Dagcolumn van Jos Zuijderwijk

Jan Potocki vreemd Pools!

Met voorsprong blijft de vreemdste Pool Graaf Jan Potocki (1761-1815). Opgeleid in Zwitserland sprak hij vloeiend acht talen, waaronder Arabisch. Naast Verlichtingsmens ultiem romanticus. Verenigde Baron van Münchhausen en Marco Polo ineen.

Hij deed veldonderzoek in Noord-Afrika is daarmee grondlegger van ethologie, multidisciplinaire wetenschap. Daartoe gedreven door zijn breed uitgemeten contradictoire oriëntaties. Linguïst, Alumbrado(Spaans eind middeleeuws ketters gnosticus), arabist, krijgskundige, diplomaat, cultuurhistoricus, egyptoloog, (ontdekkings)reiziger, kabbalist, twee maal echtgenoot, vader vijf kinderen, rozenkruiser revolutionair, Islamkenner, alchemist, etc.

Verkeerde in de misschien wel spannendste jaren ooit, de 80er 18e eeuw te Parijs. Al delibererende. 1787 even in Nederland, wel exact tijdens de Pruisische invasie contra onze Patriotten. Deed in 1788 op de Kaukasus vergelijkend taalonderzoek. Streed in 1794 als Maltezer Ridder tegen Barbarijse zeerovers. Op volle zee.

Leidde 1805 voor Tsaar Alexander nog wetenschappelijke expeditie naar Peking. Was in Tanger bij bombardement door Spaanse vloot(1791). Praatte Washington’s gezant Thomas Barclay in 1792 bij over de nieuwe Marokkaanse sultan Tahar Fennish. In het Frans te Lissabon. Dat is nog maar een greep. Bevoer ook eerste hete luchtballon boven Polen. Als USA’s Superman op hem is geënt, en daar zijn beslist geen klinkklare contra-indicaties voor, dan als slap aftreksel.

In 1815 pleegde hij zelfmoord, na de zilveren knop van moeders theepot net zolang bij te vijlen tot deze in zijn pistoolloop paste. Verdrietig over teloorgang revolutionaire idealen door Napoleon, in inspanningsdip met relationele problemen. Kwaadaardige onjuiste incestgeruchten in omloop. Zijn tweede echtgenote sputterde alsmaar tegen op familieslot. In Uladovka, Podolia. Nu Podillia – Oekraïne.

Hij heeft veel geschreven. De meer wetenschappelijke werken worden niet frequent meer gelezen. Wel ‘Le manuscrit trouvé à Saragosse’, raamvertelling. De Waal Alphonse van Worden beleeft adembenemende nacht met Moorse prinsessentweeling. De volgende ochtend ontwaakt hij op een galgenveld, met strop om zijn nek. Daarna volgen fantastische avonturen met uit het leven gegrepen verhalen zonder weerga. Alchemisten, struikrovers, zigeuners kabbalisten, huurmoordenaars en hertoginnen, pelgrims, wiskundigen en sjeiks.

Kinderlijk leesgenot rode oortjes. Met in-, aangrijpende meerwaarde. Niet te geloven als je pauzeert dat één mens dit schreef. Zoveel kennis en ingangen. Schelms cultuurinzichtelijk erotisch wijs. Relativerend in tolerante geest. Impliciet contra barbarij.

Wie meer nu meteen OVER hem wil lezen: THE MYSTICAL COUNT door Gary Lachman 2002 in de Fortean Times (opgericht door Charles Fort, Nederlandse afkomst Albany, geen familie Toronto’s Ford). http://web.archive.org/web/20020811153132/http://forteantimes.com/articles/140_potocki.shtml

Deze column draag ik op aan de Polen in de bollenschuur van mijn opa. Alwaar ik geboren ben. En opgroeide. Noodbehuizing 1945 en nu naar ik hoor Polenpension. Ik raad ze werk zuip en neuk in vrede. Hoor ik mijn primaire Poolse connectie Stanislaw Skubisz nu sardonisch grimlachen?

Manuscript gevonden te Zaragoza / Jan Potocki; nawoord René Radrizzani; vert. Jan Versteeg. Wereldbibliotheek, cop. 1992. - 554 p. ; 24 cm Vert. van: Manuscrit trouvé à Saragosse. - Paris : Corti, 1989.

Zie ook: http://www.wereldbiblioth...nl/fonds/showbook.php?boek=282

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 16 november 2013

zuyde038

planet.nl

Geplaatst in de categorie: adel

{{Themaw

{{Themaweek Polen 20

cosmopoliet

3.7 met 6 stemmen

669

Er zijn nog geen reacties op deze inzending.

Geef je reactie op deze inzending:

Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1	Week 0

Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1

Week 52	Week 51
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1

Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1

Week 52
Week 51	Week 50
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 3
Week 2	Week 1
Week 0

Week 53
Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1