Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Gekorte tijd

Hebben we nog ruimte voor grote ondernemende geesten? Heldhaftige onafhankelijk opererende pioniers? Ik heb er een zwaar hoofd in. Iedereen smacht of zegt te smachten naar vroeger, vertegenwoordigers van de VOC-mentaliteit, Die vroegen geen ruimte – die vulden ruimte.

Neem Piet Hein. Moest zelf in zijn eentje de meest dramatische beslissingen nemen. Zeker met WIC-opdracht, waaronder kaperbrieven van Amsterdam vertrokken. De wereldsituatie veranderde met elke meter zeilen. Ook toen al. Zonder mogelijkheid nog tot terugkoppeling of zich te laten bijsturen door bestuurlijke thuisfronten.

Hein voelde zich eenmaal thuis met zijn Zilvervloot ondergewaardeerd. Sprak te weinig tot de verbeelding. Niet gewelddadig genoeg onderweg in vergelijking met bij voorbeeld WIC-commandant de Scheveninger Cornelis Jol. Jol was meer kaper op eigen houtje. Misschien ook door zijn bijnaam ‘Houtebeen’. Diens ene been was afgezet. Wreed was hij zeggen we nu maar voor toen een heldhaftige piraat voor het vaderland.

Zijn gewelddadigheid was gepermitteerd op weg naar de nieuwe wereldorde. Die van het Vaticaan moest bestreden om voor de vrije van ons en Hugo de Groot plaats te maken. Waar gehakt wordt vallen spaanders. Hein was gewoon te lief. Hij gaf in zijn behandeling van slaven blijk van (mensen)rechtsbesef.
Toch bleef hij een grote naam, aangezwengeld 1844 door J.P. Heije:
Heb je wel gehoord van de zilveren vloot,
De zilveren vloot van Spanje?
Die had er veel Spaanse matten aan boord,
En appeltjes van Oranje.
Piet Hein!, Piet Hein!,
Piet Hein, zijn naam is klein,
Zijn daden benne groot

Zijn succes was erkende oorlogshandeling in de Tachtigjarige Oorlog. Dat neemt niet weg dat het vooral graaien was bij zijn terugkomst. Blijft altijd dubbel die oorlogsbuiten van toen. Mede daarom voert geen serieus iemand hem nog op als ideale ondernemende Nederlander. Ook al omdat hij voor Venetië vocht zonder scrupules. Vreemde krijgsdienst. Daar doen we nu moeilijk over.

Daarmee komt hij vergeleken met lui als Jan Pietersz. Coen er nog redelijk af. Wij hebben geen Vasco da Gama, zeevaarder én ontdekkingsreiziger. Zijn reis naar India is vereeuwigd in het meesterwerk ‘Os Lusíadas’ door Luis Vaz de Camões. Nu eindelijk vertaald.*

Mijn stelling van de week is dat twee lieden nu in het nieuws over zo’n dwarse eigenzinnige ondernemersgeest beschikken.
VVD-er en oud-gedeputeerde Ton Hooijmaijers, beschuldigd van fraude creëerde een eigen universum. Zijn werkelijkheid was die van jongleur. Hij verbeeldde regels instellingen mensen grond onroerend goed als schotels. Die hij vliegensvlug in trance manipuleerde om te scoren.
De andere is neuroloog Ernst Jansen (Steur). Charismatisch. Geliefd langdurig als profetisch weter door patiënten, briljant in studie en ingeschat potentieel. Gelovend in zijn eigen menslievende droom schiep hij een voor anderen (collega’s of autoriteiten) ontoegankelijke praktijk. Tot ook zijn onderneming werd doorgeprikt als waansysteem met voor de morele meerderheid ongewenste uitkomsten.

We zitten er voor grote geesten in ontplooiing tegenwoordig misschien te dicht bovenop.


* Luís de Camões' De lusiaden (Os Lusíadas, 1572), door Arie Pos.


Zie ook: http://www.athenaeum.nl/l...ent/luis-de-camoes-de-lusiaden

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 9 november 2013


Geplaatst in de categorie: idool

4.8 met 4 stemmen 237



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)