat betekent dat de huidige monopoliepositie van gemeenten en provincies moet worden doorbroken. Burgers mogen zelf hun gemeente kiezen.

Het kan bij energieleveranciers, waarbij u kunt kiezen tussen tal van bedrijven, terwijl u niet verhuist, dus waarom zou dat bij een overheid niet kunnen? U kiest gewoon een gemeente en betaalt daar de belastingen, terwijl u zich moet gedragen volgens alle regels van die gemeente. Als u een dakkapel op uw huis wilt, moet u kijken naar de verordening van die gemeente.

De keerzijde is natuurlijk dat die gemeente voor heel Nederland bestemmingsplannen en verordeningen moet opstellen, maar dan kan een burger zelf kiezen of hij klant is van de gemeente Amsterdam, Rotterdam of Zuidlaren.

Uiteraard kan de politie niet meer landelijk georganiseerd worden. Het is van twee dingen een; of u kunt kiezen voor Belgische, Zweedse of desnoods de Griekse politie, ofwel u moet kunnen kiezen tussen twaalf korpsen van de twaalf provincies. Dit betekent dat u ook verschillende boetes kunt krijgen. Het spreekt vanzelf dat u daarbij een gedegen keuze zult willen maken tussen een politie die uw boeven doeltreffend van uw lijf en buiten uw huis houdt, en lage straffen voor het geval u zelf zou willen inbreken of als u iemand tijdens een onbezonnen bui in elkaar zou willen slaan.

Het wordt wat ingewikkelder bij de aanleg van de gemeentelijke weg voor uw huis. Als u, wonende in Goes, bijvoorbeeld voor de gemeente Emmen heeft gekozen, wordt het voor deze gemeente lastig om de weg voor uw huis aan te leggen, te onderhouden, de stoeptegels recht te leggen en schoon te maken. De gemeente Emmen moet daarvoor een bedrijf inhuren die in staat is deze weg voor een redelijke prijs te onderhouden. Een dergelijk bedrijf kan dat alleen, als het de rest van de straat ook in beheer heeft. Aangezien uw buren bijvoorbeeld in de gemeente Den Helder, Laren en Utrecht wonen, zullen ook deze gemeenten met dit bedrijf een overeenkomst moeten sluiten. Het gevaar bestaat dat dit bedrijf een monopolie in uw straat weet te verwerven, misschien wel in uw hele wijk of heel Goes. Misschien wel heel Zeeland. En dan hebben we toch weer te maken met een monopolist; gedwongen winkelnering en dus een imperfecte markt.

Dat kan opgelost. De VNG zou bijvoorbeeld Nederland kunnen onderverdelen in concessiegebieden en de gemeenten met inwoners in een concessiegebied kan samen met de andere gemeenten een bedrijf voor een beperkte tijd het gebied in onderhoud geven. Precies zoals we nu bij het openbaar vervoer doen. De gemeenten moeten natuurlijk ook zorg dragen voor goed toezicht, zodat ze niet pas in actie komen als het onkruid voor uw voordeur onder de stoeptegels uit kruipt en de afwatering verstopt is en uw kelder onderloopt. Maar dan hebben we ook, tegen behoorlijk hoge kosten, een goed werkende markt.

Er zit echter nòg een addertje onder het gras. Als u bijvoorbeeld graag lage belastingen betaalt, en dus slecht onderhoud van de weg accepteert, en uw buurman een andere gemeente heeft gekozen omdat die juist goed onderhoud garandeert, wordt het voor gemeenten wel erg lastig om elke burger bij in de straat op het juiste niveau te bedienen. De concessie is voor het hele gebied en het is weinig effectief om een bedrijf te vragen het ene stuk van de straat slechter te onderhouden, dan een ander stuk. Het is waarschijnlijk duurder om elke stuk apart te onderhouden, dan het hele stuk op hetzelfde niveau. En als dat zo is, krijgt u zonder dat u ervoor betaald een goed onderhouden straat of, wat waarschijnlijker is, krijgt uw buurman een slecht onderhouden straat, terwijl hij wel voor goed onderhoud betaalt.

Of het hondenuitlaatbeleid. U gaat in de gemeente Amsterdam wonen, omdat die gemeente een streng beleid belooft, maar uw buurman, met vier honden, gaat in de gemeente De Marne wonen waar nog geen beleid is. Terwijl u constant in de hondendrollen van de honden van uw buurman trapt, kunt u de dierenpolitie niet op de buurman afsturen, omdat die een andere dierenpolitie heeft, die overigens is gespecialiseerd in zeehonden (Pieterburen).

Schrijver: Jan R. Lønsing, 16 augustus 2012


Geplaatst in de categorie: politiek

4.5 met 2 stemmen 207



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)