Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Met de muziek mee.....

Wat we missen in deze tijd is spontaan gezang. De muziek in de mens die zomaar naar buiten stroomt. Zoals in 1968 in een boomgaard nabij Impèria. Dat stadje aan de Bloemenrivièra maar dan anderhalve kilometer platteland inwaarts. (Niet 'plattenland zoals ik gisteren De Telegraaf zag spellen. Want dan moet er ook een platjesland zijn.)
Daar werd ik gewekt met het fraaiste gezang 's morgens voor dag en dauw. Van de boeren alsof het niks kostte.

Want wat de mens niet kent zal hij zelden missen. Welnu cultuurhistorici en politici van allerhande snit worden niet moe de Gouden Eeuw boven te halen. Wat politici echter niet memoreren is dat we toen uit volle borst zongen! Terwijl ook amateurs bij nauwkeurige beschouwing van schilderijen opvalt dat de mensen steeds zingen. Op straat, in bootjes, op weides.

Duidelijk dat politici teruggrijpen om hun eigen boodschap meer bodem te geven. Balkenende haalde de VOC uit de mottenballen om de ondernemerszin en de hedendaagse middenstand te promoten. Ongeveer vergelijkbaar lijkt nu de officiële dichtkunst. Muziek is dit jaar thema in de Week van de Poëzie. Een nostalgiek teruggrijpen naar vervlogen tijden? Dichters - inderdaad vaak dromerig reactionair...

In de zeventiende eeuw werd echter nog gedicht om te zingen! Jan Six van Chandelier(1620-1695) begon zijn 's Amsterdammmers winter met:

Ik singh den guuren Winter tyd,
Als Amsterdam die 's Winters slyt.

Heerlijk gedicht dat Jan in 1650 schreef tussen Rome en Venetië. Om de kou te verdrijven in de Apennijnen volgens zijn verzorgers in 1988*. Deze winkelier uit de Kalverstraat kon zijn winterse tijden in Amsterdam fenomenaal terughalen. Zijn ijstaferelen waren een plaatje! Wat vooral doorklinkt was het bruisende echte leven. Hoewel zijn klassieke toespelingen zijn slechts voor latinisten te doorgronden. Maar die zitten er meer in voor de show. In deze editie voortreffelijk verklaard.*

Ik zocht iemand die echt zingt. Maar men schreeuwt, kijft, jankt, zingt evenwel niet. Logisch, het is winter met om kou gedichte kelen. Op Avercamp's winterschilderingen vinden we monden zelden anders open dan voor ademhalen.

Roken is een ander verhaal. Jan is lichtelijk ambivalent. Hij recommandeert tabaksblad van Barbados gerookt uit een stompje afgekloven pijp.
'Zulks dooit en schuift
't gestremde weerslijm naar de mond
vanuit 't brein, lang vrij maar ongezond.'

Anders gezegd: je slijm wordt opgelost, je brein blijft vrij maar het is ongezond.

Het gedicht zingt zelf wel degelijk:

'Men hoort nu by een steekelbey (dwz kruisbes),
Waar 't wyfje sat, en broeide op 't ei,
Van 't mannetjen, den Nachtegaal,
Geen keel verandren duisendmaal.
Waar hoort men, teegen dat de Son
Den vroegen ondergangh begon,
Schoon dat haar vyand, ver van hier,
Al langh vloogh naa een reeuwsch (dwz wellustig) quartier,
't Gebrikkekik, koak, koak, (dwz gekwaak)
Zoo aangenaam, uit meenigh rak,
Van 't stille veen, waar in de vis,
Voor hangelaars, niet schrikkigh is?'
(73-85)

"'t Gebrikkekik, koak, koak,": De kikkervijand ooievaar is vertrokken naar een warme plek om de liefde te bedrijven. Six gebruikt Aristophanes kwaaknabootsing in diens Rhanae.

Wie wil alsnog niet vanuit ijle hoogten horen zingen:

'Wie wil sich nu verkleumen gaan,
Naa Spaarendam, of Oostersaan,
Langhs 't Y, of langhs den Amstelstroom,
Of naa den engen Overtoom,
Om daar een greetich soodjen post
Te peuslen, voor syn middaghkost?
Wie rydt er nu van 't waagenveer
Quinkleerende, om de Diemermeer'
(regel 293-301)

Hoe was het ook al weer
toen ik nog zo jong was
dat ik zachtkens piepte....
mammie ik wil met de muziek mee



* 's Amsterdammers winter - Jan Six van Chandelier.
Heruitgegeven en toegelicht M.A. Schenkeveld-van der Dussen, met H. Luijten.
1988 HES Utrecht


Zie ook: http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=six_003sams01

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 26 januari 2013


Geplaatst in de categorie: poesiealbum

4.2 met 8 stemmen 604



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)